سخنگوی جدید وزارت امور خارجه در نخستین نشست خبری خود با رسانه‌ها خبر داد
بستر آماده برای تغییر روابط تهران-ریاض
حسین جابری انصاری/ عکس: ایرنا
جابری‌انصاری در این کنفرانس خبری
یک ساعته، با بیان اینکه سیاست ثابت ایران بر مبنای گفت‌وگو با همسایگان است، گفت: «روابط ایران و عربستان ظرفیت‌هایی برای تغییر وضع موجود دارد و اگر اراده قطعی در دولت عربستان وجود داشته باشد با توجه به سیاست‌های ثابت ایران زمینه برای گسترش روابط و تغییر فضای موجود فراهم است.» تاکید سخنگوی دستگاه دیپلماسی بر روابط ایران و عربستان در شرایطی است که اخیرا وزیر امور خارجه سعودی از برقراری روابط خوب با ایران خبر داده است. حسین جابری‌انصاری در پاسخ به سوالی درخصوص گفت‌وگوهای ایران و عربستان و تعیین سفیر جدید عربستان در تهران گفت: «سفیر جدید عربستان معرفی شده و این موضوع روند قانونی خود را در ایران طی می‌کند.» روز یکشنبه حسن قشقاوی معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان خارج از کشور وزارت امور‌خارجه در برنامه «من طهران» شبکه خبری العالم، درباره تعیین سفیر سعودی در تهران، گفت: «سفیری از سوی عربستان معرفی شده است که روند کارش در داخل کشور در حال بررسی است.»
در اردیبهشت ماه 93، «عبدالرحمان بن غرمان شهری» سفیر جدید عربستان در دفتر اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، حضور یافت. او در این دیدار، سلام ویژه پادشاه و ولیعهد وقت عربستان را به او ابلاغ کرد و از جایگاه ویژه هاشمی نزد مسوولان و مردم عربستان سخن گفت. سفیر عربستان در تهران اندکی بعد از آن دیدار به یکباره به ریاض فراخوانده شد. علت آن، موجی بود که بعد از انتشار عکس‌های دیدار عبدالرحمان بن غرمان شهری در دیدار با هاشمی در رسانه‌های عربی منتشر شد. سفیر، در حال بوسیدن پیشانی هاشمی دیده می‌شد. آنچه گفته می‌شد، حاکی از «احترام بیش از اندازه» سفیر برای یک مقام کشور میزبان بود؛ آنچه عربستانی‌ها فقط برای مقامات کشور خود می‌پسندند. حسین امیرعبداللهیان، معاون عربی و آفریقای وزیر خارجه در گفت‌وگویی که دی‌ماه 93 با روزنامه «شرق» داشت، درباره فراخواندن سفیر عربستان از تهران گفت: «رفتارشان، رفتار متعارفی نبود»، «آنچه مقامات عربستان درباره ترک تهران توسط ایشان به‌طور رسمی به ما گفتند، این بود که ایشان برای ماموریت دیگری تعیین شدند و از این تاریخ ماموریتشان در تهران خاتمه پیدا می‌کند.»
امیرعبداللهیان همچنین گفته بود: «برخی از سفرای کشورهای عربی در تهران، همچنین برخی از مقامات کشورهای عربی در منطقه از چند هفته قبل مطالبی به ما منعکس کرده بودند که سفیر عربستان در تهران به‌دلیل عدم رعایت پروتکل‌های کشور خودش و سوالاتی که برای مقامات کشورش ایجاد شده به ریاض فراخوانده شده است.» به گزارش رسانه‌های خبری، گویی سفیر بعدی حدود یک‌ماه بعد از فراخواندن سفیر پیشین به تهران معرفی شده و اواسط پاییز ۹۳ اقدامات اداری تایید سفیر جدید در تهران انجام شد، اما پس از مدتی از سوی‌سعودی‌ها اعلام شد که سفیر معرفی‌شده، بازنشسته شده و به تهران نخواهد آمد. بازنشسته‌شدن این سفیر به‌دنبال مرگ پادشاه و تغییرات گسترده سیاسی در عربستان رخ داد. در حال حاضر بنا بر تصمیم و پیشنهاد برخی از مقامات عالی‌رتبه عربستان، وزارت خارجه این کشور «علی حسن جعفر» سفیر پیشین ریاض در مسکو را به‌عنوان گزینه پیشنهادی برای تصدی مسوولیت سفارت عربستان سعودی در تهران به دستگاه دیپلماسی ایران معرفی کرده است. گرچه ایران هنوز به‌صورت رسمی به این معرفی و پیشنهاد پاسخی نداده یا لااقل چنین خبری، رسانه‌ای نشده است. حتی سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در کنفرانس خبری خود به این جمله که مراحل تعیین سفیر عربستان در حال طی شدن است، بسنده کرد.
به گزارش «ایسنا»، برخی از منابع آگاه اعلام کرده‌اند که علی حسن جعفر یک دیپلمات باسابقه و طرفدار نزدیکی روابط دو کشور است. او تا چندی پیش مسوولیت سفارت ریاض در مسکو را برعهده داشته و به تازگی «عبدالرحمن بن ابراهیم بن علی الرسی» جانشین وی در مسکو شده است. گویا معرفی سفیر جدید از سوی ریاض به تهران، با استقبال «محمد بن سلمان» جانشین ولیعهد و پسر پادشاه عربستان که این روزها دارای قدرت و نفوذ زیادی در دستگاه حاکمیتی عربستان است، همراه بوده است. در طول ماه‌های اخیر به‌خصوص پس از حمله نظامی عربستان به یمن و وقوع فاجعه منا که به کشته شدن حدود 464 زائر ایرانی منتهی شد، روابط ریاض - تهران دوران ناآرام و پر فرازونشیبی را پشت سرگذاشته است و گاه برخی اظهارات نسنجیده وزیر خارجه جدید عربستان در مورد ایران و اختلافات دو کشور در نحوه حل بحران سوریه، این موضوع را تشدید کرده است.
با وجود این ناآرامی‌ها و بحث و جدل‌ها بین مقامات دو کشور، به نظر می‌رسد در روزهای اخیر بنا به گفته معاون کنسولی، مجلس و امور ایرانیان خارج از کشور وزیر امور خارجه کشورمان، سطحی از گفت‌وگوهای جدید بین ایران و عربستان درباره روابط دوجانبه و برخی از مسائل منطقه‌ای آغاز شده است. قشقاوی با اشاره به دیدار وزیر امور خارجه ایران با همتای سعودی وی و نیز دیدار سفیر ایران با برخی از مقامات عربستانی در ریاض، ابراز امیدواری کرد که حاصل این دیدارها و گفت‌وگوها و ادامه آن، زمینه را برای تعامل بیشتر بین ایران و عربستان فراهم کند. معاون کنسولی وزارت خارجه ایران همچنین گفت که روابط ایران و عربستان قطع نیست و سفارت‌های دو کشور در طرف مقابل فعال است و حتی در حادثه تلخی مانند فاجعه منا دیدارهایی وجود داشته است، اما امیدوارم که در تداوم این‌گونه رایزنی‌ها، تعامل بیشتر از گذشته صورت گیرد. همچنین عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان روز شنبه با لحنی متفاوت از گذشته، در حساب توئیتری وزارت خارجه عربستان اعلام کرد که کشورش خواهان ایجاد «بهترین روابط» با ایران است. حال باید منتظر ماند و دید که آینده سفیر جدید معرفی‌شده از سوی عربستان به ایران در کلاف پیچیده روابط تهران - ریاض چگونه رقم خواهد خورد.
ارسال نظر