گشایش پنجره‌ای به سوی بهبود در بازار پتروشیمی‌ها

رخدادی که نشان‌دهنده نظر مثبت خریداران نسبت به قیمت‌های پایه جدید در بورس کالاست که البته در بخش‌های گذشته به صراحت از چنین احتمالی صحبت کرده بودیم. کاهش قیمت‌های پایه در بورس کالا، کاهش حجم عرضه مستقیم به بازار از سوی پتروشیمی‌ها، انتظار برای بهبود بازار پس از تعطیلات در هفته پیش رو و تقویت نسبی ساز و کارهای تولیدی و همچنین کاهش موجودی انبارها را باید از دلایل این بهبود نسبی در کوتاه مدت برشمرد. این در حالی است که اگر به متوسط حجم معامله هفتگی پلیمرها در هفته‌های گذشته نگاه کنیم شاهد کاهش نسبی و ادامه‌دار این حجم خواهیم شد. رخدادی که می‌تواند برای کل صنعت پتروشیمی آن هم در شرایطی که دست یافتن به یک توافق محتمل به نظر می‌رسد، خطرناک باشد. از کاهش نسبی و ادامه‌دار حجم تولید در صنایع پایین‌دستی می‌توان نتیجه گرفت که احتمال از دست رفتن یک بازار بالفعل و واقعی در کنار تولیدکنندگان بزرگ، تضعیف زنجیره ارزش در کل کشور، ترس از رشد بیکاری و سرایت بیشتر رکود در این صنعت وجود دارد. برآیند این موارد برای همه خطرناک است. هم تولیدکنندگان در صنایع بالادستی بزرگ و هم فعالان صنعت پایین‌دستی و هم کل اقتصاد. در هفته گذشته در بازار محصولات پلیمری شرایط شکننده‌ای حاکم شده ولی به مرور زمان شرایط کلی به سمت بهبود حجم معامله و تثبیت قیمت‌ها به پیش می‌رود. با توجه به کاهش قیمت‌های پایه در هفته گذشته، قیمت‌ها به سرعت کاهشی شد ولی در پایان هفته باز هم بخش بزرگی از نرخ‌ها در مسیر رشد قرار گرفت که به نظر می‌رسد باید از هم اکنون انتظار ثبات نرخ‌ها را داشته باشیم.

در هر حال وضعیت کلی، شرایط را به گونه‌ای پیش برده که خریداران منتظر کاهش قیمت‌ها نخواهند بود و از روز جاری انتظار داریم تا رشد نرخ‌ها در پایان هفته گذشته در هفته جاری به ثبات بهای پلیمرها منجر شود. البته تجربه نشان داده است که اولین جرقه‌های افزایش قیمت‌ها به رشد ادامه‌دار نرخ‌ها منجر شده ولی این بار با تعطیلات پیش رو می‌توان به تثبیت نسبی بازار امیدوار بود. مدت‌ها حجم معامله محصولات پلیمری در بورس کالای ایران در مسیر کاهش قرار داشت که این اتفاق در کنار تعویق زمان تحویل کالاها باعث شد تا موجودی انبارها به نسبت کاهش یابد. در هر حال کاهش قیمت‌های پایه در بورس کالا رخداد مهمی بود که بازار را کاهشی کرد ولی باز هم در پایان هفته واقعیت‌های بازار باعث رشد قیمت‌ها شد. به نظر می‌رسد هم اکنون بهای انواع پلیمرها به ثبات نسبی رسیده زیرا تعادل بین شرایط عرضه و تقاضا در حال خودنمایی کردن است. با توجه به این شرایط در کنار شرایط مطلوب قیمتی در بورس کالای ایران به نظر می‌رسد زمانی ایده‌آل برای خرید فراهم آمده باشد.

وضعیت بازار عراق

در ماه مبارک رمضان به‌صورت سنتی حجم معامله محصولات پلاستیکی کاهش می‌یابد که هم اکنون با کاهش حجم صادرات به عراق این وضعیت در حال خودنمایی است. این در حالی است که با فراگیرشدن مجدد ناامنی‌ها در این کشور در وهله اول بازارهای این کشور با مشکل رو به رو است که شاهد آن کاهش نزدیک به 60 درصدی حجم صادرات محصولات پلاستیکی به این کشور در سال جاری است. این موارد در کنار هم و البته به دلیل مسائل اقتصادی و امنیتی حجم مبادلات را در هفته‌ها و ماه‌های گذشته کاهش داده ولی این تمام ماجرا نیست. پس از ماه مبارک رمضان تعرفه واردات به کشور عراق بین 15 تا 25 درصد افزایش خواهد یافت. این مطلب می‌تواند قیمت تمام شده کالاهای ایرانی را در عراق افزایش دهد. از سویی کشوری همچون ترکیه که قرارداد تجارت ترجیحی با عراق دارد بدون پرداخت تعرفه کالاهای خود را به این کشور صادر کرده بنابراین می‌تواند بخشی از بازارهای صادراتی ایران را در عراق تصاحب کند. این هم داده مهم و منفی بزرگی در بازار عراق به شمار می‌آید.

با توجه به تمامی این موارد بازار عراق ممکن است دستخوش تغییرات گسترده‌ای شود بنابراین بهتر است صنایع تکمیلی پتروشیمی از هم اکنون برای آینده‌ای سخت آماده شوند که نیاز به مواد اولیه ارزان قیمت یا واقعی شدن جوایز صادراتی و مخصوصا افزایش حجم تولید می‌تواند به کاهش قیمت تمام شده انجامیده ولی باز هم در صورت انعقاد قرارداد تجارت ترجیحی بین ایران و عراق، بخش بزرگی از هزینه‌های واردات محصولات به عراق می‌تواند مرتفع شود.