شماره روزنامه ۵۹۷۵
|

جامعه شناسی

جامعه شناسی

  • مولفی برای همه فصول

    گروه گزارش: سعید نیل فروشان، نویسنده و دندان‌پزشک، چندین جلد کتاب در حوزه‌های روانشناسی و جامعه‌شناسی منتشر کرده که هر یک با مفاهیم مختلف، جامعه هدف نوجوانان و سالمندان را دنبال می‌کند. نیل فروشان در کتاب‌های خود از مطالب و یادداشت‌های دیگر متخصصان نیز استفاده کرده و مجموعه‌ای جمع‌آوری‌شده از نظرات دیگران را نیز در کتاب‌های خود گنجانده است.
  • گردهمایی خانواده بزرگ علوم اجتماعی ایران

    دنیای‌اقتصاد: انجمن جامعه‌شناسی ایران ۱۲ آذر، روز تولد غلامحسین صدیقی، را به عنوان «روز علوم اجتماعی» نام‌گذاری کرده است و همه‌ساله در حوالی این روز، گردهمایی‌هایی با هدف تثبیت هویت جمعی اصحاب علوم اجتماعی، بحث درباره مسائل اساسی کشور و گرامیداشت پیشکسوتان این حوزه علمی برگزار کرده است.
  • نیم‌سال جامعه

    هفت ماه از سال گذشت و جامعه ایران مثل اغلب روزهای سال‌های اخیر درگیر انواع مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و محیط ‌زیستی بود. آغاز سال نو عمدتاً با دعای حال احسن برای همگان طی می‌شود اما هرچه می‌گذرد، مشکل بر مشکل جامعه اضافه می‌شود. تنگناهای اقتصادی و معیشتی عمده مشکلات جامعه ایرانی است، اما این جامعه پویا هرگز از خواست‌ها و مطالبات سیاسی و اجتماعی‌اش دست نکشیده است. در شش ماه گذشته جامعه میان بیم و امید گذرانده است. از یک‌سو نهاد حکمرانی در حرف گویی مقابل خواست‌های اجتماعی مقاومت…
  • اثر سیاست‏‏‌های مهاجرتی آلمان بر آفریقا

    آلی تاندیان/ مجله کانورسیشن
    آلمان پروژه‌‌‌ای را برای ایجاد مراکز تسهیل مهاجرت در پنج کشور آفریقایی اعلام کرده است که به منتخبی از متخصصان آفریقایی امکان می‌دهد به این کشور مهاجرت کنند. در‌‌‌خصوص اهمیت این موضوع، نشریه انگلیسی TheConversation با «آلی تاندیان»، معلم و پژوهشگر بخش جامعه‌شناسی دانشگاه گاستون برگر سنت‌لوئیس مصاحبه‌ای انجام داده است که متن آن در ذیل می‌آید.
  • بهای بی‌توجهی به عبرت‌های تاریخ

    خالد الدخیل استاد جامعه‌شناسی سعودی در توییتی نوشت: در آغاز اکتبر امسال، ۵۰ سال پس از جنگ یوم کیپور در ماه اکتبر، رسانه‌های اسرائیلی مشغول تحلیل این بودند که چرا آن جنگ اسرائیل را غافلگیر کرد. سپس، در ۷ اکتبر، اسرائیلی‌ها از حمله بزرگی غافلگیر شدند، نه از سوی یک دولت، بلکه از سوی حماس در غزه و در مرز. این بهای استکبار قدرت و بی‌توجهی به ماهیت تاریخ بشریت است.
  • «شکاف دیجیتال سوم» در کتاب‌فروشی‌ها

    دنیای اقتصاد: کتاب «شکاف دیجیتال سوم» نوشته ماسیمو راگندا با ترجمه علی راغب منتشر و وارد بازار کتاب شد. این کتاب از نظر چارچوب نظری ماکس وبر برای تحلیل پدیده‌های شکاف دیجیتال و نابرابری‌های دیجیتال در زمینه قشربندی اجتماعی استفاده می‌کند. بر اساس آنچه در این کتاب آمده: مفهوم نابرابری‌های اجتماعی بسیار جذاب و بحث‌انگیز است و رشته‌هایی مانند جامعه‌شناسی و اقتصاد این موضوع را به طور گسترده تحلیل کرده‌اند و نمی‌توان گزارشی از همه اندیشمندان برجسته‌ای که سهمی در این بحث داشته‌اند، ارائه کرد.
  • جامعه کلنگی یا نظریه کلنگی؟

