ویژه نامه سراسری «صنعت سنگ و ماشین آلات مربوطه »

• هنر نزد ایرانیان است و بس

• آیینه‌ای برای سنگ

  سعیده نبی‌زاده

  من یک ناظرم. اگر نگاهم به صنعت سنگ از همین زاویه باشد و اگر این نگاه به دید کسانی که خاک سنگ را خورده اند قابل نقد باشد هیچ عجبی نیست. گفتم تا گفته باشم که در مهلت دو ماهه ارتباط من با این صنعت، جز گذری و نظری برایم مقدور نبوده است و آنچه می‌نویسم هم حاصل همین محدودیت بوده است. اگر این نظر و گذر گزنده هم به نظر رسید پیشاپیش از همه صنعتگران و بزرگان این صنعت عذر می‌خواهم. توصیف معادن سنگ ایران با واژه «غنی» یک وصف بی اغراق است گرچه ژرفای صنعت سنگ با این غنا هیچ مناسبتی نداشته باشد! وقتی سهم کشوری که دارای بیشترین منابع سنگ تزئینی است در بازار جهانی کمتر از یک درصد باشد، کاملا عادی است اگر این ابهام بزرگ فکرت را درگیر این پرسش کند که چرا؟! یافتن پاسخی برای این پرسش و تحلیل آن شکاف عریض و عمیق نیازمند جستاری کارشناسانه است تا بتوان از دل آن بستری جدید برای رونق صنعت و گشودن بازارهای صادراتی و ایجاد اشتغال فراهم کرد.

• صنعت سنگ را جایگزین نفت کنیم

  عبدالوهاب سهل آبادی/ رییس خانه صنعت و معدن و رییس اتاق بازرگانی اصفهان

  در ابتدا باید روز صنعت را خدمت همه تلاشگران و سختکوشان جبهه اقتصادی کشور و یاران اقتصادی سرزمینم تبریک عرض کنم و امیدوارم سال ۹۶ آخرین سال صدمه‌ها و همه سختی‌های اقتصادی شما عزیزان باشد. همانطور که همه مردم و کسانی که در امر تولید مشارکت دارند، می‌دانند یکی از منابع و نعمت‌های خدادادی این سرزمین سنگ است. صنعتی که ظرفیت‌های بسیاری دارد و می‌توانستیم در زمینه‌های مختلف از آن استفاده کنیم اما متاسفانه تاکنون نگاه صحیح و مناسبی به آن نداشته ایم و امیدوارم که در آینده نگاه جدیدی به این صنعت و معدنکاران، تولیدکنندگان سنگ داشته باشیم.

• صنعت سنگ نیازمند توجه به بازارهای متنوع است

  عزیز میرزائیان/ رییس کمیسیون معدن انجمن سنگ

  نقطه عطفی که حرکت از رونق به رکود در بازار سنگ را رقم زد اتفاقات رخ داده در طرح مسکن مهر بود. البته شاید این اتفاق لزوم توجه به صادرات و حضور در بازارهای جهانی را به مایادآور شد. نکته‌ای که با توجه مصرف فعلی داخلی و تقاضای روبه کاهش در بخش مسکن باید بیش از پیش مورد توجه دولت قرار گیرد. راه نجات این صنعت از تجهیز این صنعت به تکنولوژی‌های فرآوری با کیفیت بالا و ورود به بازارهای جهانی می‌گذرد.

  پر واضح است، حجم تولید و گسترش هر صنعت تابعی از میزان تقاضا برای محصولات آن است.

• گلایه‌هایی از دل سنگ

  با ذخیره معدنی ۴میلیارد تنی و دارا بودن بیشترین تنوع سنگ‌های تزئینی در جهان، ایران سومین تولید کننده سنگ‌های تزئینی در دنیا است. در حال حاضر بالغ بر ۱۹۰۰واحد معدنی در کشور در حوزه سنگ‌ها ی تزئینی فعالیت دارند و ظرفیت اسمی‌تولید در این بخش ۲۷ میلیون تن است. در بخش فرآوری سنگ‌های تزئینی نیز حدود ۶ هزار و ۵۰۰ واحد با ظرفیت اسمی‌تولید ۱۶۰ میلیون متر مربع وجود دارد. ارزش زنجیره در حوزه سنگ‌های تزئینی بر اساس ظرفیت نصب شده بیش از ۷ میلیارد دلار است. اما متاسفانه به دلایل زیادی، سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی که در این حوزه صورت گرفته، بازگشت مناسبی ندارد.

