مدیرعامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی تشریح کرد:
توسعه معادن با کمک بخش خصوصی
مهمترین اقدامات شرکت تهیه و تولید مواد معدنی در ۴ سال اخیر چیست؟
در راستای اجرای اصل ۴۴ و استفاده از توان بخش خصوصی، واگذاری مدیریت و راهبری مجتمع‌ها و طرح‌ها جهت سرمایه‌گذاری از جمله اقدامات شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در ۴ سال گذشته بوده است.مجموع طرحهای توسعه معادن و صنایع معدنی ایمیدرو و ایمپاسکو تحت مدیریت شرکت تهیه وتولید مواد معدنی ایران ۲۴ طرح با مجموع سرمایه‌گذاری بیش از ۷۰۰۰ میلیارد تومان است. به غیر از ۲ طرح که با اعتبارات داخلی در حال انجام است بقیه طرح‌ها با مبلغ سرمایه‌گذاری حدود ۶۷۵۰ میلیارد تومان از طریق جذب سرمایه‌گذار بخش خصوصی در حال اجراء است.در بحث برون‌سپاری این شرکت، ما باید در طرح‌هایی که از طرف ایمیدرو واگذار شده بود پنج هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان و در طرحهای خود شرکت نیز باید هزار و ۴۴۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری می‌کردیم که با اعتماد به بخش خصوصی بیش از ۸۲ درصد این مبلغ را برون سپاری کردیم و نحوه واگذاری نیز قراردادهای بلند مدت حداکثر ۲۵ ساله بود که بر آن نظارت می‌کنیم.
همچنین۴ طرح تجهیز برون سپاری شده ایمپاسکو از جمله طرح تجهیز معدن زغال‌سنگ بلوک ۱ پروده شرقی طبس، طرح تجهیز معدن زغال‌سنگ بلوک‌های ۲ و ۳ پروده شرقی طبس، طرح تجهیز ذخایر شورابه قم و طرح تجهیز معادن مس سمنان با برآورد میزان سرمایه ۸۷۰ میلیارد تومان با مالکیت شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در مرحله اجرا و عقد قرارداد است.به طور موازی، برنامه برون سپاری ۳ طرح تجهیز از جمله تجهیز معدن زغال‌سنگ حرارتی کوچکعلی شمالی، تجهیز ذخایر شورابه ترود و تجهیز معادن پلی متال کوه دم سمنان با برآورد میزان سرمایه ۵۷۰ میلیارد تومان با مالکیت شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، ۶ طرح تجهیز سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران به نمایندگی شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران با برآورد میزان سرمایه لازم ۶۹۰ میلیارد تومان با مالکیت ایمیدرو در مرحله جذب سرمایه‌گذار قرار دارد.
این طرح‌ها شامل تجهیز معدن زغال سنگ بلوک ۳ پروده ۴ طبس، احداث کارخانه سولفات پتاسیم خور و بیابانک، احداث کارخانه تولید کلرید کلسیم و اکسید منیزیم خور و بیابانک، کارخانه آهک صنعتی و محصولات جانبی در استان لرستان و طرح گردشگری مجتمع پتاس خور و بیابانک است.در بخش معدن و صنایع معدنی تحت پوشش ایمیدرو و شرکت تهیه وتولید مواد معدنی ایران اقدامات مهمی‌درسال‌های اخیر انجام شده است که از جمله آن می‌توان راه اندازی مجتمع پتاس خور و بیابانک که اجرای طرح آن چندین سال متوقف بود و در حال حاضر پتاس با عیار بیش از ۹۵ درصد در این مجتمع تولید می‌شودرا نام برد .همچنین راه اندازی پالایشگاه قطران و تولید محصولات جانبی زغال سنگ در مجتمع کک‌سازی زرند توسط کارشناسان ایرانی از دیگر اقدامات انجام شده است.در کنار آن راه اندازی معدن آنتیموان و پایلوت تولید شمش آنتیموان در استان سیستان و بلوچستان برای اولین بار در کشور و نیز بازسازی و راه اندازی کوره فروکروم با وجود عدم امکان واردات بلوک و جرم کربنی و شروع تولید از سال ۹۳ و صادرات فروکروم به بازارهای جهانی و تکمیل طرح راه‌اندازی واحد بریکت سازی از پودر فروکروم جغتای از دیگر اقدامات مهم انجام شده در سالهای اخیر است.
