نبض مبادلات تجاری کُند شد

با اینکه سهم بزرگی از افت 15 درصدی در ارزش صادرات طی این دوره را در افت 39 درصدی ارزش صادرات میعانات گازی می‌توان دید، اما آمارها نشان می‌دهد صادرات کشور بدون احتساب میعانات گازی هم با افت حدود 4 درصدی در ارزش همراه بوده است. افت حجم تجارت خارجی کشور طی دوره مورد بررسی در حالی است که از فروردین ماه سال جاری تاکنون کشور کسری تراز تجاری را تجربه نکرده است؛ اگر چه مازاد تراز تجاری کشور از اردیبهشت ماه سال جاری تا تیر ماه، با روند کاهشی روبه‌رو بوده است.

براساس آمارهای گمرک، حجم تجارت خارجی کشور، طی چهار ماه منتهی به تیر ۹۴ به ۲۷ میلیارد و ۸۳۷ میلیون دلار رسیده که از این میزان سهم صادرات ۱۴ میلیارد دلار و سهم واردات نیز معادل ۸/ ۱۳ میلیارد دلار بوده است. صادرات کشور طی این دوره از نظر وزنی افت ۷ درصدی و از نظر ارزشی نیز افت ۱۵ درصدی را تجربه کرده است. از سویی واردات کشور به لحاظ وزنی رشد منفی۱۲درصدی را تجربه کرده و به لحاظ ارزشی با افت حدود ۲۰ درصدی همراه بوده است.

از سوی دیگر، آمارهای گمرک از صادرات قطعی به تفکیک میعانات گازی، محصولات پتروشیمی (به جز نفت و گاز و تجارت چمدانی) و سایر کالاها طی چهار ماه نخست سال جاری میلادی نشان می‌دهد که طی این مدت سهم میعانات گازی از ارزش کل صادرات 91/ 22 درصد، سهم محصولات پتروشیمی 5/ 33 درصد و سهم سایر کالاها 59/ 43 درصد بوده است.

ارزش صادرات میعانات گازی طی این دوره با افت ۳۹ درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته به میزان ۲/ ۳ میلیارد دلار رقم خورده است. در حالی که صادرات محصولات پتروشیمی با رشد ارزشی ۱۶/ ۰ درصدی همراه بوده و به میزان ۷/ ۴ میلیارد دلار ثبت شده است. صادرات سایر کالاها نیز طی این دوره افت ارزشی حدود ۷ درصدی را تجربه کرده و به ۱/ ۶ میلیارد دلار رسیده است.

از سوی دیگر بررسی روند حجم صادرات و واردات کشور به تفکیک ماه از ابتدای سال جاری تا چهار ماه منتهی به تیر امسال نشان می‌دهد صادرات کشور در تیر ماه سال جاری نسبت به خرداد ماه با رشد ارزشی حدود 5 درصدی و واردات کشور نیز افت ارزشی 13درصدی را تجربه کرده است.

با اینکه ‌تراز تجاری کشور در چهار ماه منتهی به تیر سال جاری مثبت بوده اما آمارها نشان می‌دهد که در تیرماه سال جاری تراز تجاری کشور کسری به میزان ۳۲۷ میلیون دلار را تجربه کرده است؛ حجم تجاری کشور نیز در تیر ماه با افت ۵درصدی نسبت به ماه قبل، به میزان ۶میلیارد و ۶۲۳ میلیون دلار رقم خورده که ۳ میلیارد و ۴۷۵ میلیون دلار آن مربوط به واردات و ۳ میلیارد و ۱۴۸ میلیون دلار آن نیز به صادرات اختصاص داشته است.

اقلام و کشورهای عمده وارداتی

آمارهای گمرک از اقلام عمده وارداتی طی چهار ماه نخست سال جاری، نشان می‌دهد که طی این مدت، 32/ 11 درصد از ارزش کل واردات کشور به پنج قلم عمده وارداتی اختصاص دارد. بر این اساس، «ذرت دامی» به ارزش 430 میلیون دلار و سهم ارزشی 11/ 3 درصد بیشترین سهم را بین این اقلام از آن خود کرده است. «برنج» نیز همچنان با وجود ممنوعیت واردات آن، دومین قلم وارداتی کشور به لحاظ ارزشی بوده و با اختصاص سهم 19/ 2 درصدی از ارزش کل واردات به خود، وارداتی به میزان 302 میلیون دلار را از آن خود کرده است. «کنجاله سویا» نیز به‌عنوان سومین قلم عمده وارداتی کشور طی چهار ماه نخست سال جاری، سهم 15/ 2 درصدی از ارزش کل واردات را از آن خود کرده و وارداتی به میزان 297 میلیون دلار رقم‌زده است. «ماشین‌آلات و دستگاه‌های به هم فشردن، شکل دادن یا قالبگیری سوخت‌های معدنی جامد، خمیرهای سرامیکی و سایر محصولات معدنی، ماشین‌های درست کردن قالب‌های ریخته‌گری از ماسه» به ارزش واردات 271 میلیون دلار و سهم ارزشی 96/ 1 درصد چهارمین قلم عمده وارداتی، «قطعات منفصله جهت تولید اتومبیل سواری ردیف 8703 بنزینی با حجم سیلندر 200cc با ساخت داخل 14 لغایت 25 درصد به استثنای لاستیک» به ارزش واردات 264 میلیون دلار و سهم ارزشی 91/ 1 درصد، پنجمین کالای وارداتی کشور طی این دوره بوده است.

