«فلین» و «ترامپ»  بازارهای آمریکا را شوکه کردند

رشد ناگهانی قیمت اونس طلا هرچند تا پایان جمعه تعدیل شد اما طلا را از قیمت ۱۲۷۵ دلاری به قیمت ۱۲۸۰دلاری ارتقا داد. تقویت فلز زرد در ساعات پایانی بازار جمعه به چهار مولفه مربوط بود؛ نامناسب بودن گزارش شاخص مدیران‌خرید آمریکا، حواشی طرح کاهش مالیاتی ترامپ در کنگره، خوشبینی بازارها به مذاکرات انگلستان و اروپا با رشد شاخص صنعتی بریتانیا و تنش‌های سیاسی مربوط به پرونده «مایکل فلین» در کنار هم مجموعه‌ای را تشکیل دادند که طلا را به واکنش وادار کردند. حواشی پرونده فلین، بازار سهام آمریکا را نیز با شوک شدیدی مواجه کرد. شاخص S&P۵۰۰، داوجونز و نزدک پس از انتشار اخبار حاشیه‌ساز مربوط به فلین، بلافاصله افت کردند.

دلار زیر اهرم سیاسی-اقتصادی

دلار تا پیش از روز جمعه از حمایت‌های زیادی برخوردار بود؛ اما این ارز آمریکایی نسبت به سبد ارزهای رایج کارآیی مناسبی از خود به‌جا نگذاشت. کارشناسان دلیل ناتوانی دلار در پیمایش مسیر صعودی را بی‌اطمینانی‌های سیاسی که اتمسفر بازارهای آمریکایی را فراگرفته‌ عنوان می‌کنند. تصمیم‌های سیاسی-اقتصادی که تا روز جمعه اتخاذ نشده بودند، اثر حمایت‌های مثبت و چندجانبه از دلار را تنها به یک نوع تکیه‌گاه ضدسقوط مبدل ساختند. مرور تاریخچه اثرگذاری عواملی که پیش از جمعه به مدد اسکناس پشت‌سبز آمده بودند، نشان می‌دهد که شاخص دلار باید تقویت می‌شد؛ رشد تولید ناخالص داخلی، ثبت شاخص‌های تورمی به اندازه هدف فدرال‌رزرو، کاهش مطالبات بیمه بیکاری و ورود به ماه دسامبر که افزایش یک‌چهارم درصدی نرخ بهره را به همراه خواهد داشت، همگی به تنهایی قادر به تقویت دلار هستند. با این وجود شاخص دلار در موقعیت تدافعی قرار گرفت و از پیشروی آن خبری نشد تا اینکه اونس طلا ضربه ۱۲ دلاری به اسکناس آمریکایی وارد کرد. موقعیت تدافعی شاخص دلار، از دید تحلیلگران بازار ارز، ناشی از تناقض‌های سیاسی موجود در فضای اقتصادی آمریکا بود. از یک‌سو نامشخص بودن تصمیم سنا درباره لایحه مالیات و اشتغال (تا جمعه شب)، بازارهای دلاری را محتاط کرده بود و از سوی دیگر تصویب یا عدم تصویب این لایحه در سنا، دو حالت متفاوت را پدید می‌آوردند که هیچ یک به وضوح روند اثرگذاری قابل‌پیش‌بینی نداشتند.

