خوب، بد، زشت - ۸ مرداد ۹۴
مریم رضایی
«در آخرین دقایق مذاکرات هسته‌ای در وین، این افتخار را داشتم که با وزیر خارجه همراه باشم.
زمانی که تمام عکاسان و خبرنگاران از اتاق بیرون رفتند، همه حاضران از جمله وزیر خارجه ایران سخنانی را ایراد کردند که همه آنها تکان‌دهنده بود، چراکه علنی مطرح نشده بود. جان کری آخرین نفری بود که صحبت کرد. او گفت زمانی که ۲۲ ساله بودم، به جنگ رفتم. اما سپس بغض کرد، همان طور که من چند دقیقه پیش بغض کرده بودم. کری نمی‌توانست کلمات را ادا کند، اما در نهایت بغض خود را فرو خورد و گفت: من به جنگ رفتم و برایم روشن شد که دیگر هیچ وقت نمی‌خواهم دوباره به جنگی بروم.
«در آخرین دقایق مذاکرات هسته‌ای در وین، این افتخار را داشتم که با وزیر خارجه همراه باشم.
زمانی که تمام عکاسان و خبرنگاران از اتاق بیرون رفتند، همه حاضران از جمله وزیر خارجه ایران سخنانی را ایراد کردند که همه آنها تکان‌دهنده بود، چراکه علنی مطرح نشده بود. جان کری آخرین نفری بود که صحبت کرد. او گفت زمانی که ۲۲ ساله بودم، به جنگ رفتم. اما سپس بغض کرد، همان طور که من چند دقیقه پیش بغض کرده بودم. کری نمی‌توانست کلمات را ادا کند، اما در نهایت بغض خود را فرو خورد و گفت: من به جنگ رفتم و برایم روشن شد که دیگر هیچ وقت نمی‌خواهم دوباره به جنگی بروم.
مریم رضایی
«در آخرین دقایق مذاکرات هسته‌ای در وین، این افتخار را داشتم که با وزیر خارجه همراه باشم.
زمانی که تمام عکاسان و خبرنگاران از اتاق بیرون رفتند، همه حاضران از جمله وزیر خارجه ایران سخنانی را ایراد کردند که همه آنها تکان‌دهنده بود، چراکه علنی مطرح نشده بود. جان کری آخرین نفری بود که صحبت کرد. او گفت زمانی که 22 ساله بودم، به جنگ رفتم. اما سپس بغض کرد، همان طور که من چند دقیقه پیش بغض کرده بودم. کری نمی‌توانست کلمات را ادا کند، اما در نهایت بغض خود را فرو خورد و گفت: من به جنگ رفتم و برایم روشن شد که دیگر هیچ وقت نمی‌خواهم دوباره به جنگی بروم. کل توافق همین بود. تلاش برای حل مسائل از طریق دیپلماسی و ابزارهای مسالمت‌آمیز. پس از سخنان کری، همه در آن اتاق کوچک اشک در چشمانشان حلقه زده بود و دست زدند، از جمله مذاکره‌کنندگان ایرانی.» این جملات را معاون سیاسی وزارت امور خارجه و عضو ارشد مذاکره‌کننده آمریکایی هنگام سخنرانی در کنفرانسی در آمریکا مطرح کرد. وندی شرمن که پس از 27 روز مذاکره طولانی از وین برگشته بود، ابتدا از تیم همراه خود تشکر کرد و گفت که ظرف 18 ماه گذشته و پیش از آن، وی و تیم همراهش که شامل افرادی فوق‌العاده از کارشناسان، دیپلمات‌ها و دانشمندان برجسته است، در بسیاری از نقاط جهان از جمله بغداد، آلماتی، مسقط، مسکو و بغداد برای حل پرونده هسته‌ای ایران مذاکره کرده‌اند.
