«دنیای اقتصاد» از وضعیت پارک‌های بانوان در مشهد گزارش می‌دهد:
ورود آقایان ممنوع! - ۱۳ مهر ۹۴
دنیای اقتصاد، عماد نصرآبادی- انسان در فضاهای مختلفی زندگی می‌کند و برای تجربه محیط‌های مختلف دست به انتخاب می‌زند و به‌طور پیوسته کنش‌های متقابل با این فضاها را دارد؛ از آن تغذیه می‌شود و آن را تغذیه می‌کند و یا از آن تغییرپذیرفته و آن را تغییر می‌دهد. در آن فضا حرکت می‌کند و با این حرکت در فضا معنا می‌آفریند و اجزای فضا را به نشانه‌های معناداری برای خود تبدیل می‌کند و یا نشانه‌هایی از بیرون بر آن می‌افزاید تا محیطی که در آن چند ساعتی را به گذراندن وقت اختصاص می‌دهد، معنا پیدا کند و بتواند از آن لذت ببرد.
دنیای اقتصاد، عماد نصرآبادی- انسان در فضاهای مختلفی زندگی می‌کند و برای تجربه محیط‌های مختلف دست به انتخاب می‌زند و به‌طور پیوسته کنش‌های متقابل با این فضاها را دارد؛ از آن تغذیه می‌شود و آن را تغذیه می‌کند و یا از آن تغییرپذیرفته و آن را تغییر می‌دهد. در آن فضا حرکت می‌کند و با این حرکت در فضا معنا می‌آفریند و اجزای فضا را به نشانه‌های معناداری برای خود تبدیل می‌کند و یا نشانه‌هایی از بیرون بر آن می‌افزاید تا محیطی که در آن چند ساعتی را به گذراندن وقت اختصاص می‌دهد، معنا پیدا کند و بتواند از آن لذت ببرد.
پارک‌ها و اماکن تفریحی از همین مکان‌ها محسوب می‌شوند که نقش مهمی را در جامعه امروزی ایفا می‌کنند. نبود این اماکن و یا کمبودها و ضعف‌های آن بدون شک مشکلاتی را برای شهروندان به وجود می‌آورد که گاهی تاثیرات آن غیرقابل جبران است. شهروند سالم، با تمامی استرس‌ها و مشکلاتی که در دنیای امروز دارد باید راهی را پیدا کند تا افکار منفی، مشکلات و ... در آن حل شود و یا بتواند به نحوی کنترل آن را به‌دست بگیرد تا زندگی سالم‌تری داشته باشد.گشت و گذار یکی از عواملی است که باعث می‌شود کمی از فشارهای روحی و جسمی خود دور شود و در آرامش به سر ببرد.
این روزها زنان و دختران ایرانی با لباس‌هایی پوشیده در میدان‌های ورزشی در عرصه ملی و بین‌المللی ظاهر می‌شوند و با نام ایران خوش می‌درخشند و برای کشور افتخار کسب می‌کنند و به همگان نشان می‌دهند که با شرایط دشوار و کمبودها می‌توان ورزش کرد و حضور داشت. آنان هم‌اکنون در 25 رشته ورزشی از جمله والیبال، بسکتبال، ژیمناستیک، جودو، اسکی، رالی، پاروزنی و ... فعالیت می‌کنند که به تازگی موتورسواری هم به این ورزش‌ها اضافه شده است. بانوان به دلایل مختلف و مشکلات متعدد نمی‌توانند به راحتی در هر مکانی به حرکات ورزشی بپردازند و اغلب اوقات ورزش و تفریحات آن‌ها به مکان‌های بسته و سالن‌های ورزشی محدود می‌شود که البته تعداد این سالن‌ها نیز کم بوده و این مسأله خود مشکل‌ساز شده است و باعث شده آن‌ها نتوانند آنطور که مایل‌اند به ورزش مود علاقه خود بپردازند و با محدودیت‌هایی روبه‌رو باشند، این درحالی است که نیمی از جمعیت کشور ما را زنان تشکیل می‌دهند.