در حالی که کنگره به بررسی وعده بزرگ ترامپ مشغول بود، حواشی پرونده «مایکل فلین» (به جرم دخالت‌های روسی در انتخابات و سیاست‌های داخلی آمریکا)، بازار‌های آمریکا را متشنج کرد. خبرگزاری‌هایی مانند سی‌ان‌ان، رویترز و فایننشال‌تایمز، از آمادگی فلین برای شهادت علیه دونالد ترامپ خبر دادند تا رئیس‌جمهوری پرحاشیه آمریکا بازهم مورد هجمه مخالفان قرار گیرد. با این شرایط، شاخص دلار نیز با واکنش منفی بازارها روبه‌رو شد و ۱۷صدم درصد نزول کرد. ارز آمریکایی که هفته گذشته را نیز زیر سلطه یورو گذرانده بود، بار دیگر تحت‌فشار این ارز اتحادیه اروپا قرار گرفت. در ادامه تولیدات صنعتی انگلستان فراتر از پیش‌بینی‌ها ظاهر شد تا پوند نیز در کنار یورو اوج بگیرد. منگنه اروپایی که دلار در آن گرفتار شده بود با اظهارات سران اروپایی مبنی بر پیشرفت مذاکرات انگلستان با اتحادیه، بیش از پیش نیرومند شد. تسهیل «برگزیت» (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا)، در شرایطی که فشارها بر دولت بریتانیا و اتحادیه اروپا به علت ناتوانی در پیشبرد این توافق روبه افزایش بود، ارز‌های اروپایی را برای سرمایه‌گذاران امن‌تر کرد. در کنار مولفه‌های فراوان سیاسی، تنها عامل قابل‌توجه اقتصادی که شاخص دلار را ناامید کرد، گزارش ضعیف شاخص مدیران‌خرید ISM آمریکا در روز اول دسامبر بود. این شاخص طبق پیش‌بینی‌های مورد انتظار باید به عدد ۴/ ۵۸ واحدی می‌رسید. گزارش اول نوامبر نیز از پیش‌بینی‌ها عقب مانده،عدد ۸/ ۵۸ واحدی را ثبت کرده بود. گزارش روز جمعه با اینکه کمتر از عدد شاخص در ماه گذشته پیش‌بینی شده بود، اما ۲دهم واحد کمتر از حد انتظار ثبت شد. شاخص مدیران‌خرید دید کلی نسبت به روال اقتصادی کشور ارائه می‌دهد. کاهش عدد این شاخص نشانه نامناسبی برای ارز کشور است و دلار هم از این قاعده مستثنی نبود.

شوک در بازار سهام

شاخص سهام S&P۵۰۰ بلافاصله پس از انتشار اخباری مربوط به شهادت مایکل فلین علیه دونالد ترامپ در دادگاه، نزدیک به ۱/ ۱ درصد افت کرد. این افت ناگهانی از نیمه دوم سال ۲۰۱۶ بی‌سابقه بود؛ هرچند پس از کاهش تب اخبار مربوط به فلین، شاخص‌های بازار سهام آمریکا اثرات منفی شوکه‌شدگی خود را تا حدی پاک کردند. شاخص S&P۵۰۰ پس از کمرنگ شدن بار منفی اخبار، در عدد ۲۶۴۳ واحدی بسته شد که افت ۱۸صدم درصدی روزانه را نشان می‌دهد. داوجونز و نزدک نیز شرایط مشابهی را تجربه کردند و تا انتهای روز به ترتیب ۱۷صدم درصد و ۴دهم درصد تضعیف شدند. خبرنگار شبکه ABC از منبع آگاهی نقل کرده بود که فلین آماده شهادت علیه ترامپ است. راشا‌تودی و بسیاری از خبرگزاری‌های دیگر، به ناموثق و ساختگی بودن این خبر اشاره کردند و تب و تاب اولیه بازارها نیز پس از شوک ابتدایی فروکش کرد. کارشناسان دلیل بازگشت شاخص‌ها پس از افت ناگهانی را متوجه کاهش اثرگزاری اخبار مربوط به دادگاه فلین می‌دانند؛ درصورتی‌که دادگاه فلین بی‌اطمینانی نسبت به ترامپ ایجاد کند یا دخالت روسیه در امور سیاسی آمریکا محرز شود، بازار سهام آمریکا باید در انتظار افت بیشتری در هفته آتی باشد.


قربانی بزرگ اقرار فلین