دومین دیدار کری و ظریف در نیویورک عکس: آرشیو

گروه دیپلماسی: محمدجواد ظریف و جان کری، وزرای خارجه ایران و آمریکا برای دومین بار در حاشیه هفتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند؛ دیداری که جزئیات آن منتشر نشد؛ اما براساس آنچه وزارت امور خارجه دو کشور اعلام کردند در این دیدار طرفین راجع به برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) رایزنی کردند. باوجود گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر احتمال گفت‌وگوهای طرف ایرانی و‌‌ آمریکایی درباره مساله سوریه، اما مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران این اخبار را تکذیب کرد و گفت دو طرف راجع به سوریه گفت‌وگویی نداشتند.


به گزارش «ایسنا» کری و ظریف بعدازظهر روز جمعه به وقت نیویورک برای گفت‌وگو درباره اجرای توافق هسته‌ای با یکدیگر دیدار کردند. این دومین دیدار ظریف و کری بعد از توافق هسته‌ای وین در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک است. ظریف و کری در روز چهارم مهرماه سال جاری نیز در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل با یکدیگر دیدار کرده بودند و گفت‌وگو درمورد اجرای برجام یکی از محورهای اساسی دیدار نخست بود. وزیر خارجه ایران پس از دیدار نخست با جان کری در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما در ارتباط با این دیدار گفت که در مورد برخی از اظهاراتی که در فضای سیاسی آمریکا در چند وقت اخیر از سوی افراد مختلف از جمله دولت آمریکا مطرح شده بود، اظهار نگرانی و تاکید شده است این اظهارات می‌تواند زمینه را در مسیر اجرای برجام همراه با اعتمادسازی ناهموار کند. دومین دیدار وزرای خارجه دو کشور نیز به مساله برجام اختصاص داشت. وزارت امورخارجه آمریکا در بیانیه‌ای تاکید کرد که دو طرف در این دیدار درباره روند اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) گفت‌وگو کرده‌اند.

مذاکره درباره سوریه

همچنین مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه نیز درباره ملاقات روز جمعه وزیر امور خارجه با همتای آمریکایی‌اش گفت در این ملاقات وزرای خارجه ایران و آمریکا موضوع برجام و چگونگی لغو تحریم‌ها مورد گفت‌وگو قرار گرفته است. مرضیه افخم در گفت‌وگو با «ایسنا» با اشاره به برخی اخبار منتشر شده از سوی منابع غربی که ادعا کردند موضوع سوریه نیز مورد گفت‌وگوی ظریف و کری قرار گرفته است، تاکید کرد: «این اخبار که در برخی از آنها به منابع ایرانی نیز استناد شده غیرموثق بوده و صحت ندارند.» او افزود: «اخبار ادعایی مبنی بر اینکه آقای ظریف و همتای آمریکایی درخصوص سوریه مذاکره کرده‌اند، مورد تایید نیست.»


همکاری ایران با آژانس

همزمان با رایزنی‌های مقامات ایران و آمریکا در نیویورک درباره برجام، کشورهای مذاکره‌کننده خود را برای اجرای توافق آماده می‌کنند. ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا با اشاره به توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 گفت: «ایران مطابق با این توافق عمل می‌کند.» به گزارش «ایسنا» ارنست مونیز که برای شرکت در نشست وزیران انرژی گروه بیست به ترکیه سفر کرده است در گفت‌وگو با روزنامه زمان، چاپ ترکیه گفت: «ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق ماه ژوئیه عمل کرده است و در واشنگتن نیز تلاش‌ها برای آماده کردن زمینه اجرای توافق هسته‌ای ادامه دارد. » وزیر انرژی آمریکا با ابراز امیدواری نسبت به آینده اجرای توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 افزود: «ما روند مرتبط با کنگره را به پایان رساندیم. اجرای این توافق در آمریکا 28 اکتبر یا چند روز پیش از آن آغاز خواهد شد.» مونیز تاکید کرد: «انتظار داریم ایران نیز در این جهت حرکت کند؛ آنها اکنون در این جهت حرکت می‌کنند. ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز برای حل مسائل مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای گذشته خود همکاری می‌کند.» همچنین وزیر انرژی آمریکا با بیان اینکه کارهای زیادی برای انجام وجود دارد، تاکید کرد تا زمانی که آژانس تایید نکند که ایران به همه تعهداتش عمل کرده است هیچ یک از تحریم‌ها برداشته نخواهد شد.