احداث فضاهایی مختص بانوان، یکی از برنامه‌های شهرداری‌های کشور برای تشویق بیشتر آنان به تفریح و ورزش است. طی ماه‌های اخیر در برخی از شهرهای کشور از جمله تهران، اصفهان، مشهد و ... بوستان‌های مخصوص زنان مورد بهره‌برداری قرار گرفته که اتفاق بسیار خوب و ارزشمندی است؛ چراکه امروزه احداث چنین بوستان‌هایی در همه شهرهای کشور یک امر ضروری و پراهمیت تلقی می‌شود. از این حیث که با به‌کارگیری امکانات و رفع موانع و کمبودها بتوان شرایطی را برای تفریح سالم و گسترش ورزش بانوان فراهم آورد، نه با این منظور که فقط از ورود آقایان به پارک جلوگیری شود. در ادامه با دکتر یعقوبی مدیر برنامه‌ریزی و نظارت بر امور پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد گفت‌وگو داشته‌ایم که مشروح این گفت‌وگو و جزئیات مربوط به پارک بانوان را در ادامه می‌خوانید.
جناب یعقوبی لطفا در مورد پارک‌های فعال اختصاصی بانوان در مشهد توضیح دهید؟
این پارک‌ها محیط‌های مناسب‌سازی شده است و در پارک‌های موجود محلی را به این فضا (پارک بانوان) اختصاص داده‌ایم. در کنار این‌ها، پارک «ریحانه» را داریم که برای ورزش بانوان کاملا اختصاصی است تا بتوانند به راحتی در آنجا ورزش کنند.
پارک‌های بانوان سراسر مشهد محیط‌هایی هستند که در پارک‌های بزرگی مثل پارک ملت، پارک ارم، پارک بهشت مناسب‌سازی شده‌اند و با توجه به پتانسیل موجود تا یک و نیم هکتار هم این مناسب‌سازی صورت گرفته است و سعی داشته‌ایم با استفاده از همان مصالح و مواد موجود در فضا و موادی که همخوانی داشته است، مقوله محصور کردن را انجام بدهیم تا در این محیط‌ها بانوان بتوانند به راحتی ورزش کنند. پارک‌های ما وسایل بدن‌سازی و وسایل بازی برای کودکان و امکانات دیگری دارد که باعث شده با استقبال خوبی روبه‌رو شود. در پارک ریحانه که مساحت آن تقریبا حدود ۲۰ هکتار است، گروه‌های مختلفی به صورت گروهی از آن استقبال کرده‌اند.
برنامه شهرداری مشهد در زمینه افتتاح پارک بانوان و توسعه فضای سبز چیست؟
تقریبا در هر پارکی که پتانسیل داشته باشد و سطح آن جواب بدهد، برنامه شهرداری ایجاد محیط‌های مناسب‌سازی شده است. پارک رجا و حجاب هم اگرچه برای بانوان احداث شد ولی به دلیل مشکلاتی که داشت کاملا اختصاصی نشد ولی در برنامه امور پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد این مسأله وجود دارد که به این پارک‌ها توجه ویژه‌ای شود و محیط را طوری مهیا کنیم که حداقل بانوان یک نوبت را بتوانند راحت و مناسب ورزش کنند.
چرا پارک بانوان مهم است و آیا از اولویت‌های شهرداری مشهد محسوب می‌شود؟
به‌خاطر اینکه نیمی از جامعه ما بانوان هستند و ممکن است در پارک‌های عمومی شرایط ورزش کردن و راحت بودن را نداشته باشند. بعضی از بانوان به خاطر همین حساسیت‌ها ممکن است ورزش نکنند و پارک بانوان از لحاظ آسایش و امنیت این مسأله را حل کرده است. به همین دلیل ما هم پارک‌هایی را ایجاد کردیم که بانوان محترم بتوانند با همان لباس‌های ورزشی و غالبا با حجاب و به دور از چشم مزاحم به ورزش بپردازند.
خوشبختانه باید عرض کنم با توجه به استقبال بی‌نظیری که ما برای مثال در پارک «ریحانه» داشتیم و به صورت اتوبوسی و کاروانی می‌آمدند، این مسأله را در دستور کار خود قرار دادیم. همه این‌ها به ما انگیزه داد که برای سال آینده اعتباری گذاشته شود و امکانات مورد نظر بانوان تامین گردد.از این امکانات به محیطی برای نگهداری کودکان و یا سالن‌های سرپوشیده‌ای که در فصول سرد با وسایل و امکانات ورزشی خاصی که در آن تدارک دیده‌ایم، می‌توان اشاره کرد. امیدواریم با تامین اعتبار، این موارد به زودی به مجموعه اضافه شود و در جهت توسعه این پارک‌ها گام برداریم.
