جایگاه ایران در آزادی اقتصادی

معیارهای مورد بررسی در این رتبه‌بندی عبارتند از: اندازه دولت، ساختار حقوقی و حق مالکیت، دسترسی به نقدینگی، آزادی تجارت بین‌المللی و در نهایت قوانین اعتبارات، بازار کار و تجارت. نمره‌ها از ۱۰ و رتبه‌ها از میان ۱۵۹ کشور مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، نمره و رتبه ایران در هریک از این معیارها به این شرح است: نمره ایران در اندازه دولت ۳/ ۵ و رتبه آن ۱۲۷ است. این نمره در گزارش سال گذشته ۴۱/ ۵ بوده است. نمره ایران در زمینه ساختار حقوقی و حق مالکیت ۵/ ۴ و رتبه آن ۱۰۱ است. در گزارش سال قبل این نمره ۶۳/ ۵ بوده است. در زمینه دسترسی به نقدینگی نمره ایران ۱/ ۷ و رتبه آن ۱۲۰ است. این نمره در سال قبل ۰۴/ ۷ بوده است. در زمینه آزادی تجارت بین‌المللی نمره ایران ۵/ ۴ و رتبه ایران ۱۵۶ است. نمره پیشین ایران در این زمینه ۹۷/ ۲ بوده است. در نهایت در زمینه قوانین نمره ایران ۱/ ۵ و رتبه آن ۱۵۲ است. نمره پیشین ایران ۳۳/ ۵ بوده است. معیار قوانین خود بر سه بخش است: قوانین بازار اعتبارات، قوانین بازار کار و قوانین کسب‌و‌کار. بر اساس این گزارش، نمره و رتبه ایران در هریک از این زیربخش‌ها به این شرح است: در زمینه قوانین اعتبارات نمره ایران ۷/ ۴ و رتبه آن ۱۵۳ است. در زمینه قوانین بازار کار نمره ایران ۵ و رتبه آن ۱۳۰ است. در زمینه قوانین کسب‌و‌کارها نمره ایران ۶/ ۵ و رتبه آن ۱۲۹ است.

بر این اساس، در منطقه خاورمیانه امارات بالاترین نمره کلی (۵۰/ ۷) را به خود اختصاص داده و در جایگاه ۳۷ این رتبه‌بندی نشسته است. ایران با نمره کلی ۳۱/ ۵ و رتبه کلی ۱۵۰ یکی از چهار اقتصاد منطقه است که کمترین آزادی را دارد.

بنا بر این گزارش، هنگ‌کنگ و سنگاپور پله‌های نخست این رده‌بندی را به ترتیب با نمره‌های ۹۷/ ۸ و ۸۱/ ۸ از مجموع ۱۰ نمره به خود اختصاص دادند. از دیگر رتبه‌های برتر امسال می‌توان به این موارد اشاره کرد: نیوزیلند با نمره ۴۸/ ۸، سوئیس با نمره ۴۴/ ۸، ایرلند با نمره ۱۹/ ۸، انگلستان با نمره ۰۵/ ۸، مارتیوس با نمره ۰۴/ ۸، گرجستان با نمره ۰۱/ ۸ استرالیا با نمره ۹۹/ ۷ و استونی با نمره ۹۵/ ۷. آمریکا که دهه‌ها به‌عنوان یکی از چهار اقتصاد آزاد جهان شناخته می‌شد، امسال رتبه ۱۱ را به خود اختصاص داده است. البته نسبت به گزارش سال گذشته در هریک از پنج معیار به‌جز آزادی تجارت بین‌المللی بهبود یافته است و تنها در این معیار افت کرده است. بر این اساس، رتبه سایر اقتصادهای بزرگ جهان به این ترتیب است: آلمان رتبه ۲۳، کره جنوبی رتبه ۳۲، ژاپن رتبه ۳۹، فرانسه رتبه ۵۲، ایتالیا رتبه ۵۴، مکزیک رتبه ۷۶، هندوستان رتبه ۹۵، روسیه رتبه ۱۰۰، چین رتبه ۱۱۲ و برزیل رتبه ۱۳۷.  بر این اساس ۱۰ اقتصادی که در انتهای جدول قرار دارند شامل این فهرست است: ایران، چاد، میانمار، سوریه، لیبی، آرژانتین، الجزایر، جمهوری کنگو، جمهوری آفریقای مرکزی و در نهایت ونزوئلا.  امسال موسسه کاتو برای نخستین بار نابرابری جنسیتی را نیز در معیارهای خود لحاظ کرده است که برای برخی موجب تنزل رتبه و برای برخی دیگر موجب بهبود رتبه شده است.