قرارداد مبهم‌

گروه ورزش: وقتی اواخر هفته گذشته بعد از ماه‌ها کشمکش اعلام شد فدراسیون فوتبال و سازمان صداوسیما بر سر حق پخش تلویزیونی مسابقات لیگ پانزدهم به توافق رسیده‌اند، خیلی از هواداران فوتبال در کشورمان از این موضوع خوشحال شدند. بالاخره پایان این جدل می‌توانست مانع از تکرار اتفاقات ناخوشایندی مثل عدم پخش مسابقات یا حتی تعطیلی لیگ شود و این خیلی خوب بود.

به تدریج اما ورق برگشت و امیدها به بیم تبدیل شد. زمانی که جزئیاتی از توافق فدراسیون و جام‌جم بیرون آمد، نه تنها سوالات موجود در ذهن مخاطبان با پاسخی روشن مواجه نشد، بلکه حتی حجم ابهامات و پرسش‌ها افزایش هم پیدا کرد!

بازار داغ گمانه‌زنی‌ها

شاید بیراه نباشد اگر از قرارداد فعلی حق پخش، به‌عنوان یکی از مبهم‌ترین قراردادهای تاریخ فوتبال ایران یاد کنیم. آن‌طور که اطلاعات ناقص منتشر شده نشان می‌دهد، فدراسیون فوتبال متعهد شده دیگر ماجرای حق پخش را دنبال نکند و در عوض از منافع پخش مسابقات از طریق IP TV بهره‌منده شود.

اینکه این IP TV چیست و دقیقا چه منافعی می‌تواند داشته باشد، حالا به سوالی بزرگ برای رسانه‌ها و منتقدان تبدیل شده است. کمتر کسی دقیقا با این مفهوم آشنا است و می‌تواند در این مورد شفاف‌سازی کند. حتی وقتی با یکی از مدیران پیشین تلویزیون تماس گرفتیم تا شاید او بتواند در این مورد اطلاعات دقیق به ما بدهد، باز دست‌مان خالی ماند.

همین ناقص بودن داده‌ها باعث شده بازار حدس و گمان داغ شود. مثلا طی همین چند روز اخیر برخی رسانه‌ها مدعی شده‌اند IP TV به حوزه پخش برنامه‌های تلویزیونی روی گوشی‌های موبایل اختصاص دارد و برخی دیگر این فناوری را از شاخه‌های تلویزیون کابلی به شمار می‌آورند؛ شبیه اینکه مخاطبان فاقد گیرنده‌های تلویزیونی بتوانند حق اشتراک ماهانه بپردازند و برنامه‌ها را با دستگاهی شبیه گیرنده‌های دیجیتال دنبال کنند.

به هر حال انبوهی از گمانه‌زنی‌ها مطرح شده، اما هیچ‌کدام از آنها نه تایید می‌شوند و نه تکذیب! در عین حال بسیاری از تفاسیری که از IP TV ارائه می‌شود منطقی به نظر نمی‌رسد. مثلا وقتی امروز مسابقات پرسپولیس و استقلال در شبکه‌های سراسری روی آنتن می‌روند و تقریبا تمام مردم کشور به آن دسترسی رایگان دارند، چطور ممکن است عده‌ای حاضر شوند برای تماشای همین بازی‌ها حق اشتراک بدهند؟

فراموش نکنیم حتی برای کسانی که ممکن است در ساعاتی خاص به گیرنده تلویزیونی دسترسی نداشته باشند هم راه‌های زیادی برای دریافت تصاویر مسابقات فوتبال وجود دارد؛ از تماشای مسابقات توسط ده‌ها سایت اینترنتی مرتبط تا استفاده از گوشی‌های ارزان‌قیمتی که به راحتی و بدون نیاز به اینترنت، شبکه‌های تلویزیونی مختلف را پخش می‌کنند.

دو دیدگاه مختلف

در شرایطی که امضاکنندگان تفاهم‌نامه با تلویزیون هنوز حاضر به ارائه توضیح نشده‌اند، برخی از مسوولان فوتبال ایران دیدگاه‌هایشان را در این مورد مطرح کرده‌اند. مثلا عزیزمحمدی، رئیس اتحادیه فوتبال به سایت بانک ورزش می‌گوید: «این IPTV، حدود چهارسال است که در صدا و سیما راه افتاده ولی زیاد موفق نبوده است.

حتی آمدند فیلم‌های آی‌فیلم و شبکه‌های دیگر را هم در سیستم گذاشتند ولی بیشتر ایرانی‌های خارج از کشور از آن استقبال کردند. در نهایت هم سایت‌های مختلف، بعضی از صحنه‌های گل و قسمت‌های جذاب بازی را از این سیستم، روی سایت خود آپلود می‌کردند. حالا اگر قرار است تلویزیون مسابقات را پخش کند که هیچ‌کس سراغ IPTV نمی‌رود، اگر هم قرار است پخش نکند جواب مردم محروم را چه می‌دهیم؟ آیا می‌پذیرند؟ آیا نمایندگان مجلس و دستگاه‌های دیگر اعتراضی نمی‌کنند؟ کار کارشناسی در این زمینه انجام نشده است، من با دوستانی که در فدراسیون و سازمان لیگ هستند، صحبت کردم. اینها تصمیم عجولانه‌ای گرفته‌اند که به نظر من تصمیم صحیحی نیست.»

در نقطه مقابل محمدرضا ساکت، مدیر بازاریابی سازمان لیگ در این مورد به خبرگزاری تسنیم می‌گوید: «من به‌عنوان یک کارشناس، این قرارداد را که هنوز منجر به امضا نشده و در حد تفاهم‌نامه است جایگزین حق پخش نمی‌دانم. از دید من رسیدن به این تفاهم با صداوسیما یک حرکت تعاملی و رو به جلو است. فناوری IP TV سال‌ها وجود داشته اما به علت امکانات ویژه‌ای که می‌طلبد کمتر مورد استقبال مردم قرار گرفته است. قرارداد IP TV در فوتبال دنیا قراردادی نادر و کم‌سابقه است.

ما این روزها در خدمت دو نفر از مسوولان ارشد فوتبال ایتالیا هستیم. آنها مشخصا اعلام کردند سازمان لیگ فوتبال ایتالیا با فروش حق پخش تلویزیونی به دو شبکه مطرح این کشور مبلغی در حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورو دریافت کرده است. طرح IP TV امکان دسترسی را متعدد می‌کند اما جای حق پخش را نمی‌گیرد.

قرار نیست مردم را مجبور کنیم که برای تماشای فوتبال از تلویزیون هزینه‌ای پرداخت کنند. برای تماشای مسابقات امکان IP TV یک زمینه است و گزینه‌ای برای کمک به باشگاه‌ها، امیدوارم توجه لازم به این مورد صورت بگیرد.»

این سکوت را بشکنید

در محاصره این همه ابهام و پیچیدگی، آیا وقت آن نشده که مسوولان فدراسیون فوتبال لب به سخن بگشایند و دقیقا توضیح بدهند که به چه تفاهمی با صداوسیما رسیده‌اند؟ این IP TV که ظاهرا برای مدیران ایتالیایی هم مجهول بوده و دوستان می‌گویند در جهان نادر است، چیست و قرار است چه کمکی به فوتبال ما کند؟ کی وضعیت مهم‌ترین بخش درآمدزایی فوتبال ایران روشن خواهد شد؟