بیوگرافی و فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
وندی روث شرمن در سال ۱۹۴۹ در یک خانواده سرشناس یهودی در نیویورک به دنیا آمد. در سال ۱۹۷۱ مدرک کارشناسی خود را در رشته جامعه‌شناسی و مطالعات مدنی از دانشگاه بوستون دریافت کرد. در سال ۱۹۷۶ کارشناسی ارشد خدمات اجتماعی را از دانشگاه مری‌لند گرفت. شرمن بیش از دو دهه است که در دستگاه دیپلماسی آمریکا کار می‌کند و پیش از ورود به عرصه سیاست مددکار اجتماعی بوده است.
شرمن در انواع پست‌های دولتی و سازمان‌های غیردولتی کار کرده است: سه سال رئیس ستاد و مدیر کمپین تبلیغاتی بارابارا میکولسکی، عضو وقت کنگره ودبیر ویژه کودکان و جوانان در مری‌لند و مدیر دفتر رفاه کودکان مری‌لند بوده است.
شرمن از سال ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۶ به‌عنوان دستیار وزیر امور خارجه در امور قانونی فعالیت کرد. او در کنار فعالیت‌های دیگر خود هدایت تلاش‌های تامین مالی برای روسیه و کشورهای تازه استقلال یافته پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را بر عهده داشت. پس از دوران ریاست در بنیاد فانی می، دوباره به وزارت امور خارجه بازگشت و به‌عنوان مشاور مادلین آلبرایت مشغول به کار شد. او در مورد مسائل سیاست خارجی به آلبرایت مشاوره و ماموریت‌های ویژه انجام می‌داد. در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ او مشاور هیلاری کلینتون بود.
مذاکره با ایران و کره شمالی
در 21 سپتامبر 2011 شرمن به‌عنوان معاون سیاسی وزارت امور خارجه توسط هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه وقت انتخاب شد. او در این سمت هدایت تیم مذاکره‌کننده آمریکایی در چند دور مذاکره بین ایران و 6 قدرت دنیا را بر عهده داشت. شرمن هماهنگ‌کننده سیاست دولت کلینتون در مورد کره شمالی نیز بود. دولت کلینتون اولین بار در سال 1994 وارد «چارچوب توافق شده» با کره شمالی شد که طبق آن، این کشور موافقت کرده بود برنامه تسلیحات هسته‌ای خود را متوقف و منحل کند. پس از آن شرمن هدایت سیاست مذاکره با کره شمالی را تا سال 2001 بر عهده داشت. در سال 2001 شرمن در روزنامه نیویورک تایمز توصیه کرده بود که تنها راه توافق با برنامه پرمناقشه کره شمالی و جلوگیری از دسترسی این کشور به بمب هسته‌ای دیپلماسی است. این استراتژی شرمن در سال‌های بعد مورد انتقاد سیاستمداران آمریکایی قرار گرفت.
نقش شرمن چه بود؟
وندی شرمن به‌عنوان چهارمین مقام ارشد وزارت امور خارجه و ارشدترین عضو مذاکره‌کننده آمریکا پس از جان کری، در بیش از یک سال گذشته در روند مذاکرات اتمی با ایران حضور فعالی داشته است. از یک سال پیش که مذاکرات صورتی جدی‌تر به خود گرفت، او ضمن اینکه همواره از روش دیپلماسی و تحقق توافق دفاع کرده، هر از گاهی اظهارات ضد و نقیضی هم داشته است. شرمن سال گذشته مذاکرات را سازنده، مهم و حرفه‌ای تلقی کرده بود و گفته بود برای رسیدن به توافق، ایران باید تصمیمات سختی بگیرد. او همچنین در مورد مذاکره‌کنندگان ایرانی گفته بود آنها خیلی حرفه‌ای و صریح هستند: «ما الان همدیگر را با اسم‌های کوچک صدا می‌زنیم و به انگلیسی صحبت می‌کنیم و این موضوع گفت‌وگو را خیلی راحت‌تر کرده است.» از سوی دیگر، شرمن در جمله‌ای جنجالی گفته بود «فریب بخشی از DNA ایرانیان است» که این اظهار نظر اعتراض مقامات ایران را برانگیخت.
