سرنوشت برجام در مجلس

گروه خبر: آخرین گام مجلسی‌ها برای موافقت یا مخالفت با برنامه جامع اقدام مشترک در حال برداشته شدن است. پس از ارائه گزارش کمیسیون ویژه برجام، مجلس از بررسی‌ها درباره برنامه جامع اقدام مشترک، حالا پارلمان طرحی را در دستور کار جلسه علنی روز یکشنبه خود دارد که درصورت تصویب، دولت جمهوری اسلامی ایران ملزم به اقدام متناسب و متقابل در اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) می‌شود. در آستانه بررسی کلیات و جزئیات این طرح، به نظر می‌رسد تقابل مجلسی‌ها بیش از پیش شده است. این طرحی است که به‌زعم برخی نمایندگان، مخالفان جدی برجام در مجلس که اغلب نزدیک به جبهه پایداری‌اند، در تلاش برای ناکام گذاشتن آن هستند تاجایی که حتی سخن از آبستراکسیون احتمالی این افراد نیز به میان آمده است.

آنچه بیش از هر موضوعی این تقابل و اختلاف را جدی کرده است، موضوع گزارش نهایی کمیسیون ویژه درباره برجام است که تنها چند ساعت پس از قرائت آن در صحن علنی، پنج عضو این کمیسیون در اعتراض به این گزارش که آن را یکسویه خواندند، بیانیه‌ای جداگانه منتشر کردند؛ بیانیه‌ای که به گفته آنان به نقاط مثبت برجام پرداخته که در گزارش کمیسیون ویژه مغفول مانده است.

در جدیدترین اظهارنظرها علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس که از جمله اعضای کمیسیون ویژه برجام است که به گزارش نهایی اعتراض کرد، می‌گوید که کمیسیون برجام با گزارشی که درباره برنامه جامع اقدام مشترک تهیه کرد، ضربه بدی به کشور زد. او در گفت‌وگو با «ایسنا»، بروز اختلاف نظر میان اعضای کمیسیون ویژه برجام را به آشنایی کم برخی اعضا با مسائل بین‌المللی مربوط دانست و گفت که نوع مصاف با قدرت‌های جهانی متفاوت است.

نگارش گزارش خارج از کمیسیون

بخش دیگری از اعتراض‌ها به گزارش نهایی کمیسیون ویژه برجام به نحوه نگارش آن برمی‌گردد. علاءالدین بروجردی، عباسعلی منصوری آرانی، غلامرضا تاجگردون، منصور حقیقت‌پور و منصور پزشکیان، پنج عضو کمیسیون ویژه که به گزارش نهایی این کمیسیون اعتراض کرده‌اند، بر این باورند که این گزارش در خارج از کمیسیون ویژه برجام نگاشته شده است. بروجردی دیروز برای چندمین بار بر این موضوع تاکید کرد و در این باره توضیح داد: علیرضا زاکانی، رئیس کمیسیون ویژه برجام هم در مصاحبه اخیر خود این مطلب را تایید کرد و گفت که عده‌ای از افراد دانشگاهی گزارش نهایی کمیسیون ویژه را نوشته‌اند. بروجردی می‌گوید که به هر حال این گزارش نمی‌تواند به نام کمیسیون باشد.

بروجردی درباره اظهارات زاکانی در مورد گزارش کمیته‌های کمیسیون نیز گفت: نکته اصلی همین‌جاست که کمیته‌ها در چارچوب تدابیر و نظرات و منطق رهبری اقدام کردند و تلاش شد در راستای منافع ملی، جلوی ورود و نفوذ آمریکا را در داخل بگیرند و از جانب دیگر با نفوذ آمریکا در منطقه مقابله شود.

او همچنین درباره آنچه حسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون ویژه درباره اصل یک هزار صفحه‌ای گزارش گفته است، توضیح داد: این عدد هزار از کجا پیدا شده، معلوم نیست. مشخص نیست کی نوشته‌اند؟ کجا نوشته‌اند؟ چطور به عدد هزار رسیده‌اند؟ به هر حال اکثر سیاسیون کشور رفتار برخی را در کمیسیون از ابتدا رصد کردند و می‌دانند اینها دنبال چه هستند.

