ارکان صندوق‌های زمین و ساختمان

پرویز تجلی‌زاده‌خوب

معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان ملی زمین و مسکن

صندوق‌های زمین و ساختمان به‌گونه‌ای است که مانند سایر شرکت‌های پذیرش‌شده در بورس، تمام فعالیت صندوق‌ کنترل می‌شوند.

همچنین اطلاعاتی که شرکت‌های متولی صندوق‌های زمین و ساختمان مبنی بر قیمت زمین، حاشیه سود صندوق، ارکان صندوق و سهم هر فرد حقیقی یا حقوقی در صندوق زمین و ساختمان در هنگام اخذ مجوز ورود به فرابورس از سازمان بورس می‌گیرند، به‌طور کلی کنترل و بررسی می‌شود تا با واقعیت منطبق باشند.

بر همین اساس طبق مصوبه هیات‌مدیره سازمان ملی زمین و مسکن مقرر شد تا همه ادارات کل راه و شهرسازی استان‌ها در برنامه‌های اجرایی امسال خود پروژه‌هایی ساختمانی منطبق با شرایط و قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار و قابل پذیرش در بازار سهام را با عنوان صندوق زمین و ساختمان معرفی کنند تا صندوق‌های مرتبط با این پروژه‌ها تشکیل شوند که البته برخی استان‌ها تا به حال پروژه‌های خود را معرفی کرده‌اند.

کارشناسان سازمان ملی زمین و مسکن در حال بررسی پروژه‌های معرفی شده استان‌ها از نظر زمین محل ساخت پروژه، انطباق آن با شرایط جمعیتی استان و سودده بودن آن هستند که انتخاب پروژه ساختمانی آویشن در استان تهران به‌عنوان یک صندوق زمین و ساختمان نهایی شده است. پذیرش صندوق آویشن در سازمان بورس و اوراق بهادار قطعی و ارکان این صندوق نیز تعیین شده‌ است که کار پذیره‌نویسی آن در فرابورس به‌زودی آغاز می‌شود.

صندوق‌های زمین و ساختمان، برای پروژه ساختمانی معین با کسب مجوز تاسیس و فعالیت از سازمان بورس تشکیل می‌شوند، در این ساز و کار مستندات مالکیتی و پروانه ساختمانی پروژه و سوابق ملک و ظرفیت‌های آن مورد بررسی قرار گرفته و سپس طرح توجیه اقتصادی مناسب براساس طراحی و مفاهیم فنی پروژه، تهیه و به سازمان بورس تقدیم می‌شود. سازمان بورس با رسیدگی به اسناد، سوابق و توجیه‌پذیری فنی، مالی و اقتصادی پروژه و احراز آن با تشکیل صندوق موافقت کرده، موافقت اصولی صادره را به موسسان ابلاغ می‌کند. پس از ابلاغ موافقت اصولی و تقدیم اطلاعات تفصیلی و تکمیلی، موسسان مجوز تشکیل و ثبت صندوق را دریافت می‌کنند. سپس اسناد مالکیت پروژه به نام صندوق انتقال می‌یابد و با تمهید مقدمات و تشریفات قانونی مقرر و اخذ مجوز نهایی بورس، اوراق صندوق برای پذیره‌نویسی عموم از طریق بورس عرضه می‌شود.

پروژه‌های ساختمانی تحت پوشش صندوق زمین و ساختمان مانند هر شرکت دیگر حاضر در تالار بورس، تحت شرایط خاصی منجر به سوددهی می‌شوند و اگر شرایط مهیا نباشد، حتی ممکن است زیان‌ده هم باشند؛ ‌بنابراین هیچ تضمینی نیست تا صندو‌های زمین و ساختمان همگی به سوددهی برسند.

بخش‌های مختلف در ارکان صندوق‌های زمین و ساختمان مانند تعهد پذیره‌نویسی برای جمع‌آوری سرمایه‌های سهامداران و حفاظت از منابع مالی مردم و همچنین بازارگردان در این صندوق‌ها برای حفظ تعادل بازار سهام و حفظ ارزش سهم صندوق در بازار سهام نقش دارند؛ این ارکان، همه فعالیت‌های تجاری و عمرانی صندوق زمین و ساختمان را کنترل می‌کنند تا سهامداران با شکست و زیان سنگین مواجه نشوند.