دکتر منوچهر شیبانی اصل، مدیر کل دفتر سازمان‌های مهندسی و تشکل‌های حرفه‌ای وزرات راه و شهرسازی تاکید کرد
رعایت اخلاق حرفه‌ای و رقابت شرافتمندانه در انتخابات
هفتمین دوره انتخابات نظام مهندسی در پیش است و دفتر سازمان‌های مهندسی و تشکل‌های حرفه‌ای وزرات راه و شهرسازی به ریاست دکتر منوچهر شیبانی اصل وظیفه نظارت بر اداره و برگزاری آن را برعهده دارد. وی در گفت و گو با دنیای اقتصاد، داوطلبان حضور در انتخابات را به رعایت اخلاق و رعایت قانون دعوت کرده و تاکید می‌کند که انتخابات در موعد مقرر برگزار شده و به هیچ عنوان به تعویق نخواهد افتاد. دکتر شیبانی از قانون گرایی و نظم و انضباط کامل به عنوان دو تفاوت مهم و بارز این دوره از انتخابات نسبت به دوره‌های قبل یاد می‌کند.
هفتمین دوره انتخابات نظام مهندسی در پیش است و دفتر سازمان‌های مهندسی و تشکل‌های حرفه‌ای وزرات راه و شهرسازی به ریاست دکتر منوچهر شیبانی اصل وظیفه نظارت بر اداره و برگزاری آن را برعهده دارد. وی در گفت و گو با دنیای اقتصاد، داوطلبان حضور در انتخابات را به رعایت اخلاق و رعایت قانون دعوت کرده و تاکید می‌کند که انتخابات در موعد مقرر برگزار شده و به هیچ عنوان به تعویق نخواهد افتاد. دکتر شیبانی از قانون گرایی و نظم و انضباط کامل به عنوان دو تفاوت مهم و بارز این دوره از انتخابات نسبت به دوره‌های قبل یاد می‌کند. وی همچنین توضیحاتی در باره رد برخی کاندیدها بیان کرده و از امکانات و تمهیداتی می‌گوید که برا ی برگزاری هرچه بهتر هفتمین دوره انتخابات نظام مهندسی تدارک دیده شده است.
آقای شیبانی، لطفا درباره رد صلاحیت برخی کاندیداها و علت آنها توضیح دهید.
در خصوص افرادی که اسامی آنها در فهرست نهایی اعلام نشده، چند علت مختلف وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. اینکه از همه این موارد به عنوان رد صلاحیت نام ببریم، اشتباه است. تعدادی به دلیل نقص مدارک کنار گذاشته شدند، و تعدادی به دلیل عدم احراز شرایط انتخابات که در این مورد دارندگان مدرک غیراصلی و غیرمرتبط حائز شرایط نبودند. یعنی مدارک از آنها گرفته شد ولی در بررسی‌های بیشتر معلوم شد که حائز شرایط اصلی نیستند. همچنین عدهای از افراد انصراف دادند. عدهای هم شامل منع قانونی شدند که یا با استعلام از مراجع ذیربط صلاحیت آنها رد شد و یا طبق قانون مواردی را نداشتند. بنابراین، این چند وجه را نباید با هم یکی دانست. همچنین عدهای شامل بخشنامه اخیر مقام عالی وزارت مبنی بر عدم حضور کارکنان دولت و شهرداری‌ها در انتخابات شدند.
به نظر جنابعالی بخشنامه اخیر وزیر مبنی بر عدم حضور کارکنان دولت و شهرداری‌ها در انتخابات به چه علت صادر شده است؟
علت اصلی صدور این بخشنامه و یکی از مشکلات اساسی نظام مهندسی ساختمان، وجود تعارض منافع است که بحثی بسیار قابل توجه و تعمق است. اصطلاحی که خود وزیر در این مورد به کار می‌برند این است که فردی نباید در یک زمان در دو سوی میز بنشیند.مصداق این قضیه را در موضوع قضاوت و وکالت شاهد هستیم. هیچ وکیلی نمی‌تواند در یک زمان قاضی همان پرونده هم باشد.
در مهندسی ساختمان هم خیلی امکان دارد این اتفاقات رخ دهد؛ از جمله در جایگاه هیات مدیره و صدور پروانه که افراد در این جایگاه‌ها نباید یک منفعت را تعقیب کنند.