از سوی دیگر، عباسعلی منصوری‌آرانی یکی دیگر از ۵ نماینده معترض عضو کمیسیون ویژه برجام در واکنش به اظهارات زاکانی، در صفحه اینستاگرام خود از او خواست تا اسامی دانشجویان تدوین‌کننده گزارش نهایی کمیسیون برجام را اعلام کند. او در این یادداشت اینستاگرامی به نام کمیته‌های مختلف کمیسیون و اعضای آن اشاره کرده بود و خطاب به زاکانی نوشت: «اسامی کمیته‌ها را نوشتم؛ کسانی که گزارش آنها خنده دار بود. حالا شما اسامی دانشجویان تدوین‌کننده گزارش نهایی کمیسیون برجام را اعلام کنید.»

آبستراکسیون مخالفان برجام؟

تقابل و اختلاف‌نظر مجلسی‌ها درباره سرنوشت برجام به جایی رسیده است که برخی نمایندگان از احتمال آبستراکسیون مخالفان برجام در مجلس برای تصویب نشدن طرح اقدام متقابل ایران در اجرای برنامه جامع اقدام مشترک خبر می‌دهند.

آبستراکسیون حضور نیافتن عمدی گروهی از نمایندگان مجلس هنگام رای‌گیری، به‌قصد از اکثریت انداختن مجلس و جلوگیری از تصویب یک لایحه یا طرح است. براساس آنچه ماده ۹۸ آیین‌نامه داخلی مجلس می‌گوید، انعقاد رسمى جلسات و اعتبار اخذ راى منوط به حضور حداقل دوسوم مجموع نمایندگان است. با احتساب ۲۹۰ کرسی مجلس نهم، مخالفان جدی برجام در پارلمان نیازمند عدم حضور ۹۷‌نماینده درصحن علنی، برای از رسمیت انداختن مجلس هستند.

در میان کسانی که احتمال آبستراکسیون در جلسه روز یکشنبه را دور از ذهن نمی‌دانند، احمد شوهانی، عضو کمیسیون امنیت ملی به خبرآنلاین گفته است که مخالفان جدی برجام برای جلسه یکشنبه مجلس برنامه دارند تا طرح رای نیاورد. در همین حال عوض حیدرپور با اشاره به احتمال آبستراکسیون در مجلس، آن را زشت‌ترین و بد‌ترین کار در پارلمان خواند و تاکید کرد: «اینکه اقلیتی در مجلس بخواهند با آبستراکسیون و ترک مجلس، نظرشان را به کرسی بنشانند به‌ هیچ‌عنوان درست نیست و اگر این کار انجام بشود، در حکم حرمت‌شکنی مجلس خواهد بود و می‌توان از آن به‌عنوان زشت‌ترین و بد‌ترین کار در مجلس یاد کرد که امیدواریم چنین اتفاقی نیفتد.»

با این حال منصور حقیقت‌پور، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و از اعضای معترض کمیسیون برجام به گزارش نهایی این کمیسیون بر این باور است که تعداد مخالفان برجام در مجلس اندک است. او به «ایرنا» گفت که تحرکات عده‌ای اندک برای آبستراکسیون شکست خواهد خورد.

به هر روی، تا یکشنبه و در دستورکار قرار گرفتن طرح برجام در صحن علنی، آبستراکسیون از سوی مخالفان برجام در حد گمانه خواهد بود مگر آنکه این افراد به این موضوع جامه عمل بپوشانند؛ هرچند شواهد حاکی از آن است که این گروه شانسی برای از حد نصاب انداختن جلسه روز یکشنبه ندارند. گواه این مدعا رای پایین نمایندگان به استیضاح وزیر راه و مسکن در روز سه‌شنبه گذشته است که با وجود برخی نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری تنها توانستند 72 رای منفی را در مقابل 175 رای مثبت، به عباس آخوندی دهند.