برخی از فعالان حقوق زنان با پارک ویژه زنان مخالف هستند و دلیل مخالفتشان را آسیب‌های ناشی از جداسازی جنسیتی عنوان می‌کنند. نظر جنابعالی در این مورد چیست؟
اتفاقا در نظرسنجی‌هایی که ما داشتیم خانم‌ها با این بحث موافق بودند. فکر می‌کنم بحثی که خانم‌ها دارند این است که برای مثال پارکی مثل حجاب با اینکه مناسب‌سازی شده است باز هم مناسب برای هر پوششی نیست. برای مثال در پارک ملت، می‌توان با لباس ورزشی فعالیت کرد اما گاهی می‌بینیم اتفاقات دیگری رخ می‌دهد که درست نیست چراکه این پارک مثل پارک ریحانه نیست و در پارک ریحانه به دلیل مشرفیتی که دارد، مناسب ورزش با هر لباسی می‌باشد. امیدوارم با بحث اطلاع‌رسانی که انجام داده‌ایم این مسأله فرهنگ‌سازی شود و بانوان محترم متوجه شوند که این مسائل برای راحتی‌شان تدارک دیده شده است.
بیشترین انتقاد در این زمینه بحث جداسازی است که اتفاق می‌افتد و در این مورد جنبه زنانگی و مردانگی مد نظراست؟
مسأله اینجاست که ما محدودیت نگذاشتیم و پارک‌های عمومی وجود دارند که اگر حجاب فرد رعایت شود می‌تواند از آن‌ها استفاده کند. ما هیچ وقت نگفتیم که در فلان پارک خانم‌ها حق ندارند ورزش کنند. از طرفی اتفاقا ما از طرف آقایان انتقادهایی مبنی بر نبود پارک‌های اختصاصی مردان داشته‌ایم که تمایل داشته‌اند پارک‌های اختصاصی برای آن‌ها ارائه کنیم تا بتوانند راحت‌تر و با لباس‌های آزادتری ورزش کنند. به‌همین دلیل فکر می‌کنم خانم‌ها نباید اعتراض داشته باشند چرا که یک فضای خوب و اختصاصی در اختیارشان قرار داده شده است تا اگر در پارک‌های عمومی احساس راحتی نمی‌کنند، اینجا به راحتی ورزش کنند. به هر حال من فکر نمی‌کنم این مواردی که شما می‌فرمایید وجود داشته باشد، مگر اینکه بررسی شود.
در مورد راه‌اندازی بازارچه خوداشتغالی در این پارک‌ها توضیح دهید؟
در پارک ریحانه به دلیل فضای مناسبی که وجود دارد، بازارچه خوداشتغالی داریم. البته این بازار نیاز به بازسازی دارد و یکی از مواردی است که در برنامه‌های ما قرار دارد و حتما به آن خواهیم پرداخت؛ به همین دلیل فعلا از ظرفیت‌های ساختمان قدیمی استفاده می‌کنیم و این جایگاه را در اختیار خانم‌هایی قرار داده‌ایم که کار صنایع دستی انجام می‌دهند اما در این مبحث باید پررنگ‌تر ظاهر شویم و به همین دلیل با مشاور هماهنگ کردیم که محیط مناسب‌تری را ایجاد کنیم.
این برنامه در پارک‌های دیگر هم دنبال می‌شود؟
بله اما به پررنگی پارک ریحانه نیست. اما خب پارک کوهسنگی ظرفیتش را دارد و به همین دلیل با مدیر هماهنگ کردیم و امیدواریم غرفه‌های مربوطه سریع‌تر برای این کار استفاده شود و تا آخر سال کارهای خوبی صورت بگیرد.
پارک‌های بانوان از لحاظ امنیت در چه سطحی قرار دارند؟
همانطورکه عرض کردم ما سعی کردیم که اگر پیمانکاری هم برای پارک می‌گیریم، نگهبان و نیروهای خدماتی آن خانم باشند. این مسأله و رعایت آن خود اطمینان و آرامشی به بانوان گرامی می‌دهد و این‌گونه خیالشان راحت است. از لحاظ حصارکشی، دید و مشرفیت هم کاملا سعی شده که این مسائل رعایت شود تا مشکل‌ساز نشود.
