خط‌گیری بازار آتی از نقدی

نکته دیگری که می‌تواند بازار سکه را با تغییرات جدیدی روبه‌رو سازد بحث عرضه سکه در بورس کالاست. دبیرکل بانک مرکزی در مورد خبرهایی راجع به احتمال عرضه سکه در بورس کالا، این موضوع را تایید کرد و در گفت‌وگو با «ایسنا» گفت: در حال رایزنی‌هایی با سازمان بورس برای ورود سکه به بورس کالا هستیم چرا که در این حالت می‌توان با توجه به شرایطی که در بورس وجود دارد فروش انحصاری سکه را تعدیل کرد. همین اظهارنظر به معنای آن است که ساز و کار اوراق گواهی سپرده بیش از گذشته به کار گرفته خواهد شد که از یک سو نیاز به تحویل فیزیکی سکه را کاهش داده و از‌سوی دیگر بازار قوی‌تری در کنار بازار آتی شکل گرفته و فرآیندهای پوشش ریسک با قدرت و دقت بیشتری صورت می‌پذیرد؛ مطلبی که برخی انتقادات به بازار آتی را نیز کاهش داده و معامله‌گران بیشتری را به ورود به این بازار ترغیب خواهد کرد.  همین اظهارنظر به معنای آن است که بالاخره دولت ساز و کارهای بورسی و معاملات داخل بورس را به‌عنوان یکی از راه‌های تعدیل بازارها و منطقی شدن سفته‌بازی به رسمیت شناخته است. همین رویکرد کافی است تا بخش مهمی از التهاب ناشی از عدم عرضه و تحویل کافی در ساز و کارهای بورسی تعدیل شود؛ نکته‌ای که باید از آن حمایت کرد و به این ساز و کار احترام گذاشت.

کارنامه بازار در هفته جاری

در بازار آتی چند روزی است که قیمت‌ها کاهشی است. رخدادی که در گذشته به آن اشاره کرده بودیم. بازار آتی از قیمت‌های نقدی تبعیت می‌کند و تا زمانی که روند کاهشی در بازار نقدی ادامه دارد بهای سکه آتی هم همین روند را طی خواهد کرد اگرچه شتاب افت نرخ هم‌اکنون با وضوح بیشتری قابل رهگیری است. دخالت احتمالی دولت در بازار سکه آن‌گونه که در گمانه‌زنی‌ها به آن اشاره می‌شود شاید یکی از دلایل اصلی افت قیمت‌ها در بازار آتی باشد، اگرچه کاهش قیمت جهانی طلا و احتمال عقب‌نشینی قیمت دلار و تداوم ارتباط محدود بانکی با سایر بانک‌های جهان مواردی است که به این روند کاهشی کمک خواهد کرد.  از سوی دیگر بازار آتی و نقدی سکه در نوسان روانی نیز گیر افتاده و هر روز یک خبر بخشی از واقعیت‌های این بازار را تعیین می‌کند. نکته جالب‌توجهی که در گزارش‌های پیشین به آن اشاره کردیم و هم‌اکنون صحت آن را می‌توان با دقت بالاتری رهگیری کرد فشار فروش در دو‌هفته گذشته بود یعنی دو هفته ممتد بازار در فاز فروش قرار داشت و در نهایت به کاهش جدی‌تر نرخ در روزهای اخیر منتهی شد آن هم در وضعیتی که هنوز نمی‌توان سرعت‌گیر قدرتمندی را در برابر آن تصویر کرد.  همین سیگنال کافی بود تا بتوان این روند کاهشی را حتی قبل از اما و اگرهای قیمتی سکه تخمین زد. توجه به حجم و تعداد قرارداد – خریدار در برابر قرارداد – فروشنده به صراحت از فازهای خرید و فروش در بازار حکایت دارد که در اغلب گزارش‌های بازار آتی به آن پرداخته‌ایم.

