انسجام بخش‌ خصوصی؛ نیاز امروز

حسین نقره‌کارشیرازی

رئیس دبیرخانه مشترک اتاق‌های ایران، اصناف و تعاون

ایران روزهای آغازین تجربه‌ای نو در تاریخ اقتصادی خود را پشت سر می‌گذارد و قرار است با تغییرات فضای دیپلماتیک و تعاملات سیاسی، دریچه تازه‌ای از همکاری‌ها و ارتباطات تجاری به روی کشور گشوده شود و پس از سال‌ها اقتصاد دولتی وابسته به نفت، گفته‌ها تبدیل به عمل شده و بخش‌خصوصی سکاندار اصلی اقتصادی شود که از شرایط گذشته، آسیب فراوانی دیده و در ابعاد مختلف تضعیف شده است.

اکنون قوت بخشیدن به بخش اقتصادی کشور جز با حمایت و تقویت بخش‌خصوصی امکان‌پذیر نخواهد بود و از آنجا که اتاق‌های ایران، اصناف و تعاون سه رکن مهم بخش‌ غیردولتی اقتصاد هستند، همکاری، همسویی و تعامل آنها در شرایط کنونی اثرگذاری فراوانی در بهبود عملکرد کلی این بخش‌ خواهد داشت.

همین ضرورت سبب شد تا دبیرخانه مشترک اتاق‌های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران؛ تعاون و اصناف باعزمی راسخ و نگاهی روشن به سوی برقراری اتحاد میان فعالان اقتصادی کشور، تشکیل شود تا هم‌صدایی این سه اتاق که اصلی‌ترین ارکان فعالیت بخش‌ مردمی اقتصاد در کشور محسوب می‌شوند، بتواند ضمن افزایش ظرفیت و توان آنها، قدرت مطالبه‌گری این بخش‌ را با تکیه بر بلوغ اجتماعی و خرد جمعی بالا برده و از این پس نقش پررنگ‌تری در تصمیم‌گیری‌ها و فعالیت‌های اقتصادی کشور ایفا کنند.

از سوی دیگر بدنه تاریخی اقتصادی کشور ما همیشه از نقاط ضعفی به نام عدم موفقیت در انجام کار گروهی، موازی‌کاری و فردگرایی زخمی بوده است و اکنون که تغییر اقتضائات امروز کشور و دنیا، انتظارات جدیدی از بخش‌خصوصی ایجاد کرده است، لزوم ‌ترویج فرهنگ کار گروهی و پرهیز از موازی‌کاری بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود و این مهم جز در قالب کار تشکلی و همچنین یکصدا شدن سه رکن اصلی فعالیت این بخش در اقتصاد کشور محقق نخواهد شد.

اکنون بخش‌خصوصی مسوولیت‌هایی ورای نقش مشاوره‌ای برعهده گرفته و در حال تحقیق، بررسی، طرح مساله و ارائه راهکار مناسب برای عبور از تنگناهای گذشته است، بخش مردمی اقتصاد امروز از انفعال گذشته درآمده و در تولید ناخالص ملی کشور سهم دارد، قوانین ناکارآمد را احصا می‌کند، برای حل مسائل در صورت نیاز پیشنهاد وضع قانون می‌کند و در اقتصاد کلان کشور حرف فراوانی برای گفتن دارد، بنابراین با جمعی و هم‌سو عمل کردن می‌تواند قدرت صدا و فکر خود را افزایش داده، از حقوق خود به شکل مطلوب‌تری دفاع کرده و مطالبات خود را با قوت بیشتری مطرح کند. ضمن اینکه از آنجا که هر کدام از این اتاق‌ها جایگاه مستحکمی داشته و مرجعی قابل اتکا برای زیرمجموعه بزرگ خود محسوب می‌شوند، حرکت هماهنگ آنها می‌تواند تغییر شگرفی در جایگاه این بخش‌ مهم و اثرگذار از آنچه در گذشته بود، ایجاد کند و اکنون که حرکت و مشارکت بخش‌خصوصی به خواسته جدی دولت بدل شده، هم‌صدایی این سه اتاق می‌تواند بازوی محکم و قابل اتکایی برای دولت در کمک به تحقق اهداف و برنامه‌های آن نیز باشد.

با نگاهی دیگر، موضوع ساماندهی بنگاه‌های کوچک، متوسط و بزرگ و همچنین ثبت تشکل‌های موازی نیز از مشکلات جدی است که اگرچه وعده‌ها از مدت‌ها پیش برای یافتن راه‌حلی برای رفع این مشکل وجود داشته، اما این گفته‌ها تاکنون نتوانسته به عمل تبدیل شود، زیرا لازمه اصلی آن تعامل و برنامه‌ریزی مشترک همه ارکان اصلی بخش‌خصوصی بوده و شاید بتوان کمرنگ بودن این همکاری در گذشته و نبود عزم جمعی را از علل اصلی عدم تحقق این مهم دانست، اما اکنون می‌توان انتظار داشت که شکل‌گرفتن این دبیرخانه مشترک به پیشبرد مسائلی از این دست کمک شایانی کند.

موضوع بسیار مهم دیگر وارد شدن تدریجی کشور به دوران پساتحریم است؛ باید متوجه بود که باز شدن دروازه‌های تجاری کشور اگرچه فواید فراوانی در گسترش مبادلات تجاری شرکت‌های بزرگ خواهد داشت، اما در این گذار احتمال آسیب دیدن شرکت‌ها یا بنگاه‌های متوسط و کوچک‌ بسیار محتمل است و می‌توان با تقویت کار تشکلی و افزایش تعاملات و قرار دادن آنها در زیرمجموعه‌های تشکلی یا در برخی موارد ادغام آنها در مجموعه‌های بزرگ این بحران را تا حدی کنترل کرد. اما همه مسوولیت‌ها و نقش‌های جدیدی که برای تشکل‌ها در نظر گرفته شده مستلزم اطلاع آنان از مسائل روز و دیدن دوره‌های آموزشی مرتبط با موضوع فعالیت آنان است و این دبیرخانه مشترک می‌تواند به این امر نیز توجه ویژه کرده و با نیازسنجی از تشکل‌ها و همکاری هر سه اتاق، دوره‌های قوی‌تر و کارآمدتری از گذشته را برای فعالان این سه بخش برگزار کند.

از سوی دیگر با ایجاد دبیرخانه مشترک میان اتاق ایران، اتاق اصناف و اتاق تعاون می‌توان در انسجام و هم‌صدایی آنها و تشکل‌های زیرمجموعه این سه اتاق برای حضور هرچه قوی‌تر در همایش‌های ملی و بین‌المللی کشور مفید بود و صدای واحد آنها و اثرگذاری مطلوب‌تر‌ آنها را که بخش قابل‌توجهی از اقتصاد کشور را شامل می‌شوند به‌صورت کارآمدتر جلوه‌گر ساخت.