اجرای طرحهای دانش بنیان تولید کنسانتره پرعیار ۶۶ درصد عناصر نادر خاکی برای اولین بار در ایران، اجرای پایلوت تولید پودر میکرونیزه و نانو از پسماندهای صنعتی در مجتمع طلای موته، انعقاد ۸ تفاهم‌نامه همکاری با شرکتهای بزرگ خارجی (در راستای گسترش روابط بین‌الملل) و برگزاری نشست‌های تجاری با شرکتهای مختلف، انعقاد تفاهم‌نامه با صندوق فعالیت‌های معدنی کشور به منظور امکان مشارکت بخش خصوصی در پهنه‌ها و محدوده‌های اکتشافی شرکت، مبادله توافقنامه با سازمان میراث فرهنگی استان اصفهان به منظور توسعه ژئوتوریسم در مجتمع‌های نخلک و پتاس خور از دیگر اقدامات انجام شده درمدت یاد شده است.
با توجه به اهمیت بخش اکتشاف در چهار سال گذشته چه اقداماتی و چه نتایجی به دست آمده آیا تهیه و تولید برنامه‌های اکتشاف و جداگانه دارد؟
توسعه فعالیت‌های اکتشافی انجام شده از سال ۱۳۹۲ تا حال حاضر منجر به ثبت رکوردهای اکتشافی جدید در شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران شده است. نتایج در حوزه‌های کاری سنگ آهن، زغال سنگ، پلی متال و شورابه‌ها حایز اهمیت است. میزان حفاری به عنوان یک شاخص مهم اکتشاف از حدود ۲۸ هزارمتردر سال ۹۲ به حدود ۸۶ هزار متر در سال ۹۳ رسیده که رشد حدود ۳ برابری را در برداشته است. ذخایر جدید اکتشاف شده زغال سنگ کک شو و حرارتی در محدوده‌های البرز مرکزی و ایران مرکزی (شهرستان طبس) حدود ۳۵۰ میلیون تن و اکتشاف ذخایر جدید سنگ آهن در ایران مرکزی (استان‌های یزد و کرمان) حدود ۳۰۰ میلیون تن است. در حوزه پلی متال و شورابه‌ها نیز با دریافت پهنه‌های اکتشافی جدید تاکنون بیش از۴ تن ذخیره طلای خالص و حدود ۲۵ هزار تن ذخیره آنتیموان، کشف شده است.
براساس برنامه‌های انجام شده طی سالهای ۹۵-۹۲ در شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در مجموع حدود ۷۰ میلیارد تومان هزینه اکتشافی از سوی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی مصرف شده است. این فعالیت بالغ بر ۲۰۰ هزار متر حفاری اکتشافی ذغال سنگ، سنگ آهن و شورابه‌ها است. لذا با هزینه حدود ۲۰ میلیون دلار، ارزش افزوده‌ای بالغ بر ۴میلیارد و ۲۵۰میلیون دلار حاصل شده است که حدود ۲۰۰ برابر هزینه صرف شده است. همچنین با سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی برای توسعه اکتشافات توافقاتی صورت گرفته و اکنون ۱۳ تیم از این سازمان در استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان مستقر هستند و عملیات اکتشافی را به پیش می‌برند. در سال ۱۳۹۵ این شرکت با نهایی‌سازی مطالعات پهنه‌های اکتشافی در اختیار، در استان‌های خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، زنجان و مازندران به مساحت مجموع ۴۴ هزار کیلومترمربع که در نهایت منجر به ۲۰ محدوده اکتشافی جدید در این نواحی شده است، اخذ مجوزهای اکتشاف و برنامه‌ریزی فعالیت‌های مرتبط را در دستور کار قرار داده که عمده این پتانسیل‌ها مربوط به ذخایر پلی متال (فلزات غیر آهنی) است.