با مطرح شدن موضوع استیضاح وزیر راه و شهرسازی در صحن مجلس، آیا امکان دارد این موضوع باعث به تعویق افتادن تاریخ برگزاری انتخابات شود؟
درحال حاضر برنامه زمان‌بندی طبق برنامه پیش‌بینی شده انجام می‌شود و انتخابات باید طبق این برنامه برگزار شود، چون طبق قانون دوره تصدی هیات مدیره سه سال است و این مدت در آخر مهرماه امسال خاتمه می‌یابد و بنابراین باید هیات مدیره جدید جایگزین شود. برنامه زمان‌بندی و حتی تمدید ثبت‌نام و تغییر تاریخ انتخابات که به دستور رییس عالی دیوان عدالت اداری صورت گرفت، بر این مبنا بود که آغاز تعیین اعطای اعتبارنامه‌ها و شروع کار اعضای هیات مدیره جدید با مشکل قانونی مواجه نشود.
چه تمهیداتی برای برگزاری هر چه بهتر انتخابات این دوره در نظر گرفته‌اید؟
در درجه اول سعی کردیم فضای قانون‌مند و درستی پیاده کنیم که براساس آن مهندسان راغب به مشارکت باشند. طی دوره‌های گذشته در بعضی استان‌ها، بخش‌هایی از موازین قانونی به درستی رعایت نشد. تلاش ما در این دوره بر این بود که موازین قانونی به طور کامل رعایت شود. نکته دوم این است که در گذشته برای تبلیغات هیچ‌گونه ضوابط و ساماندهی وجود نداشت و این کار به صورت آشفته و ناپسندی انجام می‌شد. حتا شاهد بودیم که تبلیغات تا لحظه رای‌گیری و تا پای صندوق رای نیز ادامه داشت که این شیوه در شان جامعه مهندسی نیست.
براساس اصول انتخاباتی تمامی انتخابات رایج کشور ، ما نیز تبلیغات را تا ۲۴ ساعت قبل از زمان برگزاری انتخابات ممنوع کردیم. شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی که در اینجا باید از آنها تشکر کنم، همکاری خوبی در این زمینه با ما داشتند. آنها شیوه نامه‌ای را برای تبلیغات انتخابات تهیه کردند که وزارت راه و شهرسازی نیز به عنوان دستگاه نظارت آن را تایید کرد.
علاوه براین، برای نخستین بار در کشور، انتخابات این دوره را به صورت الکترونیکی برگزار می‌کنیم. این روش اطمینان بیشتری هم از نظر سرعت، هم از نظر رای‌گیری، شمارش آرا و صحت و دقت به ما می‌دهد.
همچنین تلاش کردیم با کمک هیات‌های اجرایی شرایطی فراهم کنیم تا حوزه‌های اخذ رای به مکان‌های خاصی اختصاص نداشته باشد که شائبه تبلیغات یا بهره‌مندی بعضی از داوطلبان شرکت در انتخابات از آنها بشود. برای این منظور دانشگاه‌ها انتخاب شدند تا هم برای مهندسان یک تجدید خاطره شود و حتی یک روز در سال به مکانی که از آنجا مهندس شدند، بازگردند و هم اینکه یک مکان علمی و بی‌طرف است.
به هیات اجرایی هم توصیه شده که حوزه‌های رای‌گیری را به تعداد مناسب در نظر بگیرند. مجموع این اقدامات، انتخابات منظمی را نسبت به دوره گذشته رقم خواهد زد.
آیا از میزان مشارکت مهندسان در انتخابات این دوره برآوردی دارید؟
ما چون کار نظارت بر انتخابات را برعهده داریم، وارد نظرسنجی در این موضوع نشده‌ایم. مشارکت در نظام مهندسی ساختمان یک بحث بسیار مفصل و طولانی است و در واقع به نحوه عضویت در سازمان نظام مهندسی برمی‌گردد. همانطور که می‌دانید، برای دریافت پروانه اشتغال به کار، عضویت در سازمان نظام‌مهندسی ساختمان اجباری است. اگر به قانون سال ۱۳۷۱ مراجعه کنید، فرآیند در آن قانون برعکس بود. یعنی برای عضویت در سازمان نظام مهندسی ساختمان، فرد نیازمند پروانه اشتغال بود. به عبارتی، اول باید پروانه اشتغال به کار می‌گرفت و بعد اگر تمایل داشت در سازمان نظام مهندسی هم عضو می‌شد، اما در قانون سال ۱۳۷۴، وضعیت معکوس شد و فرد برای اینکه پروانه اشتغال بگیرد، طبق ماده ۲۵ قانون، ناچار است عضو سازمان نظام مهندسی شود. در چنین شرایطی، این مشارکت ریشه در عضویت دارد که در حال حاضر اجباری است و باعث کاهش میزان مشارکت می‌شود.