پس از به نتیجه رسیدن توافق هسته‌ای لوزان شرمن در مصاحبه‌ای تلویزیونی بر محکم بودن آن تاکید کرد. او در این رابطه گفت: «همیشه گفته بودیم عدم توافق را به توافق بد ترجیح می‌دهیم، ولی این یک توافق خیلی خوب است.»
همچنین شرمن در پاسخ به انتقادها از دولت آمریکا برای تصویب قطعنامه شورای امنیت پیش از تایید آن در کنگره گفت دشوار است که آمریکا به جهان بگوید منتظر کنگره بماند. برخی جمهوری خواهان کنگره آمریکا از از باراک اوباما خواسته بودند رای‌گیری درباره قطعنامه شورای امنیت مربوط به توافق هسته‌ای با ایران را تا پس از بررسی توافق در کنگره آمریکا به تعویق اندازد. موضوع دیگری که این روزها رسانه‌ها در مورد نقش وندی شرمن در مذاکرات عنوان می‌کنند، رابطه او با مقامات اسرائیلی بوده است. روزنامه جروزالم پسترژیم صهیونیستی در گزارشی به نقل از یکی از مقامات ارشد اجرایی آمریکا نوشته که شرمن با «یوسی کوهن،» مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی، گفت‌وگوی تلفنی داشته و به او درباره مذاکرات با ایران توضیح داده است.
خود شرمن در این رابطه می‌گوید در مدتی که در وین بوده سه بار با یوسی کوهن گفت‌وگوی تلفنی داشته و در این گفت‌وگوها به کوهن تاکید کرده که این توافق برای همه ما امنیت ایجاد می‌کند و ما معتقدیم به توافق خیلی خوبی دست یافته‌ایم. مشخص نیست آیا معاون وزیر امور خارجه آمریکا درباره مذاکرات محرمانه ایران و 1+5 اطلاعات دقیقی به کوهن ارائه کرده یا اینکه تنها می‌خواسته است نگرانی‌های دولت نتانیاهو را در این باره برطرف کند. به هر حال، شرمن در واکنش به مخالفت‌های نتانیاهو با توافق ایران گفته است نگرانی‌های او با توجه به شرایط منطقه قابل درک است، اما انتقاد رژیم صهیونیستی در مورد مکانیزم توافق غیرقابل قبول است، چون این توافق شامل گسترده‌ترین بازرسی‌ها و رژیم نظارت و اقدامات شفاف است. شرمن در پاسخ به پرسشی درباره میزان شفافیت ایران در همکاری با بازرسان و اینکه در صورت تخطی ایران چه اتفاقی رخ خواهد داد، گفته حکومت ایران در این مذاکرات بیش از همیشه از خود شفافیت نشان داده است. «واقعیت این است که ما در مورد روندی به توافق رسیده‌ایم که بر اساس آن قرار است هر زمان که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی لازم بداند، می‌تواند از تاسیسات ایران بازرسی کند. در زمان تعلیق تحریم‌ها، اگر ایران از تعهداتش تخطی کند می‌توانیم تحریم‌ها را به جای خود بازگردانیم.»
«در آخرین دقایق مذاکرات هسته‌ای در وین، این افتخار را داشتم که با وزیر خارجه همراه باشم.
زمانی که تمام عکاسان و خبرنگاران از اتاق بیرون رفتند، همه حاضران از جمله وزیر خارجه ایران سخنانی را ایراد کردند که همه آنها تکان‌دهنده بود، چراکه علنی مطرح نشده بود. جان کری آخرین نفری بود که صحبت کرد. او گفت زمانی که 22 ساله بودم، به جنگ رفتم. اما سپس بغض کرد، همان طور که من چند دقیقه پیش بغض کرده بودم. کری نمی‌توانست کلمات را ادا کند، اما در نهایت بغض خود را فرو خورد و گفت: من به جنگ رفتم و برایم روشن شد که دیگر هیچ وقت نمی‌خواهم دوباره به جنگی بروم. کل توافق همین بود. تلاش برای حل مسائل از طریق دیپلماسی و ابزارهای مسالمت‌آمیز. پس از سخنان کری، همه در آن اتاق کوچک اشک در چشمانشان حلقه زده بود و دست زدند، از جمله مذاکره‌کنندگان ایرانی.» این جملات را معاون سیاسی وزارت امور خارجه و عضو ارشد مذاکره‌کننده آمریکایی هنگام سخنرانی در کنفرانسی در آمریکا مطرح کرد. وندی شرمن که پس از 27 روز مذاکره طولانی از وین برگشته بود، ابتدا از تیم همراه خود تشکر کرد و گفت که ظرف 18 ماه گذشته و پیش از آن، وی و تیم همراهش که شامل افرادی فوق‌العاده از کارشناسان، دیپلمات‌ها و دانشمندان برجسته است، در بسیاری از نقاط جهان از جمله بغداد، آلماتی، مسقط، مسکو و بغداد برای حل پرونده هسته‌ای ایران مذاکره کرده‌اند.
