به سوی دستور کار شهری جدید
نابسامانی شهرها زندگی شهروندان را دچار مخاطرات و اختلالات فراوان و کیفیت سکونت را به نازل‌ترین سطح خود رسانده است. نمودهای این نابسامانی در پهنه‌های مختلف شهری به شکل عرصه‌های ناکارآمد، بخش‌های وسیعی از شهرها را در بر گرفته و جمعیت قابل توجهی از ساکنان شهر مستقیم و یا غیرمستقیم از مسائل و مشکلات آن رنج می‌برند. مهمترین مسائل مبتلا به شهرها به ویژه کلان‌شهرهای کشور عبارتند از:
- فقر شهری، مشتمل بر فقر درآمدی، فقر بهداشتی- آموزشی و خدمات اجتماعی، فقر خدمات پایه (زیربنایی و روبنایی) از قبیل شبکه آب سالم، توزیع برق و سایر خدمات زیربنایی و خدمات درمانی، فقر امنیت و بسیاری محرومیت‌های دیگر
- ناکارآمدی نظام جابه‌جایی، تحرک، جنبش و پویایی شهری در یک نظام ساختاری و یکپارچه شهری
- نابرابری‌های فضایی- کارکردی، توسعه نامتعادل و ناهماهنگ و توزیع نابرابر خدمات
- بحران هویت، تنزل ارزش‌ها، افت منزلت اجتماعی- مکانی و بی‌توجهی به حفاظت و حراست از میراث معنوی- طبیعی و ملموس
- تاب آوری پایین شهرها در مواجهه با بلایا و مخاطرات، کاهش ایمنی، خطرپذیری و ریسک
- تنزل کیفی محیط‌زیست، آلودگی‌ها، بحران آب، تخریب زیست‌بوم‌ها، کمبودها و توزیع نامناسب فضای سبز
ناکارآمدی نظام طرح‌ریزی و برنامه‌های توسعه شهری در مواجهه با مسائل فوق، برضرورت توجه و تدوین یک دستور کار شهری جدید می‌‌افزاید.
- فقر شهری، مشتمل بر فقر درآمدی، فقر بهداشتی- آموزشی و خدمات اجتماعی، فقر خدمات پایه (زیربنایی و روبنایی) از قبیل شبکه آب سالم، توزیع برق و سایر خدمات زیربنایی و خدمات درمانی، فقر امنیت و بسیاری محرومیت‌های دیگر
- ناکارآمدی نظام جابه‌جایی، تحرک، جنبش و پویایی شهری در یک نظام ساختاری و یکپارچه شهری
- نابرابری‌های فضایی- کارکردی، توسعه نامتعادل و ناهماهنگ و توزیع نابرابر خدمات
- بحران هویت، تنزل ارزش‌ها، افت منزلت اجتماعی- مکانی و بی‌توجهی به حفاظت و حراست از میراث معنوی- طبیعی و ملموس
- تاب آوری پایین شهرها در مواجهه با بلایا و مخاطرات، کاهش ایمنی، خطرپذیری و ریسک
- تنزل کیفی محیط‌زیست، آلودگی‌ها، بحران آب، تخریب زیست‌بوم‌ها، کمبودها و توزیع نامناسب فضای سبز
ناکارآمدی نظام طرح‌ریزی و برنامه‌های توسعه شهری در مواجهه با مسائل فوق، برضرورت توجه و تدوین یک دستور کار شهری جدید می‌‌افزاید.
نابسامانی شهرها زندگی شهروندان را دچار مخاطرات و اختلالات فراوان و کیفیت سکونت را به نازل‌ترین سطح خود رسانده است. نمودهای این نابسامانی در پهنه‌های مختلف شهری به شکل عرصه‌های ناکارآمد، بخش‌های وسیعی از شهرها را در بر گرفته و جمعیت قابل توجهی از ساکنان شهر مستقیم و یا غیرمستقیم از مسائل و مشکلات آن رنج می‌برند. مهمترین مسائل مبتلا به شهرها به ویژه کلان‌شهرهای کشور عبارتند از:
- فقر شهری، مشتمل بر فقر درآمدی، فقر بهداشتی- آموزشی و خدمات اجتماعی، فقر خدمات پایه (زیربنایی و روبنایی) از قبیل شبکه آب سالم، توزیع برق و سایر خدمات زیربنایی و خدمات درمانی، فقر امنیت و بسیاری محرومیت‌های دیگر
- ناکارآمدی نظام جابه‌جایی، تحرک، جنبش و پویایی شهری در یک نظام ساختاری و یکپارچه شهری
- نابرابری‌های فضایی- کارکردی، توسعه نامتعادل و ناهماهنگ و توزیع نابرابر خدمات
- بحران هویت، تنزل ارزش‌ها، افت منزلت اجتماعی- مکانی و بی‌توجهی به حفاظت و حراست از میراث معنوی- طبیعی و ملموس
- تاب آوری پایین شهرها در مواجهه با بلایا و مخاطرات، کاهش ایمنی، خطرپذیری و ریسک
- تنزل کیفی محیط‌زیست، آلودگی‌ها، بحران آب، تخریب زیست‌بوم‌ها، کمبودها و توزیع نامناسب فضای سبز
ناکارآمدی نظام طرح‌ریزی و برنامه‌های توسعه شهری در مواجهه با مسائل فوق، برضرورت توجه و تدوین یک دستور کار شهری جدید می‌‌افزاید. بیش از چهار دهه از برنامه‌ریزی و تهیه طرح‌های توسعه شهری می‌گذرد.