نکته دیگر به نحوه فعالیت هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان‌ها برمی‌گردد که در بعضی از استان‌ها میزان مشارکت بسیار بالا ولی در بعضی دیگر بسیار پایین است.
به طور کلی، هر عضو سازمان فارغ از عضویت، به علت تعلق خاطر یا به علت اخذ پروانه باید نسبت به خود، حرفه مهندسی و سازمان متبوع خود که همان سازمان نظام مهندسی است، احساس مسوولیت کند.
شاید در آینده بتوان تمهیداتی فراهم کرد که افرادی که در انتخابات و یا مجامع عمومی سازمان شرکت می‌کنند از امتیازات ویژه‌ای نیز بهره‌مند شوند که باید بررسی و چارچوب‌های آن تعیین شود.
قبل از برگزاری انتخابات چه توصیه‌ای به کاندیداها برای حضور در انتخابات دارید؟
بزرگ‌ترین توصیه بنده به داوطلبان هیات مدیره انتخابات نظام مهندسی سراسر کشور این است که هم انتخابات و هم دوره عضویت در هیات مدیره سپری می‌شود و آنچه باقی می‌ماند اخلاق است. درخواست من از اعضای سازمان نظام مهندسی این است که به اخلاق انسانی، حرفه‌ای و مهندسی پایبند باشند. متاسفانه برخی افراد در فضای مجازی به خودشان اجازه می‌دهند انواع توهین‌ها و تخریب‌ها را به دیگران روا دارند. از جامعه مهندسی، چنین رفتاری بعید است و اندک مواردی که دیده می‌شود امیدواریم با تذکر و راهنمایی پیشکسوتان نظام مهندسی خاتمه یابد. رقابت باید سالم باشد و هر کس باید براساس داشته‌های خود به تبلیغات بپردازد، نه وعده‌های عوام‌فریبانه. تاکید اصلی و عمده بنده بر رعایت اخلاق حرفه‌ای و رقابت شرافتمندانه براساس اصول اخلاقی است.
انتخابات این دوره چه تفاوتی با دوره‌های قبل دارد؟
مهمترین تفاوت، تلاش برای رعایت هر چه بیشتر و دقیق تر قانون است. طی دوره‌های گذشته در مواردی اندکی ساده‌انگارانه برخورد شده و یا در جاهایی از قانون عدول شد. در این دوره سعی شده طبق قانون رفتار شود. برای این منظور دو وجه را در نظر گرفته‌ایم: قانون گرایی کامل ، نظم و انضباط کامل. شیوه‌نامه انتخابات این دوره نسبت به دوره‌های قبل بسیار کامل‌تر و جامع‌تر است و سعی داریم با تجربیات این دوره، شیوه‌نامه را برای دوره‌های بعد نیز کامل‌تر کنیم.
همچنین در این دوره، دستگاه نظارت بر انتخابات همکاری نزدیک و صمیمانه با شورای مرکزی نظام مهندسی داشته که نسبت به دوره‌های قبل بی‌سابقه بوده است.
آقای شیبانی، لطفا درباره رد صلاحیت برخی کاندیداها و علت آنها توضیح دهید.
در خصوص افرادی که اسامی آنها در فهرست نهایی اعلام نشده، چند علت مختلف وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. اینکه از همه این موارد به عنوان رد صلاحیت نام ببریم، اشتباه است. تعدادی به دلیل نقص مدارک کنار گذاشته شدند، و تعدادی به دلیل عدم احراز شرایط انتخابات که در این مورد دارندگان مدرک غیراصلی و غیرمرتبط حائز شرایط نبودند. یعنی مدارک از آنها گرفته شد ولی در بررسی‌های بیشتر معلوم شد که حائز شرایط اصلی نیستند. همچنین عدهای از افراد انصراف دادند. عدهای هم شامل منع قانونی شدند که یا با استعلام از مراجع ذیربط صلاحیت آنها رد شد و یا طبق قانون مواردی را نداشتند. بنابراین، این چند وجه را نباید با هم یکی دانست. همچنین عدهای شامل بخشنامه اخیر مقام عالی وزارت مبنی بر عدم حضور کارکنان دولت و شهرداری‌ها در انتخابات شدند.