بیوگرافی و فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
وندی روث شرمن در سال ۱۹۴۹ در یک خانواده سرشناس یهودی در نیویورک به دنیا آمد. در سال ۱۹۷۱ مدرک کارشناسی خود را در رشته جامعه‌شناسی و مطالعات مدنی از دانشگاه بوستون دریافت کرد. در سال ۱۹۷۶ کارشناسی ارشد خدمات اجتماعی را از دانشگاه مری‌لند گرفت. شرمن بیش از دو دهه است که در دستگاه دیپلماسی آمریکا کار می‌کند و پیش از ورود به عرصه سیاست مددکار اجتماعی بوده است.
شرمن در انواع پست‌های دولتی و سازمان‌های غیردولتی کار کرده است: سه سال رئیس ستاد و مدیر کمپین تبلیغاتی بارابارا میکولسکی، عضو وقت کنگره ودبیر ویژه کودکان و جوانان در مری‌لند و مدیر دفتر رفاه کودکان مری‌لند بوده است.
شرمن از سال ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۶ به‌عنوان دستیار وزیر امور خارجه در امور قانونی فعالیت کرد. او در کنار فعالیت‌های دیگر خود هدایت تلاش‌های تامین مالی برای روسیه و کشورهای تازه استقلال یافته پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را بر عهده داشت. پس از دوران ریاست در بنیاد فانی می، دوباره به وزارت امور خارجه بازگشت و به‌عنوان مشاور مادلین آلبرایت مشغول به کار شد. او در مورد مسائل سیاست خارجی به آلبرایت مشاوره و ماموریت‌های ویژه انجام می‌داد. در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ او مشاور هیلاری کلینتون بود.
مذاکره با ایران و کره شمالی
در 21 سپتامبر 2011 شرمن به‌عنوان معاون سیاسی وزارت امور خارجه توسط هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه وقت انتخاب شد. او در این سمت هدایت تیم مذاکره‌کننده آمریکایی در چند دور مذاکره بین ایران و 6 قدرت دنیا را بر عهده داشت. شرمن هماهنگ‌کننده سیاست دولت کلینتون در مورد کره شمالی نیز بود. دولت کلینتون اولین بار در سال 1994 وارد «چارچوب توافق شده» با کره شمالی شد که طبق آن، این کشور موافقت کرده بود برنامه تسلیحات هسته‌ای خود را متوقف و منحل کند. پس از آن شرمن هدایت سیاست مذاکره با کره شمالی را تا سال 2001 بر عهده داشت. در سال 2001 شرمن در روزنامه نیویورک تایمز توصیه کرده بود که تنها راه توافق با برنامه پرمناقشه کره شمالی و جلوگیری از دسترسی این کشور به بمب هسته‌ای دیپلماسی است. این استراتژی شرمن در سال‌های بعد مورد انتقاد سیاستمداران آمریکایی قرار گرفت.
