گروه گردشگری، شیما رئیسی: معاون برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری گفت: «ساختن سرویس‌های بهداشتی بین راهی از وظایف سازمان میراث فرهنگی، ‌صنایع‌دستی و گردشگری نیست.» این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که مساله سرویس‌های بهداشتی، به عنوان یکی از معضلات صنعت گردشگری کشور شناخته می‌شود؛ معضلی که اغلب توریست‌های خارجی و داخلی کشور، با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

به گزارش «دنیای اقتصاد» در نشست خبری معاون برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری و معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری که صبح دیروز در محل این سازمان برگزار شد، این دو مقام مسوول به سوالات و ابهامات خبرنگاران پاسخ دادند. اما بیش از آنکه این پاسخ‌ها حاوی برنامه‌ها یا طرح‌های سازمان برای حل مسائل موجود این حوزه‌ها باشد، سخنانی تبیینی و توصیفی بودند. براساس این گزارش، ‌دکتر سعید شیرکوند در ادامه توضیحات خود درباره سرویس‌های بهداشتی با ضروری خواندن پیگیری این بحث اظهار کرد: «ایده این کار در دولت قبل مطرح و به این منظور بودجه‌ای اختصاص داده شد و دستور ساخت سرویس‌های بهداشتی به همه استان‌ها ابلاغ شد اما به‌دلیل عدم نگاه کارشناسانه نتیجه مورد انتظار به‌دست نیامد.» وی اضافه کرد: «از میان تمام این واحدهای ساخته شده، ۱۴۰ واحد به‌دلیل جانمایی نامناسب غیرقابل بهره‌برداری هستند؛ چراکه در مکان‌یابی برای ساخت، ‌فاصله تا نزدیکترین شهر یا آبادی و حتی دسترسی به شبکه برق و آب مدنظر قرار نگرفته است.

در مورد باقی سرویس‌های ساخته شده نیز با توجه به نزدیکی آنها به پارک‌ها و مکان‌های عمومی زیر نظر شهرداری، ‌از آنها خواسته‌ایم که این واحدها را بدون هیچ هزینه‌ای تحویل گرفته و به بهره‌برداری برسانند.» شیرکوند همچنین از تلاش برای واگذاری این سرویس‌های بهداشتی به رستوران‌ها و واحدهای فعالی که در نزدیکی یا مجاورت آنها قرار دارند خبر داد و خاطرنشان کرد: «تنها زمانی بحث سرویس‌های بهداشتی که یک ضرورت اولیه برای توسعه گردشگری کشور است، ساماندهی می‌شود که تبدیل به یک فعالیت اقتصادی شود و مردم بپذیرند که برای استفاده از چنین خدماتی باید هزینه کنند.» او فرهنگ‌سازی در این زمینه را بسیار ضروری و آن را وظیفه رسانه‌ها دانست، اما نگفت که نقش سازمان میراث فرهنگی به عنوان نهاد متولی ساماندهی گردشگری کشور، حداقل در مقام سیاست‌گذار و هدایتگر در این عرصه چیست!

صنعتی شدن گردشگری در گرو سودآوری

معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری در ادامه این نشست به سوالات پیرامون آشوراده پاسخ داد. وی گفت: «در نشستی که هفته گذشته با مسوولان سازمان محیط‌زیست داشتیم، گروه مشاوری که وظیفه بررسی امکانات اجرایی شدن و ترسیم جزئیات طرح گردشگری در این منطقه را بر عهده دارند، حضور داشته و گزارش خود را در این مورد ارائه کردند.» شیرکوند افزود: «تا یکی، دو ماه دیگر نتایج این مطالعات به صورت کامل تجمیع و ارائه می‌شود و پس از آن در صورتیکه هر دو سازمان محیط زیست و میراث فرهنگی در این خصوص به یک نظر مشترک برسند، اقدامات اجرایی شروع خواهد شد.»

