گروه بورس- مهرنوش سلوکی: نوسانات دور از انتظار شاخص در روزهای گذشته باعث شد تا پس از صعود 589 واحدی شاخص در روز سه شنبه، روز گذشته شاخص با افت 61 واحدی همراه باشد. نماگر شاخص کل در حالی با افت روبه‌رو‌ بود که همچنان در نزدیکی سطح 65هزارواحد، به رقم 64هزار و 861 واحد رسیده است.

خبر تمدید مذاکرات هسته‌ای در روز گذشته باعث تعلل در فعالیت معامله‌گران در بازار شد؛ به‌گونه‌ای که حجم و ارزش معاملات با افت 33 و 13 درصدی همراه بود. همچنین راندمان شاخص در یک هفته اخیر به گونه‌ای بوده است که تغییر محسوسی در آن دیده نشده وفقط حدود 4 واحد افزایش را به همراه داشته است. بررسی فعالیت 30 شرکت بزرگ در یک ماه گذشته نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگ مانند بانک ها، پتروشیمی و خودرو بیشترین تاثیرمثبت را بر شاخص داشته‌اند. روز گذشته همچنین شاخص کل بازده نقدی و قیمت کل بورس در پایان معاملات روز چهارشنبه، با افت 61‌واحدی رقم 64 هزار و 861 واحد را برای خود ثبت کرد. شاخص قیمت وزنی نیز در پایان معاملات دیروز با کاهش 25 واحدی به عدد 26 هزار و 786 واحد رسید. بر اساس این گزارش ارزش کل معاملات بورس تهران به بیش از 158 میلیارد و 167 میلیون تومان رسید که ناشی از دست به دست شدن 733 میلیون و 835 هزار و 537 سهم و اوراق مالی قابل معامله در این بازار طی 54 هزار و 262 دفعه معامله بود.


طی معاملات روز گذشته ۳ نماد معاملاتی شرکت‌های ملی صنایع مس با ۶۷ واحد، تاپیکو با ۴۳ واحد و معدنی و صنعتی گل‌گهر با ۲۶ واحد ریزش بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل بورس داشتند. در عین حال نماد معاملاتی شرکت‌های کشتیرانی با ۳۳ واحد، پالایش نفت بندرعباس با ۲۳ واحد و مپنا با ۲۲ واحد بالاترین اثر مثبت را در این نماگر برعهده داشتند.

با این حال واکنش به اظهارنظرهای مختلف سیاسی همچنین تمدید مذاکرات هسته‌ای باعث شد تا معامله‌گران بازار سهام روی شناسایی و جذب سود روزهای اخیر در پایان آخرین روز معاملاتی این هفته متمرکز باشند.


۳۰بررسی شرکت بزرگ در یک ماه اخیر

صنایع مختلف در سال‌های گذشته با روندی روبه‌رو بوده‌اند که عمده تغییرات آنها تحت تاثیر اخبار رسیده از مذاکرات هسته‌ای و اخبار حول و حوش رفع تحریم‌ها بوده است. کاهش نقدینگی در بسیاری از صنایع تولیدی که عمده دلیل آن را می‌توان در تحریم‌های سوییفت بانک‌های مهم کشور و فقدان صادرات به کشورهای دیگر دانست از آسیب‌های جدی است که در این سال‌ها بازده اقتصادی کل کشور را تحت تاثیر قرار داده است. بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که در شرایط کنونی رقع تحریم‌ها می‌تواند بیش از 50 درصد صنایع کشور را تحت تاثیر قرار دهد مضاف بر این بسیاری از صنایع کوچک و زیر مجموعه نیز، با تاثیرپذیری از این موضوع می‌توانند راندمان قابل توجهی داشته باشند. همچنین در صنایع مختلف بورسی 5 صنعت به‌عنوان سردمداران وابستگی به نتایج مذاکرات هسته‌ای شناخته شده‌اند که گروه‌های حمل و نقل و کشتیرانی، خودرو، بانک‌ها؛ پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی و پالایشگاه‌ها را شامل می‌شوند.