تلاش‌های روسیه-تهران

این همه در شرایطی است که مساله سوریه و به ویژه حملات اخیر روسیه در حمایت از بشار اسد بعد از موضوع برجام و اجرایی شدن آن به موضوعی مهم در روابط تهران و واشنگتن تبدیل شده است. آمریکا که از حملات هوایی روسیه در سوریه به شدت نگران است، روز جمعه واکنش تندی به این مساله نشان داد. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا در واکنش به حملات هوایی روسیه در سوریه، تلاش تهران و مسکو برای حمایت از اسد را کارساز ندانست. به گزارش «ایسنا» به نقل از خبرگزاری رویترز، باراک اوباما، روز جمعه در یک نشست خبری در کاخ سفید به حملات هوایی روسیه به مواضع داعش در سوریه واکنش نشان داد و هشدار داد: «این عملیات مسکو را در یک باتلاق گرفتار خواهد کرد.» رئیس‌جمهوری آمریکا در ادامه با انتقاد از ولادیمیر پوتین همتای روس خود به دلیل اقدام نظامی در سوریه مدعی شد: «تلاش‌های ایران و روسیه برای حمایت از بشار اسد و آرام کردن مردم، آنها را به باتلاق می‌کشاند و کارساز نخواهد بود.» اوباما همچنین گفت که آینده تهران و مسکو در سوریه خطرناک خواهد بود و مدعی شد: «حمایت‌های آنها از رئیس‌جمهوری سوریه خشم همسایگان سنی این کشور را برانگیخته است.»


او در ادامه این نشست خبری به گفت‌وگو میان آمریکا و روسیه درباره‌ وضعیت کنونی سوریه اشاره کرد و گفت: «این یک جنگ میان واشنگتن و مسکو نیست، ما نمی‌خواهیم سوریه را به یک جنگ نیابتی میان خودمان تبدیل کنیم. جنگ ما علیه داعش است.» رئیس‌جمهور آمریکا علت باقی ماندن بشار اسد در قدرت را حمایت‌های روسیه و ایران دانست و مدعی شد ائتلافی که روسیه تشکیل داده تنها متشکل از روسیه، ایران و بشار اسد است؛ اما بقیه دنیا با ما هستند. به گزارش «ایسنا» این در شرایطی است که مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با اعلام حمایت ایران از اقدام نظامی روسیه علیه گروه‌های تروریستی در سوریه گفته است که مبارزه ریشه‌ای با پدیده‌ تروریسم به‌عنوان تهدیدی مشترک علیه صلح و امنیت منطقه‌ای و جهانی یک ضرورت است و تحقق این هدف مستلزم عزم و اراده جدی و اقدام مشترک بین‌المللی بر پایه‌ همکاری‌ با دولت‌های عراق و سوریه که بار اصلی مبارزه با تروریسم را به دوش می‌کشند، است. افخم عملیات نظامی مسکو در سوریه را گامی در راستای مبارزه علیه تروریسم و حل بحران ناشی از آن در منطقه دانست و گفت که این اقدام به درخواست رسمی دولت سوریه از فدراسیون روسیه صورت گرفته است.


مشارکت ایران و روسیه

باوجود مخالفت‌های آمریکا با تلاش‌های روسیه و ایران برای حل بحران سوریه، اروپا رویکرد دیگری نسبت به این موضوع دارد. فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز گذشته تاکید کرد که برای آوردن سوریه پای میز مذاکره به ایران و روسیه نیاز دارند. به گزارش «ایسنا» فدریکا موگرینی در گفت‌وگو با روزنامه واشنگتن پست بر لزوم حل بحران کنونی سوریه از طریق انتقال سیاسی با حضور تمام طرف‌های موافق و مخالف بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه تاکید کرد و گفت: «ما در حال همکاری با سازمان ملل برای سازماندهی کردن یک انتقال سیاسی در سوریه با مشارکت تمام بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی هستیم.» موگرینی ادامه داد: «به‌عنوان مثال ایران در سوریه دارای نفوذ است. من فکر می‌کنم که آنها (ایرانی‌ها) این موضوع را می‌دانند که این اولین آزمون برای آنهاست که ببینیم می‌توانند نقش سازنده‌ای پس از توافق هسته‌ای ایفا کنند.» موگرینی تاکید کرد: «اگر ما خواهان آمدن رژیم سوریه به پای میز مذاکره برای تشکیل یک دولت انتقالی هستیم، باید از طریق آنهایی که روی این کشور نفوذ دارند که همان روسیه و ایران هستند به سوریه فشار بیاوریم.» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به این سوال که آیا حل مساله سوریه از توافق هسته‌ای سخت‌تر است، گفت: «قطعا. اما ما با توافق هسته‌ای نشان دادیم که حتی پیچیده‌ترین و سخت‌ترین مشکلات از طریق دیپلماسی قابل حل است. ۱۲سال زمان برد اما در نهایت به نتیجه رسیدیم. مساله سوریه سخت‌تر است اما دیپلماسی کارساز است. چهار سال و نیم جنگ نتیجه‌ای در بر نداشت؛ داعش و اسد همچنان سر جای خود هستند.» او همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا آمریکا را به دلیل وضعیت کنونی سوریه مقصر می‌داند، بیان کرد: «هیچ سرزنشی وجود ندارد. شما به توافق هسته‌ای با ایران اشاره کردید و من اطمینان دارم که رهبری آمریکا در این مسیر نیز ادامه خواهد داشت.»