شماره روزنامه ۵۹۷۵
|

مرکز پژوهش های مجلس

مرکز پژوهش های مجلس

  • سهم غیرمولدها از مصرف انرژی

    دنیای اقتصاد: بخش خانگی سهم قابل‏‏‌توجهی از مصرف برق کشور را به خود اختصاص می‌دهد. در سال ۱۴۰۱، از مجموع ۳۱۷میلیارد کیلووات ساعت برق مصرفی، ۳۲‌درصد معادل ۱۰۱.۴۴میلیارد کیلووات ساعت توسط ۳۱.۴میلیون مشترک خانگی مصرف شده است. این سهم در ماه‏‏‌های گرم سال به ۴۱‌درصد نیز رسیده است. روند مصرف در این بخش طی سال‌های اخیر صعودی بوده؛ به طوری که در ۲۰سال گذشته، مصرف برق مشترکان خانگی سالانه حدود ۵.۷‌درصد و سرانه مصرف ۱.۳‌درصد رشد داشته است. اهمیت نظام تعرفه‏‏‌گذاری در بخش برق خانگی از این جهت که کاهش مصرف برق در این…
  • کاش حداقل یک‌بار، اقلا یک نفر، یک صفحه از گزارش را می‌خواند

    مرکز پژوهش‌های مجلس پس از انتشار گزارش این مرکز با عنوان «بررسی مفهوم هزینه‌های کمرشکن سلامت و سیاست‌هایی برای محافظت مالی» و حاشیه‌های ایجادشده حول آن، توضیحاتی را ارائه کرد.
  • شارژ خارجی خودرو در میانه زمستان

    دنیای اقتصاد: تولید و فروش خودروی سواری در بهمن‌ماه در حالی نسبت به دی‌ماه با رشد مواجه شده که در همین بازه زمانی، قطعه‌سازان افت را تجربه کرده‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد تولید خودروسازان در میانه زمستان امسال، به نوعی با منابع خارجی شارژ شده است. طبق آماری که مرکز پژوهش‌‌‌های ‌‌‌مجلس شورای اسلامی در قالب «پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران در بهمن‌‌‌‌ماه» منتشر کرده، مجموع تولید و فروش خودرو و قطعات در کشور طی بهمن‌ماه امسال نسبت به ماه قبل –دی- بالا رفته است. با این حال، با تفکیک این بخش به «خودروی سواری»،…
  • ریشه اقتصادی سیل مونتاژ

    دنیای اقتصاد-گروه خودرو: کارشناسان و فعالان صنعت خودرو چالش‌های این صنعت را بیشتر نتیجه سیاست‌های دستوری و نفوذ و حضور دولت می‌دانند، این در حالی است که مرکز پژوهش‌های مجلس از زاویه دیگری به این مساله پرداخته و عدم رعایت مقیاس اقتصادی تولید و همگام نبودن آن با هزینه‌های تحقیق و توسعه را دیگر عامل آسیب‌زا معرفی کرده است.
  • محیط مساعد تولید نوآور

    دنیای اقتصاد: سیاست‌های تولید صنعتی می‌تواند به مثابه تیغ دو‌لبه عمل کند. خطای سیاستگذار در این مسیر می‌‎تواند منجر به وضعیتی شود که صنایع مونتاژ‌کار تشویق شوند و انگیزه‌ای برای نوآوری و عبور از مرحله مونتاژکاری نداشته باشند. در مقابل، این سیاست‌ها می‌تواند به نحوی تدوین شود که با تشویق تولید نوآور، بنگاه‌ها را به سمت رشد بهره‌وری و رقابت‌پذیری سوق دهد و به عمیق‌تر شدن زنجیره تولید و عبور از تله مونتاژ کاری بینجامد. بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس از مخاطرات صدور مجوز کسب‌و‌کار حاکی از این است که در شرایط فعلی…
  • صنعت چقدر به واردات وابسته است؟

    دنیای‌اقتصاد: بازوی پژوهشی مجلس در گزارشی به بررسی ساختار صنعت ایران از منظر وابستگی واردات در کوتاه‌مدت پرداخته است. بر اساس این گزارش، میزان وابستگی صنایع به واردات در صنعت‌های مختلف متفاوت است.
  • تعارض سیاستی در صنعت خودرو