با این حال با نزدیک شدن به روزهای پایانی مذاکرات هسته‌ای و ضرب الاجل نهایی، می‌توان روزهای گذشته را مهم‌ترین‌ روزهای سیاست بین‌الملل ایران در چند سال اخیر برشمرد. از ماه‌های گذشته تاکنون شرایط اقتصادی کشور به گونه‌ای بوده که بسیاری از فعالان بازارهای مختلف را در حالت انتظار برای حصول توافق نهایی نگه داشته است. در این بین نوسان‌های عجیب و غریب شاخص کل بازار سهام، احتمال فعالیت بیش از پیش سفته بازان را در بازار قوت بخشیده است. بررسی شاخص کل در یک ماه اخیر ( از ۱۰ خرداد تا۱۰ تیر) نشان می‌دهد که این بازار توانسته رشدی حدود ۶/ ۲ درصد و معادل ۱۶۳۴ واحد را تجربه کند.


با توجه به رشد قابل توجه شاخص در این بازه زمانی نسبت به ماه‌های قبل پیش بینی می‌شود که عملکرد صنایع مختلف نیز قابل‌توجه‌تر از قبل باشد. برگزاری مجامع عادی سالانه شرکت‌ها از یکسو و از سوی دیگر خوشبینی به روند مذاکرات شرایطی را به وجود آورد که می‌توان روند رو به رشد صنایع بورسی را ملاحظه کرد.


در همین رابطه «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگویی با نصیر زاده تحلیلگر بازار سرمایه به بررسی عملکرد ۳۰ شرکت بزرگ و اثر آنها بر شاخص کل در یک ماه اخیر با توجه به نزدیکی به روزهای پایانی مذاکرات هسته‌ای پرداخته است. نصیر زاده در ابتدا با اشاره به تاثیر مثبت ۴۵۱ واحدی شرکت «حکشتی» بر شاخص کل، گروه‌های حمل و نقل و کشتیرانی را متضرر ترین شرکت‌ها از تحریم‌های هسته‌ای دانست و گفت: بحث رفع تحریم‌های کشتیرانی مربوط به عمده فعالیت بر آب‌های خارج از کشور بوده است. در یک ماه اخیر خوش‌بینی‌ها به روند مذاکرات هسته‌ای باعث شده که این شرکت‌ها با اقبال خوبی در بازار سرمایه روبه‌رو شوند.


افزایش فعالیت شرکت ها، توسعه ناوگان حمل و نقل، افزایش تراز تجاری در حوزه صادرات و واردات بین‌المللی از رهاورد‌های رفع تحریم‌ها برای «حکشتی» می‌تواند باشد. از سوی دیگر در 12 سال اخیر یک بی اعتمادی بر اثر تمدید‌های مکرر بازار به وجود آمده است که قبل از آن هیجان مثبت و بعد از آن تخلیه این هیجان را در پی داشته است.


وی همچنین در ادامه با اشاره به تاثیر مثبت ۴۰۸ واحدی بانک ملت بر عملکرد شاخص گفت: بررسی جدول ۳۰ شرکت بزرگ نشان می‌دهد که گروه‌های بانکی در حدود ۸۰۰ واحد تاثیر مثبت بر شاخص کل داشته‌اند که بانک ملت در صدر این گروه قرار دارد. بانک ملت بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از کل منابع مالی کشور را در اختیار دارد. همچنین این بانک ۲۴ درصد از منابع تجاری و ۱۲درصد از کل نقدینگی کشور را در اختیار دارد. در سال‌های گذشته و با افزایش تحریم‌های هسته‌ای ناتوانی بانک‌ها در جذب منابع مالی ارزان افزایش یافته است. لغو سوئیفت‌ها، انسداد کانال‌های ارتباطی با شبکه بانک‌های جهانی باعث شد تا هزینه تامین پول به میزان زیادی افزایش یابد.


نصیر زاده ادامه داد: بانک صادرات نیز 235 واحد تاثیر مثبت بر شاخص داشته است که نشان می‌دهد این بانک بعد از مشکلات بسیار در سال‌های اخیر با خوش‌بینی به رفع مشکلات به جلو حرکت می‌کند. بزرگترین مشکل این بانک مطالبات معوق آن است، همچنین این کمبود منابع باعث شده تا در یک سال اخیر کلیه درآمد این بانک از سوی فعالیت‌های غیر‌مشاع (فروش املاک و مستغلات) باشد.