در پارک‌هایی هم که مناسب‌سازی کردیم در محیط بیرونی آن از نگهبان‌های مرد استفاده کردیم تا ورود و خروج‌ها کنترل گردد و در محیط داخلی هم نگهبان‌های خانم کنترل می‌کنند.
حتی نیروهای خدماتی که به داخل رفت وآمد دارند خانم هستند و فکر می‌کنم در این مورد مشکل حادی نداشته باشیم چرا که سعی کرده‌ایم ایمنی و امنیت رعایت شود وحتی به همین دلیل گوشی‌های تلفن همراه و دوربین جلوی در ورودی گرفته می‌شوند تا اتفاق ناگواری رخ ندهد.
پارک‌ها و اماکن تفریحی از همین مکان‌ها محسوب می‌شوند که نقش مهمی را در جامعه امروزی ایفا می‌کنند. نبود این اماکن و یا کمبودها و ضعف‌های آن بدون شک مشکلاتی را برای شهروندان به وجود می‌آورد که گاهی تاثیرات آن غیرقابل جبران است. شهروند سالم، با تمامی استرس‌ها و مشکلاتی که در دنیای امروز دارد باید راهی را پیدا کند تا افکار منفی، مشکلات و ... در آن حل شود و یا بتواند به نحوی کنترل آن را به‌دست بگیرد تا زندگی سالم‌تری داشته باشد.گشت و گذار یکی از عواملی است که باعث می‌شود کمی از فشارهای روحی و جسمی خود دور شود و در آرامش به سر ببرد.
این روزها زنان و دختران ایرانی با لباس‌هایی پوشیده در میدان‌های ورزشی در عرصه ملی و بین‌المللی ظاهر می‌شوند و با نام ایران خوش می‌درخشند و برای کشور افتخار کسب می‌کنند و به همگان نشان می‌دهند که با شرایط دشوار و کمبودها می‌توان ورزش کرد و حضور داشت. آنان هم‌اکنون در 25 رشته ورزشی از جمله والیبال، بسکتبال، ژیمناستیک، جودو، اسکی، رالی، پاروزنی و ... فعالیت می‌کنند که به تازگی موتورسواری هم به این ورزش‌ها اضافه شده است. بانوان به دلایل مختلف و مشکلات متعدد نمی‌توانند به راحتی در هر مکانی به حرکات ورزشی بپردازند و اغلب اوقات ورزش و تفریحات آن‌ها به مکان‌های بسته و سالن‌های ورزشی محدود می‌شود که البته تعداد این سالن‌ها نیز کم بوده و این مسأله خود مشکل‌ساز شده است و باعث شده آن‌ها نتوانند آنطور که مایل‌اند به ورزش مود علاقه خود بپردازند و با محدودیت‌هایی روبه‌رو باشند، این درحالی است که نیمی از جمعیت کشور ما را زنان تشکیل می‌دهند.
احداث فضاهایی مختص بانوان، یکی از برنامه‌های شهرداری‌های کشور برای تشویق بیشتر آنان به تفریح و ورزش است. طی ماه‌های اخیر در برخی از شهرهای کشور از جمله تهران، اصفهان، مشهد و ... بوستان‌های مخصوص زنان مورد بهره‌برداری قرار گرفته که اتفاق بسیار خوب و ارزشمندی است؛ چراکه امروزه احداث چنین بوستان‌هایی در همه شهرهای کشور یک امر ضروری و پراهمیت تلقی می‌شود. از این حیث که با به‌کارگیری امکانات و رفع موانع و کمبودها بتوان شرایطی را برای تفریح سالم و گسترش ورزش بانوان فراهم آورد، نه با این منظور که فقط از ورود آقایان به پارک جلوگیری شود. در ادامه با دکتر یعقوبی مدیر برنامه‌ریزی و نظارت بر امور پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد گفت‌وگو داشته‌ایم که مشروح این گفت‌وگو و جزئیات مربوط به پارک بانوان را در ادامه می‌خوانید.