    صنعت خودرو در ایران مشکلات ساختاری اقتصادی-سیاسی عمیقی رنج دارد؛ به‌طوری‌که برای اصلاح این صنعت علاوه‌بر اصلاح اساسی این ساختار معیوب، باید ابعاد تاثیرگذار دیگری از جمله قیمت‌گذاری و نحوه فروش، راهبرد حمایت از صنعت خودرو، الگوی توسعه فناوری، رقابت در بازارهای داخلی و جهانی، ایمنی و کیفیت، اسقاط، آلایندگی و مصرف سوخت، حکمرانی شرکتی و نحوه تامین مالی نیز اصلاح و تعیین تکلیف شود.
  • ‌پالس مثبت به سرمایه‌گذاران

    دنیای اقتصاد: شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در تابستان۱۴۰۲ با ثبت عدد ۵.۶۶ نسبت به پنج فصل گذشته در بهترین وضعیت قرار گرفت. اگرچه این شاخص همچنان تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله دارد، اما آمارها حاکی از توقف روند نامناسب‌تر شدن آن است. یکی از دلایل این توقف، مناسب‌تر ارزیابی شدن مولفه ثبات نرخ ارز است که این امر بیانگر کاهش نوسان‌های ارزی در تابستان سال جاری است. بر اساس این گزارش، عملکرد دولت همچنان به‌عنوان نامناسب‌ترین نماگر ارزیابی شده است.
  • حکمرانی آینده «هوشمند» و «داده محور» می‌شود

    مهر: بررسی پیشران‌ها یا نیروهای شکل‌دهنده آینده حکمرانی نشان می‌دهد حکمرانی آینده «فناورمحور»، «زنانه‌تر»، «مشارکتی»، «تاب‌آور»، «هوشمند» و «داده محور» می‌شود.
  • مسیر حقوقی خصوصی‌سازی

    دنیای اقتصاد-گروه سیاستگذاری: در سال‌های اخیر مولدسازی دارایی‌های دولت و معضلات آن یکی از مهم‌ترین بحث‌ها در رابطه با بودجه کشور بوده است. کشورهای دیگر با استفاده از این روش توانسته‌اند تا ۱۰درصد از بودجه سالانه خود را تامین کنند. یافته‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد مولدسازی و افزایش کیفیت واگذاری املاک و مستغلات دولتی، افزایش کیفیت خصوصی‌سازی بنگاه‌ها و افزایش کیفیت بهره‌برداری و مدیریت دارایی‌ها، درآمد حاصل از واگذاری و بهره‌برداری از دارایی‌ها را افزایش داده و در نتیجه کسری بودجه کاهش پیدا می‌کند. در این شرایط،…
  • زخم‌های کاری تولید

    بیست‌ویکمین جشنواره «تولید ملی، افتخار ملی» علاوه بر اینکه بهانه‏‏‌ای برای تجلیل از ۶۳تولیدکننده برتر صنعتی فراهم کرد، فرصتی برای بازگویی دردهای مزمنی بود که صنعت و بنگاه‏‏‌های تولیدی را زمین‏‏‌گیر کرده است. صنعتگران و تولیدکنندگان در این همایش که از سوی خانه صنعت، معدن و تجارت در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، به بازگویی مشکلات تولید از جمله فشار بانک‌ها، بن‏‏‌بست تامین مالی، کمبود نقدینگی، مشکلات فضای کسب‌وکار، بی‏‏‌ثباتی‏‏‌های فضای اقتصاد کلان، معضل نیروی کار، فشار مالیاتی دولت و...…
  • دمای منفی خودرو در دی

    دنیای اقتصاد: خودروسازان و قطعه‌سازان کشور در دی‌ماه امسال آماری تمام‌منفی را در تولید و فروش از خود به جا گذاشته‌اند و این در شرایطی است که سیاستگذار همچنان از اصلاح قیمت (به عنوان راهکار استاندارد بهبود نقدینگی تولیدکنندگان حوزه خودرو) طفره می‌رود.
  • عقب‏‏‌ماندگی ریل از جاده

    دنیای اقتصاد-رضا دهقان: حمل‌ونقل ریلی علاوه بر مزایای فراوان در سطح ملی مانند ایمنی، توان حمل انبوه و ارزان، کاهش مصرف سوخت و کاهش خسارات زیست‌محیطی، دارای ارزش راهبردی برای کشور است و می‌تواند مزیت رقابتی در عرصه بین‌المللی ایجاد کند. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس، با وجود اولویت داشتن توسعه حمل‌ونقل ریلی در اسناد بالادستی، سیاست‌‌‌های اعلامی و برنامه‌‌‌های مصوب دولت‌‌‌ها، سهم حمل‌ونقل ریلی از حمل‌ونقل کشور اندک است.
  • کاهش شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی

    دنیای‌اقتصاد: در دی‌ماه سال ۱۴۰۲، شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۱.۹درصدی و شاخص فروش کاهش ۱.۷درصدی را تجربه کرده است. همچنین نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش افزایش ۴.۵درصدی و یک‌درصدی داشته است.به گزارش مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس، در دی‌ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش رشته فعالیت خودرو و قطعات کاهش ۶.۴درصدی و ۸.۵درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۴.۸درصدی و ۳.۱درصدی داشته است. همچنین، شاخص تولید رشته فعالیت شیمیایی به‌جز دارو افزایش ۶.۱درصدی…
  • برقی‌‌سازی «غیراقتصادی»

    دنیای اقتصاد: آنطور که از اقدامات و گفته‌های سیاستگذاران مشخص است، برقی سازی خودرو در کشورمان با ورود اتوبوس های برقی به ناوگان حمل‌ونقل عمومی ، کلید خواهد خورد. بر این اساس حتی بیلبوردهای شهری نیز این روزها با آب و تاب فراوانی از ورود برقی‌ها به حمل‌ونقل عمومی خبر داده اند. با این حال سوالی که مطرح می شود این است که ناوگان حمل‌ونقل عمومی کشور آیا پذیرای اتوبوس‌های برقی است؟ آیا زیرساخت برقی ها در کشور فراهم است ؟ این دو پرسشی است که بازوی پژوهشی مجلس سعی کرده در گزارشی تحت عنوان «تجربیات جهانی در…
  • دو نگاه به کنترل ترازنامه

    حدود دو سال از زمان اجرایی شدن سیاست کنترل ترازنامه‌ای می‌گذرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد نقدینگی از آغاز امسال روند کاهشی به خود گرفته است. در این میان برخی اقتصاددانان معتقدند این کاهش رشد نقدینگی به خاطر کنترل ترازنامه‌ای بوده است؛ اما برخی تداوم این سیاست را نقد می‌کنند.
  • خطر اشتغال‌زایی با منابع دولتی

    دنیای اقتصاد-گروه بازار پول و ارز: یک پژوهش به بررسی برنامه‌های حمایتی مبتنی بر کار پرداخته است. معمولا شوک‌های اقتصادی بازار کار و اشتغال را تحت تاثیر قرار می‌دهد و موجب افزایش فقر در جامعه می‌شود. برخی از کشورها برای جلوگیری از وقوع این نتایج، از طرح‌های اشتغال عمومی که شامل اشتغال عمومی موقت، تضمین اشتغال و یارانه دستمزد است، استفاده می‌کنند. در واقع در این طرح‌ها دولت با استفاده از منابع خود سعی می‌کند از بیکار ماندن افراد جلوگیری کرده و آنها را مشغول نگه دارد.
  • افت پاییزی تجارت قطعه‌سازی

    دنیای اقتصاد: تولید و فروش خودرو و قطعات در کشور هرچند طی آذرماه امسال و نسبت به آبان با رشد مواجه شده، با‌این‌حال آمار تجمعی و همچنین نقطه‌به‌نقطه سالانه نشان از افت در هر دو بخش (تولید و فروش) دارد. همچنین در حالت تفکیکی، تولید و فروش قطعات نیز در مقایسه با سال گذشته کاهش داشته، اما در آذر امسال و نسبت به ماه قبل، رشد کرده است. طبق گزارش جدید مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، «رشته فعالیت خودرو و قطعات» در آذر و نسبت به آبان امسال، با رشد کمتر از ۱۱درصد و بیش از هشت‌درصد به ترتیب در تولید و فروش مواجه شده…
  • کریدور تعامل اقتصادی با اروپا

