افزایش نگرانی بازار داخلی از کمبود شمش فولاد

گروه بنگاه‌ها - آزاده حسینی: با رشد قیمت‌های جهانی فولاد و آغاز ساخت و ساز در اغلب مناطق کشور، تحرک تازه‌ای در بازار فولاد ایجاد شده که به دنبال آن در نخستین واکنش‌ها، نرخ شمش به دلیل کاهش عرضه از سوی تولید‌کنندگان بزرگ، متناسب با قیمت‌های جهانی افزایش پیدا کرد.به گزارش «دنیای اقتصاد» گرچه تولیدکنندگان محصولات نوردی از رشد قیمت شمش استقبال نکرده و از دید آنها این احتمال وجود دارد که نرخ شمش به دلیل رکود بازار محصول نهایی بازگشت به عقب داشته باشد اما کارشناسان معتقدند نرخ‌های کنونی شمش منطقی است و قیمت میلگرد نیز باید متناسب با آن متعادل شود. از سویی این نگرانی نیز وجود دارد که به دلیل غیبت فولادسازان بزرگ در بازار داخلی به یکباره موج صعودی نرخ شمش را شاهد باشیم.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که در سال ۱۳۹۵ در مجموع حدود ۵۶۴ هزار و۶۵۰ تن شمش بیلت و بلوم در بورس کالا مبادله شده و این در حالی است که در سال ۱۳۹۵ تنها یک فولاد‌ساز حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار تن شمش روانه بازارهای صادراتی کرده است. همچنین میزان عرضه شمش فولاد در سال‌جاری نیز همچنان نزولی بوده و در چهار ماه ابتدای سال تنها حدود ۶۰ هزار تن شمش فولاد در بورس کالا مبادله شده است. در حالی‌که فولاد‌سازان بزرگ دلیل صادرات را رکود بازار داخلی و نبود مشتری عنوان می‌کنند فولاد‌سازان بخش خصوصی که توان رقابت‌های صادراتی با فولادسازان دولتی را ندارند از فرصت به‌وجود آمده بهره جسته و در حال عرضه محصول به بازار هستند. طبق آمارهای منتشر شده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، میزان تولید شمش فولاد در سال گذشته به حدود ۱۹ میلیون تن رسیده که از این میزان حدود ۱۵ میلیون تن مربوط به بخش دولتی و ۴ میلیون تن مربوط به بخش خصوصی بوده است و با استناد به این آمارها بخش خصوصی نمی‌تواند پاسخگوی نیاز بازار داخلی در شرایط مصرف عادی باشد.

در همین حال در دو ماه ابتدای سال‌جاری از سوی فولاد‌سازان بزرگ عمومی ۹۴۴ هزار تن محصول روانه بازار داخلی شده که رشد منفی یک درصدی را نسبت به مدت مشابه پارسال داشته و این در حالی است که بخش خصوصی با تولید ۶۴۶ هزار تن شمش در دو ماه نخست سال جاری ۷ درصد رشد تولید داشتند.همچنین طبق آمارهای انجمن تولید‌کنندگان فولاد ایران میزان مصرف ظاهری فولاد در سال گذشته نیز حدود ۱۵ میلیون تن بوده و در دو ماه نخست امسال دو میلیون و ۴۳۵ هزار تن و صادرات فولاد خام نیز به میزان سه میلیون و هفتصد هزار تن برای سال ۱۳۹۵ ثبت شده و مقدار صادرات در دو ماهه نخست امسال یک میلیون و ۸۴ هزار تن بوده که حاکی از رشد ۴۵ درصدی است و در قبال این میزان صادرات به میزان ۱۸۷ هزار تن فولاد خام در سال گذشته وارد شده و در دو ماهه نخست امسال نیز میزان واردات ۶ هزار تن بوده که حاکی از افت ۸۱ درصدی است.

با توجه به رشد ۱۰‌درصدی اعتبار تخصیص داده شده در بودجه کل کشور به بخش عمرانی که بالغ بر ۶۰ هزار میلیارد تومان است و با بررسی میزان تحقق بودجه عمرانی در چند سال گذشته که اغلب حدود نیمی از آن به مصرف می‌رسد، باید نگاهی با ابهام به رشد مصرف فولاد در بازار داشته باشیم و این در حالی است که تولیدکنندگان مواد‌اولیه بیشتر راغب به صادرات بوده و مدام در حال انتشار رشد آمارهای صادراتی هستند تا عرضه به بازار داخلی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر و این در حالی است که تعرفه‌های وارداتی نیز مانع جایگزین شدن محصول وارداتی می‌شود.جدول زیر آمار تولید، صادرات، واردات و مصرف ظاهری فولاد خام کشور در ۲ماه اول سال ۹۵ و مقایسه آن با مدت مشابه در ۲ ماه اول ۹۶ را نشان می‌دهد.