سالروز درگذشت هاولمو اقتصاددان نروژی

گروه تاریخ و اقتصاد: تریگو هاولمو، اقتصاددان بزرگ نروژی و برنده نوبل اقتصاد(۱۹۸۹) ۲۶ جولای سال ۱۹۹۹ در ۸۸ سالگی درگذشت. او به دلیل تلاش پیگیرانه در گسترش استفاده از راهبردها و روش‌های اقتصادسنجی جایزه نوبل را دریافت کرده بود. مهم‌ترین اثر هاولمو پایان‌نامه‌ دکترای او تحت عنوان روش استفاده از احتمالات در اقتصادسنجی است که در سال ۱۹۴۱ در دانشگاه‌ هاروارد آن را ارائه کرد.

استدلالات مورد استفاده در این پایان‌نامه بعدا در مقالات متعددی از جمله «ملاحظات آماری یک نظام معادلات همزمان» (۱۹۴۳) و «تحلیل آماری تقاضا برای غذا» (۱۹۴۷) مورد استناد او قرار گرفت.

نتایج بررسی‌های اولیه هاولمو روی نظریه توسعه اقتصادی در کتابی تحت عنوان «مطالعاتی در نظریه تکامل اقتصادی» آمده است. این کتاب در سال ۱۹۵۴ انتشار یافت، همچنین کمک‌های هاولمو به نظریه سرمایه‌گذاری در کتابی تحت عنوان «مطالعاتی در نظریه سرمایه‌گذاری» که در سال ۱۹۶۰ منتشر شد، منعکس شده است.

تریگو هاولمو در سال ۱۹۱۱ در شهر اسکدزمو در نروژ متولد شد. او در سال ۱۹۳۳ از دانشگاه اسلو فارغ‌التحصیل شد و راگنار فریش اقتصاددان مشهور او را به‌عنوان دستیار خود در موسسه تازه‌تاسیس «انستیتوی اقتصاد» در اسلو انتخاب کرد، در آستانه جنگ جهانی دوم، هاولمو به ایالات‌متحده آمریکا رفت و پایان‌نامه خود را در سال ۱۹۴۱ در دانشگاه هاروارد گذراند که بلافاصله باعث شهرت او شد و راه را برای تشکیل سمینار اقتصادسنجی باز کرد که هاولمو با همکاری یاکوب مارشاک در نیویورک برگزار کرد. در سال ۱۹۴۳ که مارشاک رئیس کمیسیون «کاولز» شد، تلاش کرد تا الگوهای اقتصادسنجی همزمان را که در پایان‌نامه هاولمو معرفی شده بود، شرح و بسط دهد. هاولمو با کمیسیون مزبور همکاری داشت. او در سال ۱۹۴۷ به نروژ بازگشت و در سال ۱۹۴۸ استاد کرسی اقتصاددانشگاه اسلو شد. او همچنین طی سال‌های فعالیت در موسسه اقتصاددانشگاه اسلو مهم‌ترین استاد مطرح این شاخه بود و بسیاری از شاگردان و دستیاران او در تحقیقات و مطالعات خود نظریات هاولمو را مرجع خود قرار می‌دادند.

در دهه ۱۹۳۰، اقتصاددانان تلاش زیادی می‌کردند تا نظریه‌های اقتصادی را به محک تجربه بگذارند. نتیجه این تلاش‌ها، توجه به دو مساله بنیانی در رابطه با احتمال آزمون نظریه‌های اقتصادی بود. اول اینکه، روابط اقتصادی غالبا به مجموعه بزرگی از افراد و بنگاه‌ها مربوط می‌شود، بنابراین نمی‌توان متوقع بود که این‌گونه نظریه‌ها به‌طور کامل با آمارهای موجود همخوانی داشته باشند. از این رو،‌ سوال نسبتا دشواری که مطرح است اینکه همخوانی «قابل قبول» این نظریه‌ها و آمارهای موجود چیست؟ دوم اینکه اقتصاددانان هرگز نمی‌توانند یا به ندرت می‌توانند مثل دانشمندان علوم تجربی دست به آزمایش بزنند. مشاهدات موجود درخصوص نتایج عمل بازارها، حاصل رفتارها و مناسبات گوناگونی است که برهم اثر متقابل دارند. این امر باعث می‌شود که مشکل همبستگی متقابل در استفاده از آمارهای موجود پدید آید.

تریگو هاولمو در پایان‌نامه دکترای خود و نیز مطالعاتی که پس از آن انجام داد توانست نشان دهد که هر دو مشکل بنیانی فوق، اگر نظریه‌های اقتصادی به‌صورت احتمال بیان شوند، قابل حل هستند. با استفاده از روش‌های آمار ریاضی و نمونه‌گیری از مشاهدات تجربی می‌توان مناسبات مذکور را استنتاج کرد. هاولمو نشان می‌دهد که چگونه این روش‌ها را می‌توان برای تخمین و آزمون نظریه‌های اقتصادی به کار گرفت و به خدمت پیش‌بینی اقتصادی درآورد. او همچنین نشان داده که تفسیرهای گمراه‌کننده‌ای که به خاطر همبستگی‌های متقابل عوامل از رفتارهای یک عامل اقتصادی ممکن است بشود، غیرقابل اجتناب هستند، مگر اینکه همه مناسبات در یک الگوی نظری و به‌طور همزمان برآورد شوند.

پایان‌نامه دکترای هاولمو تاثیر عمیقی برگسترش اقتصادسنجی گذاشت. آثار هاولمو توجه برخی از اقتصاددانان برجسته، از جمله کوپمنز و کلاین را که بعدا برنده جایزه نوبل در اقتصاد شدند، جلب کرد و باعث شد که مبحث روش‌شناسی، به خصوص طی دهه ۱۹۴۰، توسعه زیادی پیدا کند. به این ‌ترتیب، شالوده روش‌های اقتصادسنجی جدید ریخته شد.

هاولمو در زمینه دیگری نیز تحقیق کرد و آن تلاش برای تغییر عناصر گوناگون نظریه اقتصادی است به نحوی که بشود روش‌های جدید اقتصادسنجی را در مورد نظریه‌ها مورد استفاده قرار داد. به عقیده هاولمو، شرایط لازم برای رسیدن به این هدف فقط این نیست که فروض اضافی برای توزیع احتمال در نظر گرفته شود، بلکه همچنین لازم است که از بسیاری جهات روابط نظری پویاتری تنظیم شود. تلاش‌های هاولمو به خصوص به تقویت نظریه سرمایه‌گذاری و نظریه توسعه اقتصادی کمک زیادی کرده است. گذشته از اینها، هاولمو در تحلیل نوسانات اقتصاد کلان و سیاست مالی و نظریه قیمت و تاریخ اندیشه اقتصادی تاثیر زیادی داشته است.

منبع: ویکی‌پدیا، سایت مطالعات اقتصاد

سالروز درگذشت هاولمو اقتصاددان نروژی

سالروز درگذشت هاولمو اقتصاددان نروژی