البته در راستای توسعه فعالیت‌های مرتبط با اکتشاف در مراحل ۳ و ۴ این شرکت موفق به اخذ تعداد ۱۲ مورد پروانه اکتشاف جدید و ۳ مورد گواهی کشف جدید در زمینه‌های اصلی فعالیت اجرایی خود شده است.با توجه به اهداف شرکت مبنی بر بهره‌گیری از توان بخش خصوصی حتی از مرحله اکتشاف، اولین مورد از این اقدام با تهیه اسناد مزایده به نتیجه رسیده که در مرحله ابلاغ به برنده است. لذا از برنامه اصلی شرکت در سال ۹۶ بهره گیری از توان بخش خصوصی درطرح اکتشافی است که قطعا با ارائه محدوده‌های هدف جدید در بخش طلا و مس ادامه خواهد یافت و امید است این مشارکت در سرمایه‌گذاری منجر به توسعه هرچه بهتر فعالیت‌های اکتشافی شود.از سوی دیگر شرکت با آزاد سازی بالغ بر ۳۰۰ محدوده ثبتی پس از جمع بندی و انجام سیستماتیک مراحل ۱ و ۲ اکتشاف در آن محدوده‌ها، ضمن کاهش مساحت بستر مشارکت بخش خصوصی با اهداف غیر فلزی در این نواحی را فراهم کرده است. البته نباید این نکته را فراموش کرد که بازه عملیات اکتشافی بازه بلند مدتی است و در کوتاه مدت جوابگو نخواهد بودضمن این که انجام عملیات حفاری با توجه به هزینه‌های بالای آن نیازمند برنامه ریزی صحیح است که با رعایت این موضوع متراژ حفاری‌های انجام گرفته در چهار سال اخیر (سالهای ۹۲ تا ۹۵) به حدود ۲۱۲ هزار و ۶۲۲ متر می‌رسد که این میزان نسبت به چهار سال ماقبل آن (سالهای ۸۸ تا ۹۱) رشد ۱۰۸ درصدی داشته است.در سالهای ۸۸ تا ۹۱ متراژ حفاری انجام شده توسط شرکت ۱۰۲ هزار و ۱۰۷ متر است.
میزان تولید و بهره‌برداری از معادن در چهار سال گذشته به چه صورت است؟
نظر به اینکه بخشی از مواد معدنی مورد مصرف در صنایع معدنی توسط ایمیدرو و شرکت تهیه وتولید مواد معدنی ایران تامین می‌شود، بهره برداری از معادن تحت پوشش سنگ آهن، زغال سنگ، روی، سرب و طلا و کارخانه‌های صنایع معدنی مانند کک سازی و فروکروم توسط شرکت تهیه وتولید مواد معدنی ایران مدیریت می‌گردد.اهداف مهم دراین بخش استفاده بهینه از ذخایر و ارتقاء بهره‌وری است. میزان تولید سالهای اخیر معادن تحت پوشش به‌رغم کاهش تولید و قیمت‌های جهانی مواد معدنی تا حدود نیمه اول سال ۱۳۹۵، صعودی بوده است. در تامین مواد اولیه کارخانجات ذوب روی این شرکت با تولید بیش از ۷۰۰ هزارتن درسال خاک روی که درسال ۱۳۹۳ به بیش از یک میلیون تن رسیده است توانسته اغلب نیاز مواد اولیه واحدهای ذوب روی را فراهم آورد.
شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در معادن زیر مجموعه خود در سال ۱۳۹۵ توانسته در مجموع ۸۲۹ هزار و ۸۳۳ تن خاک روی، ۵۱ هزار و ۸۴۱ تن کنسانتره فسفات، ۱۴ هزار و ۴۷۹ تن کنسانتره آهن و ۷ هزار و ۱۲۷ تن کنسانتره نفلین سینیت، ۳۴۰ کیلوگرم شمش طلا، ۱ میلیون و ۲۴۱ هزار و ۸۸۰ تن سنگ آهک دانه بندی، ۲ هزار و ۱۸۵ تن کنسانتره سرب، ۱۵۸ هزار و ۲۶۹ تن کک متالوژی و ۸ هزار و ۱۲۶ تن فروکروم آلیاژی تولید کند.این شرکت علاوه بر محقق نمودن برنامه‌ها در سال ۹۵ در مجتمع انگوران ۲۸ درصد، مجتمع فسفات اسفوردی ۱۲ درصد، مجتمع نفلین سینیت کلیبر ۲۶ درصد، مجتمع سنگ آهک پیربکران ۴ درصد، مجتمع فروکروم جغتای ۴۹ درصد، مجتمع سرب نخلک ۵۸ درصد و مجتمع طلای موته ۵۹ درصد رشد داشته است.
اولویت‌های شرکت در سال ۹۶ چیست؟
ادامه اکتشاف و تکمیل اکتشاف، اکتشافات زیرزمینی، تحقیق و توسعه و بحث پژوهش است. همچنین توسعه فعالیت‌های اکتشاف مواد معدنی مختلف در مناطق پر خطر یا مناطقی که بخش خصوصی تمایل به حضور در آنها ندارد از اولویت‌های شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران در سال ۹۶ است. ضمن این که افزایش بودجه پژوهشی به میزان درآمد در حوزه‌های زغال سنگ، کک، آنتیموان، کرومیت و فروکروم و اجرای فعالیت‌ها و طرحهای پژوهشی و نیز اجرای طرحهای توسعه از طریق جذب سرمایه بخش خصوصی از دیگر برنامه‌های این شرکت است.در کنار این به دنبال افزایش میزان سرمایه‌گذاری در طرحهای تجهیز به منظور ظرفیت سازی در بخش‌های زغال سنگ، سنگ آهن، فلزات غیر آهنی، فسفات، طلا و آنتیموان هستیم و نیز اجرای طرحهای مصوب دولت در بخش معدن و صنایع معدنی به نمایندگی ایمیدرو از دیگر اولویت‌های این شرکت است. همچنین دستیابی به اهداف تولید برنامه‌ریزی شده مجتمع‌ها و طرحهای تحت مدیریت این شرکت و واگذاری امور بهره‌برداری مجتمع‌ها از طریق عقد پیمان‌های مدیریتی و افزایش ایمنی در جهت کاهش حوادث و ارتقای سطح ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) در مجتمع‌های تحت پوشش در کنار افزایش فعالیت در جهت صادرات محصولات معدنی از دیگر برنامه‌های این شرکت است.
با توجه به این که در کشور ما امکان استخراج بسیاری از عناصر وجود دارد تمرکز بیشتر تنها برروی چهار یا پنج عنصر خاص است در این شرایط چرا عناصر دیگر در کشور استحصال نمی‌شود؟
در کشور ما ۶۸ عنصر شناسایی شده که امکان استحصال آنها وجود دارد، اما این که به آنها پرداخته نشده به این دلیل است که در برخی عناصر تکنولوژی استحصال آنها را درکشور نداریم و در برخی دیگر استحصال آنها صرفه اقتصادی ندارد .ضمن این که عیار برخی عناصربه حدی پایین است که استحصال آنها به صورت مستقل توجیهی ندارد .اما اگر این عناصر را در زنجیره شناسایی و استحصال کنیم اقتصادی‌تر می‌شود. البته باید در سالهای آتی به این سمت پیش برویم که آنچه را که می‌توانیم از مواد معدنی استخراجی با استفاده از نوآوری و تکنولوژی‌های جدید و تکمیل زنجیره استحصال کنیم.
ارسال نظر