    اشکان زارع *
    با یک بررسی کوتاه در تاریخ ایران، این موضوع بر ما عیان می‌شود که تا پیش از جنگ‌های ایران و روس تاملی بر علل عقب‌ماندگی ایران در نسبت با جهان پیرامونی‌اش نشده است. ایرانی که هنگام مواجهه با ارتش روسیه تزاری در آستانه انحطاط بود.
  • دهکده مجازی - ۱۴۰۲/۰۵/۲۸

    یک استاد جامعه‌شناسی در توییتر خبر از اخراج خود داد: «من مهدی خویی، معلم جامعه‌شناسی در‌ دانشگاه علامه که به کسی باجی نداد و خدایش می‌داند که خود را تنها و فقط به مردم و دانشجو متعهد می‌دید، بعداز ۷ سال تدریس نامه قطع همکاری (اخراج) گرفته‌ام و از خانه‌‌ام یعنی دانشگاه درحال رانده شدن هستم و مستاصلم که از این ظلم شکایت به کجا برم.»
  • دلایل شکست برنامه‌های توسعه

    فاطمه سمیعی کیاسرایی دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی
    اگر اقتصاد سیاسی را رابطه میان سه عنصر قدرت، منفعت و نظم اجتماعی بدانیم، بررسی تاثیرات نیروهای مختلف بر یکدیگر در دو صحنه سیاست و اقتصاد مهم‌ترین کارویژه هر پژوهشگر این حوزه است. این روابط و فهم آنها از چنان اهمیتی در تحلیل چارچوب‌های اقتصادی جوامع برخوردارند که پژوهش‌های بسیاری در هر سه رشته جامعه‌شناسی، سیاست و اقتصاد با تمرکز بر این مقوله به طرح مساله خود می‌پردازند. این بین حتی بسیاری پا را فراتر می‌گذارند و اقتصاد سیاسی را معادل با اقتصاد و توسعه می‌دانند. مرور فعالیت‌های پژوهشی افرادی…
  • کتاب جامعه‌شناسی اقتصادی

    کتاب «جامعه‌شناسی اقتصادی» نوشته ریچارد سوئدبرگ و مارک گرانووتر است. این کتاب به‌عنوان یکی از کتاب‌های مهم در جامعه‌شناسی اقتصادی جدید محسوب می‌شود که در دهه هشتاد میلادی با مقاله مارک گرانووتر متولد شد؛ بنابراین حوزه جدیدی در علوم اجتماعی به شمار می‌آید و برای مطالعه پدیده‌های اقتصادی خرد و کلان از منظر جامعه‌شناسی بسیار راهگشاست. این کتاب نخست با عنوان «منفعت‌طلبی و ساختار اجتماعی» در اختیار محققان قرار گرفت. انتخاب این عنوان متفاوت برای نشان دادن برنهاد اصلی ریچارد سوئدبرگ در جامعه‌شناسی…
  • معنا و کارکرد نظریه «تاریخ مفهومی»

    راینهارت کوزلک یکی از مهم‌ترین و شاید بزرگ‌ترین مورخ و نظریه‌پرداز تاریخ در آلمان بعد از جنگ جهانی دوم است که در دانشگاه هایدلبرگ به تحصیل همزمان در تاریخ، فلسفه و جامعه‌شناسی پرداخت و در دهه۱۹۵۰ با دفاع از پایان‌نامه دکترایش با عنوان «نقد و بحران» عملا وارد عرصه تعاملات دانشگاهی شد. او پس از آن از دهه۱۹۷۰ به تدریس در دانشگاه بیلفلد روی آورد. کوزلک در فضای جنگ جهانی دوم زیست و در آن جنگ در قامت سرباز حضور یافت و پیامدهای تراژیک، تلخ، خونبار و ضد انسانی‌اش را از عمق دل و جان درک کرد. او در…
  • کتاب افیون روشنفکران