آمارها از میزان واردات کشور به تفکیک پنج کشور عمده طرف معامله طی چهار ماه نخست سال جاری نشان می‌دهد که چین با اختصاص سهم ۴۵/ ۲۵ درصدی از ارزش کل واردات کشور وارداتی به ارزش ۵/ ۳میلیارد دلار را از آن خود کرده است. واردات ایران از چین طی این دوره نسبت به دوره مشابه سال گذشته افت حدود ۱۰درصدی را تجربه کرده است. امارات متحده عربی نیز دومین کشور عمده طرف معامله با ایران طی این دوره بوده که سهم ۹۸/ ۲۱ درصدی از ارزش کل واردات کشور را به خود اختصاص داده است.

میزان واردات کشور از امارات متحده عربی طی این مدت با افت حدود 33 درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته به میزان 3 میلیارد دلار ثبت شد. واردات ایران از جمهوری کره نیز طی چهارماه منتهی به تیر امسال حدود 2/ 1 میلیارد دلار رقم خورده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته به میزان 6 درصد رشد را تجربه کرده است.

جمهوری کره با اختصاص سهم ۱۵/ ۹ درصدی از ارزش کل واردات سومین کشور عمده طرف معامله با ایران طی چهار ماه نخست سال جاری ثبت شده است. ترکیه نیز به‌عنوان چهارمین کشور عمده طرف معامله با ایران با اختصاص سهم ۶۴/ ۷ درصدی از ارزش کل واردات کشور، وارداتی به ارزش یک میلیارد دلار را از آن خود کرده است. واردات ایران از این کشور طی دوره مورد بررسی نسبت به دوره مشابه سال گذشته با افت حدود ۲ درصدی همراه بوده است. واردات ایران از هند نیز طی این دوره در حالی افت ۴۶ درصدی را تجربه کرده که به‌عنوان پنجمین کشور عمده طرف معامله طی این مدت ثبت شده و سهم ۱/ ۶ درصدی از ارزش کل واردات را از ارزش آن خود کرده است؛ به‌طوری که میزان واردات ایران از این کشور طی این دوره ۸۴۳ میلیون دلار رقم خورده است.

اقلام و کشورهای عمده صادراتی

اقلام عمده صادرات کشور در مدت مورد بررسی نیز شامل «گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی‌شکل مایع شده» به ارزش 675 میلیون دلار و سهم ارزشی 25/ 6 درصد، «پروپان مایع شده» به ارزش 540 میلیون دلار و سهم ارزشی 99/ 4 درصد و «قیر نفت» به ارزش 480 میلیون دلار و سهم ارزشی 44/ 4 درصد بوده است. این سه قلم کالا در مجموع سهمی معادل 68/ 15 درصد از ارزش کل صادرات را طی این مدت از آن خود کرده‌اند.

اما با نگاهی به آمار میزان صادرات ایران به تفکیک پنج کشور عمده مقصدصادراتی طی چهار ماه منتهی به تیر ماه سال جاری، با اینکه میزان صادرات کشور بدون احتساب میعانات گازی با افت حدود ۴ درصدی روبه‌رو بوده است، اما در بین پنج کشور عمده مقصد صادراتی تنها چین با کاهش ارزش صادرات رو به رو بوده و چهار کشور دیگر رشد ارزش در صادرات را تجربه کردند. چین با احتساب سهم ۷۱/ ۲۳ درصدی از ارزش کل صادرات کشور نسبت به دوره مشابه سال گذشته افت حدود ۱۹ درصدی را در ارزش صادرات تجربه کرده است. عراق دومین کشور عمده مقصد صادراتی، سهمی معادل ۴۸/ ۱۸ درصد از ارزش کل صادرات را از آن خود کرده و نسبت به دوره مشابه سال گذشته در ارزش صادرات رشدی معادل ۴ درصد را نشان داده است. امارات متحده عربی نیز سومین کشور عمده مقصد صادراتی طی این دوره بوده که با اختصاص سهم ۵۸/ ۱۵ درصدی از ارزش کل صادرات، رشدی حدود ۳۵ درصد را در ارزش صادرات تجربه کرده است.

هند نیز در حالی با رشد 33 درصدی در ارزش صادرات همراه بوده که طی این مدت سهم 45/ 8 درصدی از ارزش کل صادرات را داشته است. افغانستان نیز پنجمین کشور عمده مقصد صادراتی بوده که طی این مدت با اختصاص سهم 5/ 7 درصدی از ارزش کل صادرات، رشد 9 درصدی را در ارزش صادرات تجربه کرده است.