خواب آشفته سلطان

لیلا جاکینتو

تحلیلگر فارن‌پالیسی

جوهر خودکاری که در مقاله‌های چند روز گذشته اذعان کرده بودند «بازی در منطقه تغییر کرد» خشکیده است زیرا توییت‌های کردتبارهای ترکیه نشان می‌دهد هنوز بازی در آنکارا تغییر نکرده و حمله به داعش بهانه‌ای برای سرکوب کردهاست. از این‌رو هشتگ «ترکیه به کردها حمله می‌کند نه داعش»، بیش از پیش در توییتر داغ شده است. این هشتگ دقیقا ساعاتی پس از حمله ترکیه به شمال عراق برای نابودی گروه پ‌ک‌ک روی توییتر نوشته و هزاران دنبال‌کننده برای آن پیدا شد.

پس اگر ترکیه با یک حمله غیرمتعارف حملات خود را علیه داعش آغاز کرد، اما در ادامه همان چکش قدیمی را به دست گرفت تا دشمن قدیمی خود را به زمین میخ کند. این نشان می‌دهد ترکیه برای دهه‌هاست که هنوز تکلیف خود را با معضل کردها حل نکرده است. فرقی هم ندارد یک کمالیست بر سرکار بوده باشد یا یک اسلامگرا مانند اردوغان.


متاسفانه حملات 24 ژوئیه (جمعه گذشته) نقض آتش‌بسی بود که ترکیه با کردها منعقد کرده بود. آنها از مارس سال 2013 این آتش‌بس را بین خودشان منعقد کرده بودند اما در 24 ژوئیه سال 2015 در عمل آتش‌بس یکجانبه از سوی آنکارا به چالش کشیده می‌شود. پیش از حمله امید می‌رفت که بین دو طرف یک صلح پایدار برقرار شود اما همه آن امیدها را هم‌اینک ترکیه نقش بر آب کرده است. در کنار این مباحث، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در یک سخنرانی گفت: ترکیه با کسانی که ما و فرزندان ما را هدف قرار می‌دهند قرارداد صلحی امضا نخواهد کرد. پیداست که روی سخن اردوغان به نیروهای پ‌ک‌ک باز می‌گردد و آنکارا در عمل پرونده صلح را یکجانبه می‌بندد.


بیایید با خودمان روراست باشیم: ترکیه هرگز نگفت که به طور اختصاصی به داعش حمله خواهد کرد و در آخرین حملاتی که داشت نیز حمله‌ای علیه آنها صورت نداده است. براساس آخرین سخنرانی هم که احمد داووداوغلو، نخست‌وزیر ترکیه داشته است باید این‌گونه برداشت کنیم که داعش دشمن اصلی آنکارا به حساب نمی‌آید و این کردها و بشار اسد هستند که جزو دشمنان اصلی ترکیه محسوب می‌شوند. احمد داووداوغلو در این سخنرانی می‌گوید: ترکیه نمی‌تواند در برابر کردهای چپگرا و داعشی که ترکیه را هدف قرار می‌دهد، ساکت بنشیند. به ترتیب جملات بالا دوباره نگاه کنید: کردها، چپ‌ها و سپس داعش، در ردیف دشمنان ترکیه قرار می‌گیرند.


در طول یک هفته گذشته، ترکیه نزدیک به هزار نفر را در این کشور دستگیر کرد. این افراد گفته می‌شود عضو یا پیرو گروه‌های پ‌ک‌ک، چپ‌ها و داعشی‌ها بوده‌اند. اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه چپ‌ها را هدف قرار داده است. چپ‌ها البته در این مضمون افرادی‌اند که عضو یا طرفدار حزب دموکراتیک خلق کردها هستند. گروهی که در هفتم ژوئن توانستند در ترکیه تاریخ‌ساز شوند و برای نخستین‌بار به داخل پارلمان این کشور، تحت عنوان یک حزب راه یابند. در واقع آنها با کسب آرای 10 درصد مردم ترکیه می‌توانستند وارد پارلمان شوند. این حزب نه تنها از این عدد رد شد، بلکه توانست رقم 13 درصد را برای خود دست و پا کند. اما نخستین حملات دولت ترکیه از 22 ژوئیه علیه حزب دموکراتیک خلق‌ها آغاز شد.


زمانی که پ‌ک‌ک اعلام کرد مسوول کشتن سه سرباز در مرز ترکیه است. پ‌ک‌ک می‌گوید این حمله را به خاطر کشتار سوروچ انجام داده که در پی آن ۳۲ نفر از جمله خود بمب‌گذار کشته شدند. مقامات ترکیه می‌گویند این حملات را داعشی‌ها انجام داده‌اند، در حالی که پس از این حمله هرگز دولت خودخوانده اسلامی مسوولیت این حمله انتحاری را بر عهده نگرفت. اردوغان نیز پس از حمله به گروه چپگرای کردها در شهر سوروچ آنچنان که باید حمله را محکوم نکرد. او تنها این حمله را محکوم کرد و هیچ ابراز همدردی با قربانیان آن نداشت و راه سکوت را در پیش گرفت. من هنوز سعی می‌کنم محکومیت اردوغان را یک محکومیت استاندارد تلقی کنم و زیاد وارد این ماجرا نشوم. اما در اینجا موضع صلاح‌الدین دمیرتاش، دبیر کل حزب دموکراتیک خلق‌ها اهمیت دارد. او می‌گوید: «ما ۳۱ تن از بهترین جوانان‌مان را از دست دادیم اما باید بگویم خون را با خون شستن محال است.» اشاره او به کشته شدن سه سرباز مرزی است که پ‌ک‌ک مسوولیت کشتار آنها را به عهده گرفته است. او گفته است: ما همچنان به مسیر صلح‌آمیزی که تاکنون پیموده‌ایم، ادامه خواهیم داد و برای رسیدن به اهداف خودمان هرگز از مسیر دموکراتیک برنخواهیم گشت.


این بهترین راه است تا دست به یک مقایسه بین دو ابراز همدردی بزنیم. تحت عنوان مردم، ما افراد بسیاری را از دست داده‌ایم و بسیاری از ما برای از دست رفتگانمان اشک ریخته‌ایم. اما درد را هرگز نمی‌توان التیام بخشید و دردها هنوز پابرجا است.



تهدید کشور مستقل کردستان

حقیقت این است برای اردوغان یک ترس واقعی وجود دارد.

دمیرتاش یک رهبر جوان، خوش‌تیپ و جذاب است که اردوغان باید با وی پنجه در پنجه بیندازد. او در این انتخابات آزاد توانست حزب خود را رهبری کند و یک پیروزی تاریخی به دست آورد. او توانست با رهبری خود لیبرال‌ها و چپ‌ها را گرد خود جمع کند و خود را به‌عنوان یک حزب منسجم نشان دهد. دو ماه از انتخابات گذشته و هنوز حزب عدالت و توسعه نتوانسته است با یک حزب دیگر برای تشکیل دولت ائتلافی به توافق برسد. به نظر می‌رسد محتمل‌ترین گزینه برای ترکیه همان انتخابات زودهنگام باشد. انتخابات زودهنگام یعنی اوج گرفتن شعارهای پوپولیستی که حامی طرح‌های نئوعثمانی حزب عدالت و توسعه است. در این شرایط باید منتظر سلطان نئوعثمانی بود.