    افیون روشنفکران، شاهکار ریموند آرون در سال ۱۹۵۵ یکی از آثار برجسته و بازتاب‌کننده سیاسی قرن بیستم است. آرون نشان می‌دهد که چگونه ایده‌های خاص می‌تواند به استبداد «دین سکولار» بپیوندد و تأکید می‌کند که چگونه اندیشه سیاسی مسوولیت عمیق گفتن حقیقت را در مورد واقعیت‌های اجتماعی و سیاسی - در خود دارد. آرون سه اندیشه افراطی را بیان می‌کند: چپ ، انقلابی و پرولتاریا. آرون نشان می‌دهد که هر یک از این ایده‌ها به‌جای روشنگری ، ایدئولوژیک و عرفانی هستند. او همچنین یک جامعه‌شناسی جذاب از زندگی روشنفکرانه و…
  • پدر «جامعه پساصنعتی» درگذشت

    آلن تورن، جامعه‌شناسی فرانسوی روز گذشته در سن ۹۸سالگی درگذشت. او مدیر پژوهشی در مدرسه عالی مطالعات علوم اجتماعی است و مرکز تحقیقات جنبش‌های اجتماعی را تاسیس کرده است. او پدیدآورنده اصطلاح «جامعه پساصنعتی» است.
  • دهکده مجازی - ۱۴۰۱/۱۱/۰۲

    دکتر محمد فاضلی، استاد جامعه‌‌شناسی در توییتر نوشت: «‌کمیت و کیفیت رابطه‌‌ها در درون هر موجودیت اجتماعی(خانواده، شرکت، دولت، ملت و...) و کمیت و کیفیت رابطه‌‌های هر موجودیت اجتماعی با بقیه موجودیت‌‌هاست که سرنوشت آن را رقم می‌‌زند. بازتعریف رابطه، نقطه آغاز هر تغییر معناداری است؛ و تحلیل هر تغییری از تحلیل کمیت و کیفیت روابط شروع می‌شود. از این منظر، سرنوشت ایران امروز جز با بازتعریف رابطه ملت با دولت‌(state)؛ بازتعریف رابطه دولت با جهان؛ بازتعریف روابط عناصر درون دولت با یکدیگر؛ و بازتعریف…
  • واکنش محمدعلی ابطحی به انتصاب سردار رادان

    خراسان: محمدعلی ابطحی نوشت: «پلیس باید در حوزه تصمیم گیری و تعیین سیاست ها و رویکردهای خود دانش اش را در همه حوزه ها به ویژه حوزه روان شناسی و جامعه شناسی افزایش دهد.»
  • منتقد جوان سینما درگذشت

    ايسنا: محسن جعغری راد، نویسنده و منتقد جوان سینما درگذشت.
  • مالیات بر عقل

    دکتر تیمور رحمانی*
    مالیات و قوانین مالیاتی از با اهمیت‌ترین نهادهای یک کشور هستند و در کنار قوانینی مانند قانون تجارت، قانون مدنی و امثالهم نظام انگیزشی و قواعد بازی برای فعالیت اقتصادی اشخاص را شکل می‌دهند. به‌طور معمول، همه قوانین و از جمله قوانین مالیاتی جنبه‌های مختلفی دارند و لذا در حوزه علوم متعددی مانند اقتصاد، حقوق، علوم سیاسی، جامعه‌شناسی، فلسفه، مدیریت و حسابداری قابل تحلیل و موشکافی هستند. به‌طور طبیعی، یک اقتصادخوانده فقط به خود حق می‌دهد که با استفاده از عینک علم اقتصاد به موضوع قوانین مالیاتی بنگرد…
  • نظریه دولت پاتریمونیال

    نظریه دولت پاتریمونیال (patrimonial government) پرداخته ماکس وبر، جامعه‌شناس تاریخ‌‌‌نگر آلمانی است. وبر خاستگاه این جنس از دولت را در نظام‌های سیاسی سنتی جست‌وجو می‌‌‌کرد که با مولفه‌‌‌های دولت‌‌‌های مدرن فرسنگ‌‌‌ها فاصله داشتند. در جامعه‌‌‌شناسی وبر، نظام سیاسی مبتنی بر الگوی پاتریمونیالیسم، نظامی سیاسی سنتی است که در آن یک خاندان پادشاهی قدرت جابرانه را از طریق دستگاه دیوانی اعمال می‌کند. از نظر وبر، اقتدار ناشی از ساختار سیاسی پاتریمونیالیستی گونه‌ای اقتدار سیاسی است که اساسا سنت‌گرا و…
  • تحول در صفات جمعیتی ایران