جناب یعقوبی لطفا در مورد پارک‌های فعال اختصاصی بانوان در مشهد توضیح دهید؟
این پارک‌ها محیط‌های مناسب‌سازی شده است و در پارک‌های موجود محلی را به این فضا (پارک بانوان) اختصاص داده‌ایم. در کنار این‌ها، پارک «ریحانه» را داریم که برای ورزش بانوان کاملا اختصاصی است تا بتوانند به راحتی در آنجا ورزش کنند.
پارک‌های بانوان سراسر مشهد محیط‌هایی هستند که در پارک‌های بزرگی مثل پارک ملت، پارک ارم، پارک بهشت مناسب‌سازی شده‌اند و با توجه به پتانسیل موجود تا یک و نیم هکتار هم این مناسب‌سازی صورت گرفته است و سعی داشته‌ایم با استفاده از همان مصالح و مواد موجود در فضا و موادی که همخوانی داشته است، مقوله محصور کردن را انجام بدهیم تا در این محیط‌ها بانوان بتوانند به راحتی ورزش کنند. پارک‌های ما وسایل بدن‌سازی و وسایل بازی برای کودکان و امکانات دیگری دارد که باعث شده با استقبال خوبی روبه‌رو شود. در پارک ریحانه که مساحت آن تقریبا حدود ۲۰ هکتار است، گروه‌های مختلفی به صورت گروهی از آن استقبال کرده‌اند.
برنامه شهرداری مشهد در زمینه افتتاح پارک بانوان و توسعه فضای سبز چیست؟
تقریبا در هر پارکی که پتانسیل داشته باشد و سطح آن جواب بدهد، برنامه شهرداری ایجاد محیط‌های مناسب‌سازی شده است. پارک رجا و حجاب هم اگرچه برای بانوان احداث شد ولی به دلیل مشکلاتی که داشت کاملا اختصاصی نشد ولی در برنامه امور پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مشهد این مسأله وجود دارد که به این پارک‌ها توجه ویژه‌ای شود و محیط را طوری مهیا کنیم که حداقل بانوان یک نوبت را بتوانند راحت و مناسب ورزش کنند.
چرا پارک بانوان مهم است و آیا از اولویت‌های شهرداری مشهد محسوب می‌شود؟
به‌خاطر اینکه نیمی از جامعه ما بانوان هستند و ممکن است در پارک‌های عمومی شرایط ورزش کردن و راحت بودن را نداشته باشند. بعضی از بانوان به خاطر همین حساسیت‌ها ممکن است ورزش نکنند و پارک بانوان از لحاظ آسایش و امنیت این مسأله را حل کرده است. به همین دلیل ما هم پارک‌هایی را ایجاد کردیم که بانوان محترم بتوانند با همان لباس‌های ورزشی و غالبا با حجاب و به دور از چشم مزاحم به ورزش بپردازند.
خوشبختانه باید عرض کنم با توجه به استقبال بی‌نظیری که ما برای مثال در پارک «ریحانه» داشتیم و به صورت اتوبوسی و کاروانی می‌آمدند، این مسأله را در دستور کار خود قرار دادیم. همه این‌ها به ما انگیزه داد که برای سال آینده اعتباری گذاشته شود و امکانات مورد نظر بانوان تامین گردد.از این امکانات به محیطی برای نگهداری کودکان و یا سالن‌های سرپوشیده‌ای که در فصول سرد با وسایل و امکانات ورزشی خاصی که در آن تدارک دیده‌ایم، می‌توان اشاره کرد. امیدواریم با تامین اعتبار، این موارد به زودی به مجموعه اضافه شود و در جهت توسعه این پارک‌ها گام برداریم.
برخی از فعالان حقوق زنان با پارک ویژه زنان مخالف هستند و دلیل مخالفتشان را آسیب‌های ناشی از جداسازی جنسیتی عنوان می‌کنند. نظر جنابعالی در این مورد چیست؟
اتفاقا در نظرسنجی‌هایی که ما داشتیم خانم‌ها با این بحث موافق بودند. فکر می‌کنم بحثی که خانم‌ها دارند این است که برای مثال پارکی مثل حجاب با اینکه مناسب‌سازی شده است باز هم مناسب برای هر پوششی نیست. برای مثال در پارک ملت، می‌توان با لباس ورزشی فعالیت کرد اما گاهی می‌بینیم اتفاقات دیگری رخ می‌دهد که درست نیست چراکه این پارک مثل پارک ریحانه نیست و در پارک ریحانه به دلیل مشرفیتی که دارد، مناسب ورزش با هر لباسی می‌باشد. امیدوارم با بحث اطلاع‌رسانی که انجام داده‌ایم این مسأله فرهنگ‌سازی شود و بانوان محترم متوجه شوند که این مسائل برای راحتی‌شان تدارک دیده شده است.