• توسعه صنعت سنگ با یکسان سازی نرخ ارز

  سنگ تزئینی در بین کالاهای صادراتی ما جایگاه ویژه‌ای دارد. وجود معادن ارزشمند سنگ‌های تزیینی در کشور که در بسیاری از موارد در دنیا یکتا و بدون رقیب هستند بستری برای توسعه صنعت سنگ در بازارهای جهانی و گسترش اشتغال و تولید فراهم آورده است، اما حجم پایین صادرات این محصول در مقایسه با توان تولیدی فعلی، گویای شکافی بین توان بالقوه و آنچه در عمل محقق شده است، می‌باشد. صادرات تنها ۵ درصدی این محصولات به خوبی گویای این شکاف است. برای کالبدشکافی این فاصله در خدمت یکی از کارشناسان خبره در این صنعت، آقای مهندس سیامک حاج سید جوادی رفتیم، وی ضمن بیان مزیت نسبی صنعت سنگ کشور در مقایسه با نمونه‌های خارجی، دلیل اصلی فاصله ما از بازارهای جهانی را ضعف در تامین و تکنولوژی ماشین‌آلات و تجهیزات به روز هم در واحد های فراوری و هم در معادن کشور به عبارتی در بخش عرضه و عدم دسترسی به نرخ تبدیل ارز مناسب همچنین کمکاری در برندسازی و جست‌وجوی بازارهای هدف مناسب می‌داند.

• تبیین دیدگاه و استراتژی در صنعت سنگ ساختمانی کشور

  سیامک اخطاری

  ایران یکی از غنی‌ترین نقاط دنیا به لحاظ داشتن معادن سنگ محسوب می‌شود. دامنه این معادن در نقاط مختلف کشور با تنوع فراوان به‌خصوص در سنگ‌های تزئینی در استان‌های مختلف کشور گسترده شده است. کشوری که به لحاظ داشتن تنوع سنگ تزئینی در دنیا مقام نخست را دارد تنها ۵ درصد از محصولات خود را صادر می‌کند. این مساله جای تامل دارد، به‌خصوص در شرایطی که بحث اقتصاد مقاومتی و توسعه صادرات غیر نفتی مطرح است. علی‌رغم مزیت نسبی در انواع سنگ در مناطق مختلف کشور، متاسفانه محصولات خروجی به سمت بازارهای داخلی گرایش داشته و هنوز نتوانستیم جایگاه اصلی این منابع ارزشمند در صادرات غیر نفتی را شناسایی و تعریف کنیم.

• تولید برمبنای استانداردهای جهانی

  

  شهریار شعبانی/ دبیر کمیسیون معدن اصفهان

  در حال حاضر به‌رغم پتانسیل بسیار بالای صنعت سنگ در صادرات غیر نفتی کشور ولی این صنعت سهم چندانی در ارز آوری ملی ندارد. درصورتی‌‍‍‍‍‌که با اندکی تلاش و برنامه‌ریزی در این حوزه می‌توان سهم بسزایی در پویایی اقتصاد کشور ایفا کرد. با مقایسه ساده صنعت سنگ ساختمانی و صنعت ملی نفت می‌توان دریافت که حدود ۱۶۰ لیتر نفت (یک بشکه) با فرض تحویل در بندر عباس حدود ۴۰ دلار بفروش می‌رسد؛ در حالی‌که این رقم برای سنگ‌های ساختمانی فرآوری شده (بجز مرمر), برای یک متر مربع اسلب صادراتی با وزنی حدود ۵۰ کیلوگرم بسته بندی شده و تحویل آن در بندر عباس حداقل ۳۰ دلار خواهد بود.

• خروج تدریجی سرمایه‌گذاران

  از جمله معضلات صنعت سنگ کشور که دارای ظرفیت بسیار بالایی در تولید و اشتغال است، (به‌گونه‌ای که بسیاری ایران را بزرگترین تولیدکننده بالقوه سنگ در دنیا می‌دانند)، عدم حضور در بازارهای جهانی و تمرکز صرف بر بازار داخلی است. این معضل دارای دو پیامد منفی در صنعت سنگ بوده است. از یک طرف موجب شده تا صادرات سنگ کشور تنها ۵ درصد تولید محصولات را به خود اختصاص دهد که رقم بسیار پایینی است، از طرف دیگر عدم کشش بازار داخلی رفته رفته در حال کوچک‌سازی این صنعت و خروج فعالان و سرمایه‌گذاران از آن است. مشکلی که اگر به آن توجه نشود در آینده‌ای نزدیک باید شاهد از بین رفتن یکی از بهترین پتانسیل‌های ارزآوری غیر نفتی در سیستم اقتصادی کشور و یکی از سرمایه‌های بالقوه در ایجاد اشتغال باشیم.