    دنیای اقتصاد-گروه‌سیاستگذاری: یک گزارش کارشناسی به بررسی روابط تجاری میان اروپا و چین طی سال‌های گذشته پرداخته است. براساس این گزارش، از سال ۲۰۱۵ تنش‌هایی در روابط تجاری این دو کشور به چشم می‌خورد و اتحادیه اروپا چین را صراحتا رقیب خود خوانده است. در چنین شرایطی اروپا به سراغ سایر کشورها، از جمله کشورهای منطقه‌ای که رقیب ایران نیز به شمار می‌روند رفته است. بعد از چین، روسیه، ترکیه، عربستان سعودی و امارات کشورهایی هستند که چون هم برای ایران مهم هستند و هم جزو شرکای اروپا شناسایی شده‌اند اهمیت بیشتری دارند. در این بین ترکیه…
  • آمار جدید از رشد تولید صنعتی

    دنیای اقتصاد-گروه صـنعت و معـدن: روند کاهشی رشد تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی در آذرماه ۱۴۰۲ نیز ادامه داشته تا رشد و فروش صنایع همچنان در محدوده منفی باقی بماند. بررسی‏‏‌ روند شرکت‌های صنعتی بورسی حاکی از این است که روند کاهشی رشد شاخص فروش این شرکت‌ها در سال ۱۴۰۲ که در پاییز نیز ادامه داشته، در این فصل به کمترین میزان بعد از افت پاییز و زمستان سال ۱۳۹۹ رسیده است. شاخص تولید شرکت‌های صنعتی بورسی نیز تقریبا به کمترین میزان در دوسال اخیر رسیده است؛ وضعیتی که حاکی از این است که صنایع و تولید ایران در منطقه رکود درجا…
  • الگوی آمریکایی مناطق آزاد

    دنیای اقتصاد-گروه‌بازرگانی: بیشتر افراد تصور می‌کنند که مناطق آزاد مربوط به کشورهایی است که اقتصاد نسبتا بسته‌ای دارند و این مناطق قرار است کمک کنند تا در محدوده‌‌‌‌های جغرافیایی خاص، این کشورها تجارت آزاد را تمرین کنند. واقعیت آن است که کارویژه مناطق آزاد تنها محدود به کشورهایی که به لحاظ تجاری بسته محسوب می‌شوند ،نیست. بسیاری از کشورها که از نظر اقتصادی باز هستند و سطح تعرفه‌های گمرکی در آنها بسیار پایین است نیز تاسیس مناطق آزاد را در دستور کار قرار می‌دهند. هدف آن است که دولت با ارائه مشوق‌‌‌‌ها و معافیت‌های خاص، کار…
  • پیش‌بینی درآمد نفت برای بودجه ‌١۴٠٣

    دنیای اقتصاد: همه‌ساله پیش از ارائه لایحه بودجه‌ سالانه کشور به مجلس شورای‌اسلامی، گزارش‌هایی توسط مرکز پژوهش‌های مجلس درخصوص رصد تحولات بازار و پیش‌بینی قیمت نفت در بودجه‌سنواتی کشورهای مختلف منتشر می‌شود. در گزارش حاضر، از پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول و اخبار منتشرشده از مصوبات دولتی و پارلمانی برخی از کشورهای صادرکننده نفت استفاده‌شده و بر این اساس و با درنظرگرفتن شرایط بازارهای صادراتی ایران، میزان درآمد کشور از محل فروش نفت پیش‌بینی شده‌است.
  • نهنگ‌ها در منطقه زیان

    دنیای اقتصاد : بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد در سال۱۴۰۱، ایمیدرو، بانک مرکزی و شرکت ملی پتروشیمی، به ترتیب در زمره سودآورترین شرکت‌ها و تولید نیروی برق حرارتی، پالایش نفت آبادان و بانک سپه در دسته زیان‏آورترین شرکت‌های دولتی قرار دارند. خروج همیشگی ۷۵درصد از سود شرکت‌های دولتی به‌صورت علی‏الحساب و پیش از تحقق سود، تعرفه‌های تکلیفی برای کالاها یا خدمات برخی از شرکت‌ها و الزام به ایفای برخی وظایف حاکمیتی، از مهم‌ترین عوامل کاهش توان سرمایه‌گذاری شرکت‌ها عنوان شده است.
  • عیب‌یابی خط‌تولید اشتغال

    دنیای اقتصاد: مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی لایحه بودجه۱۴۰۳ از منظر اشتغال‌زایی پرداخته است. طبق این گزارش، راهبردهای اشتغال‌زایی لایحه بودجه بدون داشتن یک برنامه بلندمدت، صرفا به اشتغال خرد پرداخته که در رویکردهای آن، محورهای اصلی اشتغال پایدار از جمله رونق تولید مدنظر قرار نگرفته است.
  • زیان بانک سپه پس از ادغام

