نتایج نظرسنجی ملی مرکز افکارسنجی دانشجویان (ایسپا) نشان می‌دهد بیش از نیمی از افکار عمومی آماده حمایت از کالای ایرانی است. تب خرید کالای خارجی طی چند دهه گذشته در میان خانوارهای ایرانی حسابی داغ بوده؛ چرا که همیشه این ذهنیت در میان مردم وجود داشته که کالای ایرانی از کیفیت لازم برخوردار نیست، زود خراب می‌شود یا رنگ و ‌رویی برایش باقی نمی‌ماند. اما چرا کالاهای ایرانی در رویارویی با کالاهای ساخت خارج از محبوبیت بالایی برخوردار نیستند و در این سال‌ها کمتر مورد اقبال مشتریان ایرانی قرار گرفته‌اند؟ تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که مدیران و صاحبان شرکت‌های ایرانی سال‌هاست در زمینه تولید کالا به‌دنبال افزایش کیفیت محصولات و بهره‌وری بالا نیستند، بلکه اخذ وام‌های کم‌بهره و بالا رفتن دیوار تعرفه‌ها مهم‌ترین دغدغه‌ آنان را شکل داده است؛ در نتیجه بی‌کیفیتی تولیدات داخل اعتماد مردم را سلب کرده و مردم از کالاهای خارجی استقبال می‌کنند. اما نتایج آخرین نظرسنجی از آحاد مردم از شکل‌گیری جریان دیگری در نوع مصرف کالاها حکایت دارد؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد باوجود اینکه طی سال‌های گذشته کالاهای ایرانی از قیمت‌های رقابتی، کیفیت و خدمات پس از فروش برخوردار نبوده‌اند، اما در حال حاضر ذهنیت همراهی مردم با کالای ایرانی با دو شرط امکان‌پذیر است. ارزیابی‌ها حاکی از آن است که ۹/ ۶۳ درصد مردم در سال جدید به شرط «کیفیت خوب» و «قیمت مناسب»، کالای ایرانی خریداری خواهند کرد.

نتایج نظرسنجی نوروزی- ملی ایسپا درمورد آمادگی افکار عمومی درخصوص حمایت از کالای ایرانی منتشر شد. آخرین نظرسنجی ملی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران که در روز ۱۵ و ۱۶ فروردین ۹۷ به‌صورت تلفنی انجام شده است، نشان می‌دهد ۹/ ۶۳ درصد مردم در سال جدید به شرط کیفیت خوب و قیمت مناسب، کالای ایرانی را خریداری می‌کنند. در این میان ۱/ ۲۵ درصد از جامعه آماری این نظرسنجی اعلام کرده‌اند که در هر صورت کالاهای ایرانی را به کالای خارجی ترجیح می‌دهند. این در حالی است که ۴/ ۹ درصد از مردم در هر صورت کالاهای خارجی را به کالاهای ایرانی ترجیح نخواهند داد. ۵/ ۱ درصد نیز پاسخ نداده‌اند.

کالاهای محبوب ایرانی

همیشه کالاهای خارجی در مقابل کالاهای ساخت ایران از ارج و قرب بیشتری در میان خانواده‌های ایرانی برخوردار بوده‌اند؛ موضوعی که نشان می‌دهد ایرانی‌ها ذهنیت بهتری نسبت به کیفیت کالاهای ساخت خارج دارند. دیدگاه غالب مردم درمورد اینکه چرا در بیشتر مواقع برای خرید کالاهای خارجی دست به جیب می‌شوند این است که این ذهنیت وجود دارد که محصولات خارجی‌ از کیفیت بسیار بالاتری برخوردارند و سال‌های بیشتری برای‌شان کار می‌کند. در این میان این سوال ایجاد می‌شود که چرا کالاهای ایرانی قدرت رقابت با کالاهای خارجی را ندارند؟ کارشناسان معتقدند کالاهای ایرانی از لحاظ کیفیت و قیمت قابل رقابت با کالاهای مشابه خارجی نیستند. دخالت دولت در سرکوب قیمت‌ها از مهم‌ترین عواملی به‌شمار می‌رود که باعث از بین رفتن رقابتی شدن کالاهای ایرانی و ارزان‌تر تمام شدن کالاهای خارجی شده است. پیشنهاد تحلیلگران اقتصادی برای حل این مشکلات این است که مردم و مصرف‌کنندگان باید ابتدا کالای ایرانی را باور کنند که این امر نیازمند کیفیت و قیمت رقابتی است. حال در سال «حمایت از کالای ایرانی» نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که بیش از نیمی از افکار عمومی آماده حمایت از کالای ایرانی هستند. نکته قابل توجه در نتایج نظرسنجی این است که در مورد میزان مصرف تولیدات ملی، بیشترین استقبال از مصرف کالای داخلی با ۹۱ درصد به مواد غذایی اختصاص داشته است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که از سال‌های بعد از جنگ بسیاری از شرکت‌های ایرانی در زمینه مواد غذایی فعالیت خود را آغاز کردند. نتیجه این فعالیت‌ها هم منجر به وجود شرکت‌های متنوع غذایی با بسته‌بندی‌ها و کیفیت‌های مختلف در کشور شده است. اما در آن سو طبق یافته‌های به دست آمده، کمترین میزان استقبال از مصرف کالای ایران با ۵/ ۳۱ درصد به لوازم برقی و خانگی اختصاص داشته است؛ چرایی این موضوع هم شاید به دیدگاه غالبی که در میان مردم وجود دارد، بازمی‌گردد. خانواده‌های ایرانی برای خرید محصولات برقی و خانگی حاضرند پول بیشتری پرداخت کنند اما کالای با کیفیت و عمر طولانی خریداری کنند. این در حالی است که بسیاری از ایرانی‌ها معتقدند کالاهای برقی ساخت ایران از کیفیت لازم برخوردار نیستند، در نتیجه امروزه شاهد حضور محصولات برقی خارجی در بسیاری از خانه‌های ایرانی هستیم.