این طرح‌ها با رویکردی اقتدارگرا، از بالا به پایین، کمی و کالبدی نتوانسته‌اند راه‌حل‌های کارآمدی را در مواجهه با مسائل و مشکلات شهر و شهروندان ارائه نمایند. به استناد تجارب جهانی و بررسی سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه شهری در کشورهای توسعه‌یافته، سیاست بازآفرینی شهری با رویکردی شهرنگر، جامع و یکپارچه با تاکید بر مقوله کیفیت زندگی به عنوان یک دستور کار شهری جدید می‌تواند برنامه مناسبی برای پاسخگویی به نیازهای کنونی شهر و شهروندان شد. امروزه این سیاست در قالب برنامه‌های موضوعی متنوع و گسترده از قبیل برنامه کاهش فقر شهری، تاب‌آوری شهری، همه شمولی و مقابله با جریان طرد اجتماعی، رنسانس شهری، شهر پایدار، عدالت فضایی- اجتماعی، توانمندسازی، حکمروایی خوب، حفاظت و باززنده‌سازی مطرح و به مورد اجرا گذاشته می‌شود. عرصه‌های متنوعی از شهر نیز که دچار تابسامانی و مسائل و مشکلات فضایی- کارکردی هستند نیز مشمول این سیاست‌اند.
بازآفرینی مبادی ورودی شهرها، رودخانه‌ها و حاشیه عرصه‌های طبیعی، فضاهای عمومی، ایستگاه‌های راه‌آهن، محلات، اراضی مستعد توسعه مجدد، پایانه‌های شهری و مراکز تاریخی شهرها از نمونه‌های قابل توجه‌اند. وزارت راه و شهرسازی در تلاش است با طرح دستور کار شهری جدید سیاست نوینی را برای خروج از بحران در عرصه توسعه شهری رقم بزند.
- فقر شهری، مشتمل بر فقر درآمدی، فقر بهداشتی- آموزشی و خدمات اجتماعی، فقر خدمات پایه (زیربنایی و روبنایی) از قبیل شبکه آب سالم، توزیع برق و سایر خدمات زیربنایی و خدمات درمانی، فقر امنیت و بسیاری محرومیت‌های دیگر
- ناکارآمدی نظام جابه‌جایی، تحرک، جنبش و پویایی شهری در یک نظام ساختاری و یکپارچه شهری
- نابرابری‌های فضایی- کارکردی، توسعه نامتعادل و ناهماهنگ و توزیع نابرابر خدمات
- بحران هویت، تنزل ارزش‌ها، افت منزلت اجتماعی- مکانی و بی‌توجهی به حفاظت و حراست از میراث معنوی- طبیعی و ملموس
- تاب آوری پایین شهرها در مواجهه با بلایا و مخاطرات، کاهش ایمنی، خطرپذیری و ریسک
- تنزل کیفی محیط‌زیست، آلودگی‌ها، بحران آب، تخریب زیست‌بوم‌ها، کمبودها و توزیع نامناسب فضای سبز
ناکارآمدی نظام طرح‌ریزی و برنامه‌های توسعه شهری در مواجهه با مسائل فوق، برضرورت توجه و تدوین یک دستور کار شهری جدید می‌‌افزاید. بیش از چهار دهه از برنامه‌ریزی و تهیه طرح‌های توسعه شهری می‌گذرد.
این طرح‌ها با رویکردی اقتدارگرا، از بالا به پایین، کمی و کالبدی نتوانسته‌اند راه‌حل‌های کارآمدی را در مواجهه با مسائل و مشکلات شهر و شهروندان ارائه نمایند. به استناد تجارب جهانی و بررسی سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه شهری در کشورهای توسعه‌یافته، سیاست بازآفرینی شهری با رویکردی شهرنگر، جامع و یکپارچه با تاکید بر مقوله کیفیت زندگی به عنوان یک دستور کار شهری جدید می‌تواند برنامه مناسبی برای پاسخگویی به نیازهای کنونی شهر و شهروندان شد. امروزه این سیاست در قالب برنامه‌های موضوعی متنوع و گسترده از قبیل برنامه کاهش فقر شهری، تاب‌آوری شهری، همه شمولی و مقابله با جریان طرد اجتماعی، رنسانس شهری، شهر پایدار، عدالت فضایی- اجتماعی، توانمندسازی، حکمروایی خوب، حفاظت و باززنده‌سازی مطرح و به مورد اجرا گذاشته می‌شود. عرصه‌های متنوعی از شهر نیز که دچار تابسامانی و مسائل و مشکلات فضایی- کارکردی هستند نیز مشمول این سیاست‌اند.
بازآفرینی مبادی ورودی شهرها، رودخانه‌ها و حاشیه عرصه‌های طبیعی، فضاهای عمومی، ایستگاه‌های راه‌آهن، محلات، اراضی مستعد توسعه مجدد، پایانه‌های شهری و مراکز تاریخی شهرها از نمونه‌های قابل توجه‌اند. وزارت راه و شهرسازی در تلاش است با طرح دستور کار شهری جدید سیاست نوینی را برای خروج از بحران در عرصه توسعه شهری رقم بزند.
ارسال نظر