    دنیای‌اقتصاد: مرکز پژوهش‌‌های مجلس در پژوهشی تازه به پیش‌بینی وضعیت شرکت‌های دولتی در سال ۱۴۰۳، بر اساس بودجه اختصاص یافته به آن پرداخته است. بر اساس این گزارش، احتمالا بانک مرکزی یکی از شرکت‌های دولتی سودآور در سال ۱۴۰۳ باشد، به‌طوری که در جایگاه دوم و پس از ایمیدرو قرار گرفته است.
  • تامین مالی تولید در مه

    دنیای اقتصاد: بررسی‏‏‌های مرکز پژوهش‏‏‌های مجلس حاکی از این است که رویکرد لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ نسبت به بخش صنعت و معدن انقباضی است. همچنین به‌رغم تاکید بر برنامه‌محور بودن لایحه بودجه، اهم راهبردهای برنامه هفتم پیشرفت کشور در حمایت هدفمند از افزایش سرمایه‌گذاری در بخش صنعت و معدن، در لایحه بودجه ۱۴۰۳ مغفول مانده است. «دنیای‌اقتصاد» نیز پیش از این در گزارشی با عنوان «پالس منفی بودجه به تولید» با بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳ به مالیات‏‏‌ستانی تورمی از بنگاه‎‏‏‌ها اشاره و تاکید کرده بود رشد ۵۰درصدی درآمدهای مالیاتی…
  • بازار ثانویه بنزین می‌آید؟

    دنیای اقتصاد: مرکز پژوهش‌های مجلس در جریان بررسی لایحه بودجه۱۴۰۳، پیشنهاد توزیع یارانه بنزین به افراد را ارائه کرده است. بر اساس این پیشنهاد، دولت باید از خردادماه سال آینده به سرپرست خانوارهای فاقد خودرو به ازای هر نفر، ماهانه ۱۵لیتر سهمیه بنزین اعطا کند که این سهمیه از محل حذف سهمیه خانوارهای دارای سه خودرو و بیشتر تامین می‌شود. در این پیشنهاد، امکان تبادل سهمیه بنزین در یک بازار فراهم خواهد شد. البته تاکید شده است که دولت این حکم را بدون «هرگونه افزایش قیمت بنزین» انجام دهد. از نگاه مرکز پژوهش‌ها این طرح…
  • ستون تجارت خلیج‌فارس

    دنیای اقتصاد: تاکید مقام‌های رسمی ایران در سال‌های اخیر برای توسعه منطقه مکران و سواحل استراتژیک آن افزایشی قابل‌ملاحظه داشته است؛ تاکیدی شاید دیرهنگام، اما قطعا واجب. موقعیت جغرافیایی این منطقه به نحوی است که هم از حیث ژئوپلیتیک، هم از حیث سیاسی، هم از جنبه امنیتی دارای اهمیت قابل‌ملاحظه است و هم در تجارت کالایی و نفتی جهان نقشی غیرقابل‌انکار دارد، به گونه‌ای که گزارش بازوی پژوهشی مجلس در باب اهمیت آن می‌نویسد پیش‌شرط موفقیت ایران در رقابت‌های خلیج‌فارس پیشرفت امور در این جغرافیای حیاتی کشور است؛ جغرافیایی…
  • کشاورزی رویایی در برنامه هفتم

    دنیای اقتصاد: برنامه‌های توسعه، جهت‌گیری میان‌مدت در اقتصاد کشور را مشخص می‌کند و از این جهت حائزاهمیت است. برنامه هفتم توسعه در سه فصل «امنیت‌‌‌‌ غذایی‌‌‌‌ و ارتقای‌‌‌‌ تولید محصولات کشاورزی»، «نظام مدیریت‌‌‌‌ یکپارچه‌‌‌‌ منابع‌‌‌‌ آب» و «ترانزیت‌‌‌‌ و اقتصاد دریامحور» به مباحث مرتبط با بخش کشاورزی پرداخته است. با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در تولید و اشتغال کشور و همچنین مشکلا تی همچون ناترازی آب، بررسی کارشناسی احکام برنامه هفتم در این بخش اهمیت زیادی دارد، به‌همین‌دلیل مرکز پژوهش‌های مجلس در یک گزارش…
بیشتر