به نظر جنابعالی بخشنامه اخیر وزیر مبنی بر عدم حضور کارکنان دولت و شهرداری‌ها در انتخابات به چه علت صادر شده است؟
علت اصلی صدور این بخشنامه و یکی از مشکلات اساسی نظام مهندسی ساختمان، وجود تعارض منافع است که بحثی بسیار قابل توجه و تعمق است. اصطلاحی که خود وزیر در این مورد به کار می‌برند این است که فردی نباید در یک زمان در دو سوی میز بنشیند.مصداق این قضیه را در موضوع قضاوت و وکالت شاهد هستیم. هیچ وکیلی نمی‌تواند در یک زمان قاضی همان پرونده هم باشد.
در مهندسی ساختمان هم خیلی امکان دارد این اتفاقات رخ دهد؛ از جمله در جایگاه هیات مدیره و صدور پروانه که افراد در این جایگاه‌ها نباید یک منفعت را تعقیب کنند.
با مطرح شدن موضوع استیضاح وزیر راه و شهرسازی در صحن مجلس، آیا امکان دارد این موضوع باعث به تعویق افتادن تاریخ برگزاری انتخابات شود؟
درحال حاضر برنامه زمان‌بندی طبق برنامه پیش‌بینی شده انجام می‌شود و انتخابات باید طبق این برنامه برگزار شود، چون طبق قانون دوره تصدی هیات مدیره سه سال است و این مدت در آخر مهرماه امسال خاتمه می‌یابد و بنابراین باید هیات مدیره جدید جایگزین شود. برنامه زمان‌بندی و حتی تمدید ثبت‌نام و تغییر تاریخ انتخابات که به دستور رییس عالی دیوان عدالت اداری صورت گرفت، بر این مبنا بود که آغاز تعیین اعطای اعتبارنامه‌ها و شروع کار اعضای هیات مدیره جدید با مشکل قانونی مواجه نشود.
چه تمهیداتی برای برگزاری هر چه بهتر انتخابات این دوره در نظر گرفته‌اید؟
در درجه اول سعی کردیم فضای قانون‌مند و درستی پیاده کنیم که براساس آن مهندسان راغب به مشارکت باشند. طی دوره‌های گذشته در بعضی استان‌ها، بخش‌هایی از موازین قانونی به درستی رعایت نشد. تلاش ما در این دوره بر این بود که موازین قانونی به طور کامل رعایت شود. نکته دوم این است که در گذشته برای تبلیغات هیچ‌گونه ضوابط و ساماندهی وجود نداشت و این کار به صورت آشفته و ناپسندی انجام می‌شد. حتا شاهد بودیم که تبلیغات تا لحظه رای‌گیری و تا پای صندوق رای نیز ادامه داشت که این شیوه در شان جامعه مهندسی نیست.
براساس اصول انتخاباتی تمامی انتخابات رایج کشور ، ما نیز تبلیغات را تا ۲۴ ساعت قبل از زمان برگزاری انتخابات ممنوع کردیم. شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی که در اینجا باید از آنها تشکر کنم، همکاری خوبی در این زمینه با ما داشتند. آنها شیوه نامه‌ای را برای تبلیغات انتخابات تهیه کردند که وزارت راه و شهرسازی نیز به عنوان دستگاه نظارت آن را تایید کرد.
علاوه براین، برای نخستین بار در کشور، انتخابات این دوره را به صورت الکترونیکی برگزار می‌کنیم. این روش اطمینان بیشتری هم از نظر سرعت، هم از نظر رای‌گیری، شمارش آرا و صحت و دقت به ما می‌دهد.
همچنین تلاش کردیم با کمک هیات‌های اجرایی شرایطی فراهم کنیم تا حوزه‌های اخذ رای به مکان‌های خاصی اختصاص نداشته باشد که شائبه تبلیغات یا بهره‌مندی بعضی از داوطلبان شرکت در انتخابات از آنها بشود. برای این منظور دانشگاه‌ها انتخاب شدند تا هم برای مهندسان یک تجدید خاطره شود و حتی یک روز در سال به مکانی که از آنجا مهندس شدند، بازگردند و هم اینکه یک مکان علمی و بی‌طرف است.
به هیات اجرایی هم توصیه شده که حوزه‌های رای‌گیری را به تعداد مناسب در نظر بگیرند. مجموع این اقدامات، انتخابات منظمی را نسبت به دوره گذشته رقم خواهد زد.