    مقصود فراستخواه، استاد جامعه‌شناسی تصریح کرد: فرض من این است که برای درک بهتر ابعاد پیچیده مساله ایران باید تغییرات در جامعه ایران را با دقت بیشتر پیگیری کنیم. از جمله این تغییرات، «تحول در صفات جمعیتی» و این یکی از خصیصه‌های دموکراتیک ایران در طول دو، سه دهه گذشته است. / جماران
  • شرایط به کارگیری افراد در پلیس کودکان و نوجوانان

    ایرنا: عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: همچنین اعضای کمیسیون شرایط جذب افراد در پلیس کودکان و نوجوانان را مشخص کردند و حداقل مدرک تحصیلی برای جذب در این بخش مدرک کاردانی تعیین شد.
  • ۱۳۴۸؛ سخنی پیرامون انقلاب ۵۷ از گذرگاه ادبیات

    این کتاب تالیف سیامک مهاجری است از سوی نشر اگر منتشر شد. در کتاب مزبور پس از مقدمه به ادبیات چیست، ابراهیم گلستان: سنت و فردیت، دولت‌آبادی و دفاع از هنر آزاد تحلیلی، بازآرایی استبداد در آرایش آزادی، استبداد سرایی در جوار گوته، ضیافت بزرگ برای علوی، دستگاه سانسور ظاهری هیولایی، باطنی مردد، اعلامیه‌ای که هرگز منتشر نشد، بحثی درباره مرجعیت و روحانیت، قیامی علیه استبداد و اما معمای فردید! بازآرایی مردم در سخن روان‌شناسی و جامعه‌شناسی، جریان گریزها، تندر کیا متهم ردیف اول، هوشنگ ایرانی؛ جیغ بنفشی…
  • حمله تند ارمکی به سخنگوی دولت/ با چه حقی وارد دانشگاه شده‌ای؟/ برو سیب زمینی رو حل کن+ فیلم

    جماران: ارمکی، استاد دانشگاه تهران گفت: سخنگوی دولت نماینده کدام ژانر فرهنگی کشور است که باید به دانشگاه برود؟! معلوم است که تو می روی و تحریک می کنی. مثل این است که آقای رسایی به عنوان نماینده روحانیت در دانشگاه حرف بزند؛ معلوم است که تو داری تحریک می کنی.
  • بزرگان مدیریت: مکس وبر (۱۹۲۰-۱۸۶۴)

    مترجم: كامران اكبري epak.akbari@gmail.com منابع: Patrick Ward، C.Kennedi
    مکس وبر (Maximilian Carl Emil Weber) وکیل، جامعه‌شناس و متخصص اقتصاد سیاسی اهل آلمان بیشتر عمر کاری خود را به عنوان استاد اقتصاد سیاسی در دانشگاه‌های برلین، فرایبورگ، هایدلبرگ و مونیخ گذراند. اگرچه مکس وبر عمدتا به دلیل خدماتی که به علم جامعه‌شناسی کرده است شهرت دارد و از او به عنوان یکی از بنیان‌گذاران جامعه‌شناسی یاد می‌کنند اما نظریه‌های وبر در زمینه مدیریت نقش مهمی در تکامل تئوری‌های مدیریت ایفا کرد. وبر اغلب آثار خود را پس از بازنشستگی نوشته است و نظریه‌های مدیریتی خود را در کتاب معروف…
  • روایت کیهان از علت تهاجم به رهبری

    کیهان: از نظر روان‌شناسی اجتماعی و جامعه‌شناسی تاریخی، شاید هیچ ملتی به اندازه ملت ایران به «رهبر» متکی نبوده است تا جایی که می‌توان دوران‌های اقتدار و نیز ضعف ایران را به پیدایی رهبران قدرتمند و نیز ضعیف مرتبط دانست.
  • سه کتاب از عباس کاظمی

