برنامه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، به مجموعه برنامه‌های میان مدتی گفته می‌شود که به صورت پنج‌ساله و توسط دولت وقت تنظیم می‌شود و به تصویب مجلس شورای اسلامی می‌رسد.

بعد از انقلاب، در هشت سال جنگ ایران و عراق امکان اجرای برنامه‌های توسعه وجود نداشت؛ چراکه در شرایطی‌که موجودیت و حاکمیت ملی ایران از سوی کشورهای خارجی تهدید می‌شد، تلاش و همت ایرانی‌ها مصروف اداره جنگ و تامین حداقل شرایط برای زندگی مردم بود. اما بلافاصله پس‌از پایان جنگ تحمیلی اولین برنامه پنج ساله توسعه (۱۳۶۸-۷۲) تدوین، تصویب و به اجرا گذاشته شد. اکنون پس از گذشت پنج برنامه توسعه، سیاست‌های کلی برنامه‌ ششم توسعه ابلاغ شده است. این سیاست‌های کلی بر پایه‌ محورهای سه‌گانه‌ «اقتصاد مقاومتی»، «پیشتازی در عرصه‌ علم و فناوری» و «تعالی و مقاوم‌سازی فرهنگی» و با درنظرگرفتن واقعیت‌های موجود در صحنه داخلی و خارجی تنظیم شده است تا به تحقق اهداف برنامه‌ ششم کمک شود. حال پس از پشت سر گذاشتن تجربه‌ای چند ساله درخصوص برنامه‌های توسعه این سوال پیش می‌آید که آیا این‌گونه برنامه‌ها توانسته‌اند به پیشبرد اهداف اقتصادی کشور کمک کنند یا تنها سنتی است که طبق روال، هر چند سال یک بار در کشور تکرار می‌شود بدون آن که نتایج آن مورد ارزیابی قرار گیرد؟