• گزارش سال ۲۰۱۶ وضعیت سنگ مرمریت و انواع سنگ‌ها در جهان(کارلومونتانی)

• ضرورت حضور پررنگ در نمایشگاه‏ها

  از جمله چالش‏های اصلی در بزرگترین تولیدکننده سنگ دنیا، نبود تقاضای موثر در آن است. کشور ما به‌‏رغم داشتن معادن غنی سنگ، جایگاه مناسبی در بازارهای جهانی ندارد. توانایی صادرات ۵ درصدی، هیچ سازگاری با حجم تولیدات این صنعت (در وضعیتی که بازار داخلی نیز با رکود مواجه شده است) ندارد. در این میان کانال اصلی هدایت و معرفی محصولات ما به بازارهای جهانی بازرگانان و صادرکنندگان هستند. برای بررسی وضعیت صادرکنندگان سنگ در کشور به‏سراغ خانم ندا زمانی یکی از کارآفرینان و فعالان موفق این حوزه رفتیم. زمانی، خلا آموزشی و فنی در بین اجزای مختلف تولید و همچنین نبود فرهنگ تعاون و همکاری بین فعالان این حوزه را از معضلات اصلی حوزه صادرات می‏داند.

• برای توسعه صنعت چه باید کرد؟

  حسام فرهادی/ مشاور کمیسیون معدن اتاق اصفهان

  کشوری با غنی‌ترین معادن سنگ تزئینی جهان، حضوری کم‌رنگ در بازارهای جهانی دارد. چسبندگی این صنعت به بازار داخلی و تمرکز به تولید محصولات با کیفیتی مقبول بازارهای داخلی، موجب شده در رکود بازار مسکن چرخ‌های این صنعت به‌کندی به حرکت خود ادامه دهند و نبض حیات این صنعت در گرو خام فروشی محصولات با ارزش ملی به خارج از مرزها باشد. از بالاترین سطوح تصمیم‌سازی تا پایین‌ترین سطح آن یعنی تولیدکنندگان خرد، همگی باید تغییر نگرشی اساسی در ادامه حرکت خود داشته باشند تا شاهد از دست رفتن این پتانسیل عظیم در کشوری که نیاز مبرم به صادرات غیر نفتی دارد نباشیم.

• تغییرات ناگزیر در «اکوسیستم» صنعت سنگ

  سیدحسین مهاجرانی

  شکل حضور تحول خواهان در صنعت سنگ و سیر روش‌های ایشان در این روز و روزگار شباهتى قریب به جامعه روشنفکرى ایران دارد در دهه پنجاه! چون به تقدیر اهل آن روزگارم و دوران رشد فکرى ام در کوران همان تحولات بوده است و چون در این روزگار باز به همان تقدیر زلفم به زلف سنگ گره خورده است این همتایى را با کمى نگرانى و کمترى هراس به چشم مى بینم و دنبال مى‌کنم. در همین جامعه‌ کوچک از جماعتى که خلق و خویى تند و رادیکال دارند و جماعتى که آگاهى قوم را مقدم مى شمارند وجود دارد تا جماعتى که در فضایى مأیوس کننده و غبار آلود یک اوراد و اذکارى را زیر لب زمزمه مى کنند، که آدم از حتی به درک گوینده نسبت به آنچه مى‌گوید هم شک مى کند.

• ورود وزارت صنعت به بخش معدن

  دکتر مهدی بصیری/ مدیر عامل اطلس سنگ اصفهان

  راه ورود به بازارهای جهانی تمرکز بر کیفیت محصولات در این صنعت معدن و سنگ است. اگرچه ما دارای معادن سنگ با ارزش و با تنوع فراوان در کشور هستیم که هر یک در صورت فرآوری و برش مناسب سهم خوبی از بازار صادراتی را به خود اختصاص خواهد داد اما متاسفانه این سهم و این پتانسیل در فقدان تعریف سازوکار مناسب این بازار در حال از دست رفتن است. کارخانجاتی که دارای تکنولوژی‏های به‏روز و پرسنل مجرب هستند همیشه در تامین مواد خام با کیفیت داخلی ناتوانند.