    عباس کاظمی - زاده۱۳۵۲،جامعه‌شناس ایرانی، استادیار مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی و مدیر گروه مطالعات فرهنگی در این مؤسسه است. کاظمی دوره کارشناسی (۱۳۷۵)، کارشناسی ارشد (۱۳۷۸) و دکتری (۱۳۸۴) را در رشته جامعه‌شناسی در دانشگاه تهران گذراند.سپس در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران مشغول به کار شد و از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹، عضو هیات علمی گروه ارتباطات بود. در سال ۱۳۸۹، عدم تمدید قرارداد او با دانشگاه تهران، با اعتراض دانشجویان و اساتیدی مثل یوسف اباذری، تقی آزاد ارمکی، مهدی منتظر قائم، سارا شریعتی،…
  • منابع چهارگانه قدرت اجتماعی

    مایکل مان از سرآمدان «جامعه شناسی جدید تاریخی» و نظریه‌‌پرداز قدرت است که کمتر در ایران شناخته شده است. این کار از جمله محدود پژوهش‌هایی است که با استفاده از رویکرد قدرت او در ایران انجام شده است. مان، استاد برجسته تحقیقات جامعه‌شناسی UCLA است. وی در سال۱۹۴۲ در منچستر انگلیس متولد شد. او در دانشگاه‌های آکسفورد، کمبریج، اسکس، اقتصاد لندن، کالیفرنیا در لس‌آنجلس تحصیل و کار کرده است. وی طی سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ استاد تحقیق در دانشگاه کوئینز، بلفاست و در سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۵ استاد ‌میهمان تاریخ در…
  • اندیشه‌های مایکل مان؛ ساختار قدرت و شبکه‌های همپوشان اجتماعی

    مایکل مان در سال ۱۹۴۲ در انگلستان به دنیا آمد. تحصیلات دانشگاهی را در دانشگاه آکسفورد به انجام رساند و در ۱۹۷۱ از آن دانشگاه دکترای جامعه‌‌شناسی گرفت. پس از فارغ‌‌التحصیلی در دانشگاه اسکس به تدریس پرداخت و سپس از ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۷ در مدرسه‌ علوم اقتصادی و سیاسی لندن جامعه‌‌شناسی را درس داد. او همچنین عضو هیات تحریریه مجله «تکامل اجتماعی و تاریخ» بوده است. مان از ۱۹۸۷ استاد جامعه‌‌شناسی در دانشگاه کالیفرنیا، لس‌‌آنجلس است.
  • بازخوانی سنت و خلق امر نو

    دنیای اقتصاد- سارا جنگروی: در نشستی که به مناسبت «سالروز صدور فرمان مشروطیت -۱۱۶سال پیش» در اتاق کلاب‌‌هاوس گروه جامعه‌‌شناسی سیاسی انجمن جامعه‌‌شناسی ایران برگزار شد، علیرضا رجایی، علی‌اکبر امینی و احمد بخارایی، به سخنرانی پرداختند. محورهای این نشست بیشتر روی آموزه‌های مشروطه، مشروطه و عاملیت شهروندی و تقابل های دیروز و امروز روشنفکران بود.
  • ابداع دوباره تاریخ

    مکتب مورخان «آنال» در اواخر دهه۱۹۲۰ و بر محور مجله‌ای به نام سالنامه یا «آنال» تاریخ اقتصادی و اجتماعی پدید آمد. آنچه آنالیست‌ها دنبال آن بودند به‌طور مختصر توسط ارنست لابروس که مورخ اقتصادی است، بیان می‌شود: «تاریخ باید باز ابداع شود» مورخان مکتب آنال می‌گفتند که توجه خود را از مطالعه تنها وجه سیاسی تاریخ، متوجه وجه اقتصادی، سازمان‌های اجتماعی، روان‌شناسی جمعی و جغرافیایی کرده‌اند و مصرانه می‌خواهند مرزهای قراردادی میان رشته‌های مختلف را برچینند و آگاهانه و به‌عمد از روش‌های سایر دانش‌ها…
  • بومی‌سازی مکتب آنال

    استاد علی مظاهری (۱۳۷۰- ۱۲۹۳) پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در تهران به سبب احراز درجه ممتاز در دیپلم، با بورس دولتی به فرانسه اعزام شد. وی تحصیلات خود را در دانشسرای سن کلو و شارتر (۱۳۰۷- ۱۳۱۱ش) و دانشگاه سوربن ادامه داد و در ۲۴ سالگی از رساله دکترای خود در رشته جامعه شناسی با عنوان خانواده ایرانی در ادوار پیش از اسلام زیر نظر استاد پل فوکونه دفاع کرد.
بیشتر