معاون سرمایه‌گذاری سازمان همچنین تاکید کرد: «ما معتقدیم که حتی مناطق تحت حفاظت محیط‌زیست نیز باید به بهره‌برداری برسند؛ البته با در نظر گرفتن استانداردها.» شیرکوند، تصریح کرد: «زمانی گردشگری در کشور به یک صنعت تبدیل می‌شود که به حوزه‌ای سودآور تبدیل شود؛‌ تنها در این صورت است که بخش خصوصی برای ورود به آن انگیزه پیدا خواهد کرد.» وی در حالی‌که داشتن تبلیغات تلویزیونی در شبکه‌های جهانی پربیننده نظیر CNN را یکی از ابزارهای کارآمد در زمینه معرفی و توسعه گردشگری کشور عنوان کرد، بودجه سازمان برای این امر را ناکافی دانست.

تهیه دستورالعمل IPD

در همین خصوص معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، ‌صنایع دستی و گردشگری نیز که در این نشست معاون سرمایه‌گذاری سازمان را همراهی می‌کرد، با اشاره به اهمیت تبلیغات و بازاریابی در گردشگری گفت: «از سال گذشته مطالعه‌ای با هدف شناسایی بازارهای هدف آغاز شده که امسال آن را نهایی کرده‌ایم. در این مطالعه ۴۰ کشور در ۳ گروه به‌عنوان بازارهای هدف مشخص شده‌اند.» مرتضی رحمانی موحد ادامه داد: «برنامه‌های مربوط به ۱۶ کشور گروه اول به تفصیل نوشته و به رئیس‌جمهوری تقدیم شده است. همچنین ۱۰ نمایندگی برای انجام تبلیغات در کشورهای هدف فعال شده‌اند که در آینده این تعداد به ۲۵ نمایندگی افزایش خواهد یافت.» این مقام مسوول همچنین از تشکیل شورای راهبردی گردشگری سلامت خبر داد و گفت: «دستورالعمل IPD (دپارتمان پذیرش بیماران بین‌المللی) را برای بیمارستان‌ها آماده کرده و در دو هفته آینده آن را ابلاغ می‌کنیم. پس از آن مراکز درمانی موظفند طبق آن دستورالعمل، گردشگران خارجی را پذیرش کنند. همچنین دفاتر خدمات مسافرتی و متقاضیان دو ماه فرصت دارند خود را برای پذیرش گردشگران سلامت آماده کنند.» معاون گردشگری کشور در بخشی از سخنان خود پیشنهاد داد اتوبوس‌های دو طبقه بسیاری که در پارکینگ‌ها وجود دارند و بلااستفاده مانده‌اند، برای فعالیت‌های توریستی شهری به کار گرفته شوند.

رحمانی‌موحد همچنین از ارائه گواهی استاندارد به ۴۸ هتل خبر داد و درباره استانداردسازی مراکز اقامتی در کشور تصریح کرد: «۲۵۰ مورد قرارداد با هتل‌ها بسته شده و ۴۸ مورد نیز گواهینامه دریافت کرده‌اند. اما متاسفانه در کشور نگاهی یکپارچه به بحث استانداردسازی وجود ندارد.» معاون گردشگری افزود: «بهتر است هتلداران اتصال مالی به دولت را کم کنند و به سمت مدل‌های موفقی بروند که بخش خصوصی تولید می‌کند.» وی همچنین درباره ساماندهی چادرهای مسافرتی گفت: «به هیچ وجه در هیچ جای دنیا استانداردهای بین‌المللی اجازه نمی‌دهند در جایی که باید حقوق مردم رعایت شود، حریم خصوصی ایجاد کنیم. چادر باید در کمپ‌ها یا در مکان‌های خاص برپا شود؛ از این رو روند دو سال اخیر به سمت ساماندهی این مساله پیش رفته است.»

معاون گردشگری کشور درباره ساماندهی تورهای خروجی نیز گفت: «از اردیبهشت‌ماه کارگروهی برای این منظور تشکیل شده است که مسائل مربوط به سفرهای خارج از کشور را مطالعه کرده‌ و شیوه‌نامه‌ای در آینده به دفاتر ابلاغ می‌شود. یکی از موارد بسته بیمه مسافرتی است که طی آن دفاتر ملزم به بیمه کردن مسافران خواهند بود.»