این تحلیلگر همچنین تاثیر مثبت ۳۴۷ واحدی شرکت فارس را بر شاخص نقطه مثبتی برای حوزه پتروشیمی دانست و آن را نشان از امیدواری فعالان و سرمایه‌گذاران این صنعت در بازار سرمایه و اقتصاد برشمرد و گفت: ۹ درصد از ارزش بازار سرمایه را گروه فارس به خود اختصاص داده است و این مجموعه شامل ۸۰ شرکت فعال است که بیشترین سهم را در صادرات فرآورده‌های پتروشیمی دارند. درخصوص رفع تحریم‌های پتروشیمی، این تصور وجود دارد که با رفع تحریم‌ها توسعه بازارهای صادراتی را داشته باشیم و همچنین کاهش هزینه‌های بیمه و حمل و نقل را به خوبی در بازار حس کنیم.


وی همچنین درخصوص تاثیر مثبت تاپیکو به این اظهارات بسنده کرد که تاپیکو به‌عنوان تاثیر‌گذارترین شرکت در صنایع بورس و پتروشیمی می‌تواند باعث خودکفایی کشور در بحث تولید بنزین باشد و همچنین افزایش توان صادرات این محصول را در پی داشته باشد. تاپیکو با در اختیار داشتن 49 درصد از مدیریت پالایشگاه ستاره خلیج فارس مهم‌ترین و اصلی‌ترین فعالیت را در بهره‌برداری فرآورده‌های نفتی در کشور دارد.


اما شرکت ایران خودرو به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شرکت‌ها در اقتصاد کشور توانست کارنامه قابل قبولی را در یک ماه اخیر به ثبت برساند و با ۱۸۶ واحد تاثیر مثبت روی شاخص خوش‌بینی‌ها به بهبود عملکرد این صنعت را افزایش دهد. در همین رابطه نصیر زاده به «دنیای اقتصاد» گفت: گروه‌های خودرویی در چند سال گذشته با دو مشکل عمده روبه‌رو بوده‌اند. مشکل اول درخصوص کاهش تنوع در محصولات تولیدی است که عمده آن به دلیل کاهش ارتباطات با شرکت‌های خارجی و کاهش استفاده از محصولات این شرکت‌ها است. از سوی دیگر کاهش کیفیت خودرو باعث شده است تا زمینه صادرات خودروهای ملی ذره ذره کمتر شود و کاهش سود‌دهی این شرکت‌ها را به همراه داشته باشد. اما جدول ۳۰ شرکت نشان می‌دهد که شرکت‌های همراه، فولاد و امید به ترتیب با اثر منفی ۱۴۵، ۵۴، ۴۱ واحد بیشترین اثر منفی را روی شاخص کل در یک ماه گذشته داشته‌اند.


بررسی‌ها نشان می‌دهد که گروه‌های مخابرات و همراه، مدت زمان زیادی است که نتوانسته‌اند مخاطبان خود را در بازار سرمایه راضی نگه دارند. توسعه نیافتگی درخصوص تجهیزات تکنولوژیکی، مدیریت محدود و افزایش نسبت هزینه به در آمد از دلایلی است که افت این شرکت‌ها را در یک سال گذشته در پی داشته است.


اما درخصوص تاثیر منفی شرکت فولاد بر شاخص در یک ماه گذشته نصیر زاده به «دنیای اقتصاد» اینچنین گفت: فولادی‌ها و سنگ آهنی‌ها از گروه‌هایی هستند که رفع تحریم‌ها در طولانی مدت می‌تواند در آنها اثر گذار باشد. مشکلات عمده این گروه‌ها در دو دسته می‌تواند بررسی شود. کاهش قیمت جهانی کالاهای اساسی که به دلیل بحران در اقتصاد اروپا و یونان افزایش داشته است توانسته صنایع فولاد را با مشکلات بسیاری همراه کند. از سوی دیگر بحث رکود در حوزه‌های عمرانی کشور منجر به مازاد تولید در صنایع فولادی شده و کمبود تقاضا را در پی داشته است.


نصیر زاده در پایان با بیان اینکه مذاکرات هسته‌ای چشم‌انداز مثبت در صنایع بزرگ را به همراه خواهد داشت، گفت: انتظار می‌رود تا اوایل سال 95 شرایط برای عملکرد بسیاری از صنایع مثبت شود و بازار سرمایه بتواند با تاثیرپذیری از این نگرش مثبت با روند روبه رشد شاخص همراه باشد.

کارنامه شاخص‌سازهای بورس تهران