بیشترین انتقاد در این زمینه بحث جداسازی است که اتفاق می‌افتد و در این مورد جنبه زنانگی و مردانگی مد نظراست؟
مسأله اینجاست که ما محدودیت نگذاشتیم و پارک‌های عمومی وجود دارند که اگر حجاب فرد رعایت شود می‌تواند از آن‌ها استفاده کند. ما هیچ وقت نگفتیم که در فلان پارک خانم‌ها حق ندارند ورزش کنند. از طرفی اتفاقا ما از طرف آقایان انتقادهایی مبنی بر نبود پارک‌های اختصاصی مردان داشته‌ایم که تمایل داشته‌اند پارک‌های اختصاصی برای آن‌ها ارائه کنیم تا بتوانند راحت‌تر و با لباس‌های آزادتری ورزش کنند. به‌همین دلیل فکر می‌کنم خانم‌ها نباید اعتراض داشته باشند چرا که یک فضای خوب و اختصاصی در اختیارشان قرار داده شده است تا اگر در پارک‌های عمومی احساس راحتی نمی‌کنند، اینجا به راحتی ورزش کنند. به هر حال من فکر نمی‌کنم این مواردی که شما می‌فرمایید وجود داشته باشد، مگر اینکه بررسی شود.
در مورد راه‌اندازی بازارچه خوداشتغالی در این پارک‌ها توضیح دهید؟
در پارک ریحانه به دلیل فضای مناسبی که وجود دارد، بازارچه خوداشتغالی داریم. البته این بازار نیاز به بازسازی دارد و یکی از مواردی است که در برنامه‌های ما قرار دارد و حتما به آن خواهیم پرداخت؛ به همین دلیل فعلا از ظرفیت‌های ساختمان قدیمی استفاده می‌کنیم و این جایگاه را در اختیار خانم‌هایی قرار داده‌ایم که کار صنایع دستی انجام می‌دهند اما در این مبحث باید پررنگ‌تر ظاهر شویم و به همین دلیل با مشاور هماهنگ کردیم که محیط مناسب‌تری را ایجاد کنیم.
این برنامه در پارک‌های دیگر هم دنبال می‌شود؟
بله اما به پررنگی پارک ریحانه نیست. اما خب پارک کوهسنگی ظرفیتش را دارد و به همین دلیل با مدیر هماهنگ کردیم و امیدواریم غرفه‌های مربوطه سریع‌تر برای این کار استفاده شود و تا آخر سال کارهای خوبی صورت بگیرد.
پارک‌های بانوان از لحاظ امنیت در چه سطحی قرار دارند؟
همانطورکه عرض کردم ما سعی کردیم که اگر پیمانکاری هم برای پارک می‌گیریم، نگهبان و نیروهای خدماتی آن خانم باشند. این مسأله و رعایت آن خود اطمینان و آرامشی به بانوان گرامی می‌دهد و این‌گونه خیالشان راحت است. از لحاظ حصارکشی، دید و مشرفیت هم کاملا سعی شده که این مسائل رعایت شود تا مشکل‌ساز نشود.
در پارک‌هایی هم که مناسب‌سازی کردیم در محیط بیرونی آن از نگهبان‌های مرد استفاده کردیم تا ورود و خروج‌ها کنترل گردد و در محیط داخلی هم نگهبان‌های خانم کنترل می‌کنند.
حتی نیروهای خدماتی که به داخل رفت وآمد دارند خانم هستند و فکر می‌کنم در این مورد مشکل حادی نداشته باشیم چرا که سعی کرده‌ایم ایمنی و امنیت رعایت شود وحتی به همین دلیل گوشی‌های تلفن همراه و دوربین جلوی در ورودی گرفته می‌شوند تا اتفاق ناگواری رخ ندهد.
ارسال نظر