آیا از میزان مشارکت مهندسان در انتخابات این دوره برآوردی دارید؟
ما چون کار نظارت بر انتخابات را برعهده داریم، وارد نظرسنجی در این موضوع نشده‌ایم. مشارکت در نظام مهندسی ساختمان یک بحث بسیار مفصل و طولانی است و در واقع به نحوه عضویت در سازمان نظام مهندسی برمی‌گردد. همانطور که می‌دانید، برای دریافت پروانه اشتغال به کار، عضویت در سازمان نظام‌مهندسی ساختمان اجباری است. اگر به قانون سال ۱۳۷۱ مراجعه کنید، فرآیند در آن قانون برعکس بود. یعنی برای عضویت در سازمان نظام مهندسی ساختمان، فرد نیازمند پروانه اشتغال بود. به عبارتی، اول باید پروانه اشتغال به کار می‌گرفت و بعد اگر تمایل داشت در سازمان نظام مهندسی هم عضو می‌شد، اما در قانون سال ۱۳۷۴، وضعیت معکوس شد و فرد برای اینکه پروانه اشتغال بگیرد، طبق ماده ۲۵ قانون، ناچار است عضو سازمان نظام مهندسی شود. در چنین شرایطی، این مشارکت ریشه در عضویت دارد که در حال حاضر اجباری است و باعث کاهش میزان مشارکت می‌شود.
نکته دیگر به نحوه فعالیت هیات مدیره سازمان نظام مهندسی استان‌ها برمی‌گردد که در بعضی از استان‌ها میزان مشارکت بسیار بالا ولی در بعضی دیگر بسیار پایین است.
به طور کلی، هر عضو سازمان فارغ از عضویت، به علت تعلق خاطر یا به علت اخذ پروانه باید نسبت به خود، حرفه مهندسی و سازمان متبوع خود که همان سازمان نظام مهندسی است، احساس مسوولیت کند.
شاید در آینده بتوان تمهیداتی فراهم کرد که افرادی که در انتخابات و یا مجامع عمومی سازمان شرکت می‌کنند از امتیازات ویژه‌ای نیز بهره‌مند شوند که باید بررسی و چارچوب‌های آن تعیین شود.
قبل از برگزاری انتخابات چه توصیه‌ای به کاندیداها برای حضور در انتخابات دارید؟
بزرگ‌ترین توصیه بنده به داوطلبان هیات مدیره انتخابات نظام مهندسی سراسر کشور این است که هم انتخابات و هم دوره عضویت در هیات مدیره سپری می‌شود و آنچه باقی می‌ماند اخلاق است. درخواست من از اعضای سازمان نظام مهندسی این است که به اخلاق انسانی، حرفه‌ای و مهندسی پایبند باشند. متاسفانه برخی افراد در فضای مجازی به خودشان اجازه می‌دهند انواع توهین‌ها و تخریب‌ها را به دیگران روا دارند. از جامعه مهندسی، چنین رفتاری بعید است و اندک مواردی که دیده می‌شود امیدواریم با تذکر و راهنمایی پیشکسوتان نظام مهندسی خاتمه یابد. رقابت باید سالم باشد و هر کس باید براساس داشته‌های خود به تبلیغات بپردازد، نه وعده‌های عوام‌فریبانه. تاکید اصلی و عمده بنده بر رعایت اخلاق حرفه‌ای و رقابت شرافتمندانه براساس اصول اخلاقی است.
انتخابات این دوره چه تفاوتی با دوره‌های قبل دارد؟
مهمترین تفاوت، تلاش برای رعایت هر چه بیشتر و دقیق تر قانون است. طی دوره‌های گذشته در مواردی اندکی ساده‌انگارانه برخورد شده و یا در جاهایی از قانون عدول شد. در این دوره سعی شده طبق قانون رفتار شود. برای این منظور دو وجه را در نظر گرفته‌ایم: قانون گرایی کامل ، نظم و انضباط کامل. شیوه‌نامه انتخابات این دوره نسبت به دوره‌های قبل بسیار کامل‌تر و جامع‌تر است و سعی داریم با تجربیات این دوره، شیوه‌نامه را برای دوره‌های بعد نیز کامل‌تر کنیم.
همچنین در این دوره، دستگاه نظارت بر انتخابات همکاری نزدیک و صمیمانه با شورای مرکزی نظام مهندسی داشته که نسبت به دوره‌های قبل بی‌سابقه بوده است.
ارسال نظر