نقش شرمن چه بود؟
وندی شرمن به‌عنوان چهارمین مقام ارشد وزارت امور خارجه و ارشدترین عضو مذاکره‌کننده آمریکا پس از جان کری، در بیش از یک سال گذشته در روند مذاکرات اتمی با ایران حضور فعالی داشته است. از یک سال پیش که مذاکرات صورتی جدی‌تر به خود گرفت، او ضمن اینکه همواره از روش دیپلماسی و تحقق توافق دفاع کرده، هر از گاهی اظهارات ضد و نقیضی هم داشته است. شرمن سال گذشته مذاکرات را سازنده، مهم و حرفه‌ای تلقی کرده بود و گفته بود برای رسیدن به توافق، ایران باید تصمیمات سختی بگیرد. او همچنین در مورد مذاکره‌کنندگان ایرانی گفته بود آنها خیلی حرفه‌ای و صریح هستند: «ما الان همدیگر را با اسم‌های کوچک صدا می‌زنیم و به انگلیسی صحبت می‌کنیم و این موضوع گفت‌وگو را خیلی راحت‌تر کرده است.» از سوی دیگر، شرمن در جمله‌ای جنجالی گفته بود «فریب بخشی از DNA ایرانیان است» که این اظهار نظر اعتراض مقامات ایران را برانگیخت.
پس از به نتیجه رسیدن توافق هسته‌ای لوزان شرمن در مصاحبه‌ای تلویزیونی بر محکم بودن آن تاکید کرد. او در این رابطه گفت: «همیشه گفته بودیم عدم توافق را به توافق بد ترجیح می‌دهیم، ولی این یک توافق خیلی خوب است.»
همچنین شرمن در پاسخ به انتقادها از دولت آمریکا برای تصویب قطعنامه شورای امنیت پیش از تایید آن در کنگره گفت دشوار است که آمریکا به جهان بگوید منتظر کنگره بماند. برخی جمهوری خواهان کنگره آمریکا از از باراک اوباما خواسته بودند رای‌گیری درباره قطعنامه شورای امنیت مربوط به توافق هسته‌ای با ایران را تا پس از بررسی توافق در کنگره آمریکا به تعویق اندازد. موضوع دیگری که این روزها رسانه‌ها در مورد نقش وندی شرمن در مذاکرات عنوان می‌کنند، رابطه او با مقامات اسرائیلی بوده است. روزنامه جروزالم پسترژیم صهیونیستی در گزارشی به نقل از یکی از مقامات ارشد اجرایی آمریکا نوشته که شرمن با «یوسی کوهن،» مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی، گفت‌وگوی تلفنی داشته و به او درباره مذاکرات با ایران توضیح داده است.
خود شرمن در این رابطه می‌گوید در مدتی که در وین بوده سه بار با یوسی کوهن گفت‌وگوی تلفنی داشته و در این گفت‌وگوها به کوهن تاکید کرده که این توافق برای همه ما امنیت ایجاد می‌کند و ما معتقدیم به توافق خیلی خوبی دست یافته‌ایم. مشخص نیست آیا معاون وزیر امور خارجه آمریکا درباره مذاکرات محرمانه ایران و 1+5 اطلاعات دقیقی به کوهن ارائه کرده یا اینکه تنها می‌خواسته است نگرانی‌های دولت نتانیاهو را در این باره برطرف کند. به هر حال، شرمن در واکنش به مخالفت‌های نتانیاهو با توافق ایران گفته است نگرانی‌های او با توجه به شرایط منطقه قابل درک است، اما انتقاد رژیم صهیونیستی در مورد مکانیزم توافق غیرقابل قبول است، چون این توافق شامل گسترده‌ترین بازرسی‌ها و رژیم نظارت و اقدامات شفاف است. شرمن در پاسخ به پرسشی درباره میزان شفافیت ایران در همکاری با بازرسان و اینکه در صورت تخطی ایران چه اتفاقی رخ خواهد داد، گفته حکومت ایران در این مذاکرات بیش از همیشه از خود شفافیت نشان داده است. «واقعیت این است که ما در مورد روندی به توافق رسیده‌ایم که بر اساس آن قرار است هر زمان که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی لازم بداند، می‌تواند از تاسیسات ایران بازرسی کند. در زمان تعلیق تحریم‌ها، اگر ایران از تعهداتش تخطی کند می‌توانیم تحریم‌ها را به جای خود بازگردانیم.»
ارسال نظر