همان‌گونه که در گزارش‌های پیشین به آن اشاره کردیم ارزش دلار در بازارهای جهانی به‌شدت افزایش یافت و موجب شد تا ارزش طلای جهانی هم وارد یک فاز نزولی شود؛ رخدادی که می‌تواند یکی از اهرم‌های قیمتی در بازار آتی محسوب شود. این در حالی است که بازار آتی هم‌اکنون در شرایطی نزولی قرار گرفته و این بدان معناست که هر خبر منفی که از افت قیمت‌ها حمایت کند، با توجه بیشتری روبه‌رو شده و تاثیرگذاری بیشتری از حد طبیعی خود خواهد داشت.  این سیگنال مهم به این معناست که بازار آتی از کاهش قیمت‌های جهانی طلا هم‌اکنون در حال تأثیرپذیرفتن است و می‌تواند محرک جدیدی برای افت قیمتی در بازار آتی باشد. از سوی دیگر برای سررسید‌های طولانی مدت هم این سیگنال مؤثر است ولی کمتر کسی می‌تواند دورنمای قیمت‌ جهانی طلا را به وضوح پیش‌بینی کند زیرا سیگنال‌های پیچیده‌ای در برابر این بازار قرار گرفته‌اند که نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد.

در گزارش روزهای گذشته به شرایط مثبت بازارهای کالایی اشاره کردیم و همچنین به افزایش ارزش دلار در بازارهای جهانی پرداختیم که سرعتگیر قدرتمندی برای بازار طلا بود. نکته جالب توجه آن است که تقریبا تمامی این موارد محقق شده و تنها باید منتظر باشیم تا بازارهای کالایی وارد یک فاز قدرتمند و افزایشی شوند تا پیش‌بینی روزهای قبل کاملا محقق شود. این بدان معناست که بهای طلا که در سرکوب قیمتی روزگار گذرانده نیز وارد یک فاز افزایشی خواهد شد ولی زمانبر است.  درخصوص بازار آتی باید گفت که با توجه به این شرایط باز هم باید نگاه‌ها را به بازار نقدی سکه معطوف کرد زیرا هنوز هم راهبر اصلی بازار آتی قیمت‌های نقدی در بازار آزاد خواهد بود. در نمودار قیمتی، بهای آتی روز گذشته در اواسط فعالیت بازار ثبت شده است.

پتانسیل‌های بورس کالا برای آرامش بازار طلا

اوراق سپرده کالایی، صندوق‌های کالایی طلا و بازار آتی ۳ ابزار اصلی بورس کالا برای بازگشت آرامش به بازار طلاست اگرچه عرضه و داد و ستد شمش طلا به‌صورت فیزیکی و امکان سرمایه‌گذاری تمامی افراد در این بازار هم در حاشیه این ابزارها قابل‌توجه است. در یک‌سال گذشته در بورس کالا بیش از ۴۰ میلیون سکه آتی مورد معامله قرار گرفته ( ۲/ ۴ میلیون قرارداد آتی) که قطعا بازار داخلی حتی توان جذب بخشی از این حجم قرارداد را هم نداشته است. از سوی دیگر هم‌اکنون این پتانسیل وجود دارد که سکه در بازار اوراق سپرده کالایی خریداری شده و در انبارهای مورد تایید بورس کالا نگهداری شده و خریدار که مالک آن است هر زمان که مایل بود اقدام به فروش آن کرده و یا در زمان دلخواه آن را به‌صورت فیزیکی تحویل بگیرد. درخصوص صندوق‌های طلا نیز شرایط به همین روال است یعنی فضای جدیدی برای معامله و سرمایه‌گذاری بر روی طلا وجود داشته که می‌تواند بخش مهمی از سرمایه‌های سرگردان در این بازار را به سمت خود جلب کند.

این بازارهای مالی به سادگی ایجاد نشده و از پشتوانه تجربیات گسترده داخلی و جهانی برخوردار است و می‌تواند در زمان‌های لازم در بازارهایی همچون طلا نقش‌آفرینی کند. حال سوال اینجاست که چرا از این ساز و کار که امتحان خود را در اقصی‌نقاط جهان پس داده حداکثر استفاده را نمی‌بریم و گویی هنوز ساز و کارهای سنتی و عرضه فیزیکی برای مدیریت بازار را رها نمی‌کنیم؛ رخدادی که به آرامی در‌حالی تغییر است و همین اظهارنظرهای پراکنده مقامات برجسته اقتصادی را می‌توان داده مثبت مهمی برای پذیرش مکانیزم بازار و فاصله گرفتن از عرضه‌های انحصاری عنوان کرد مخصوصا در شرایطی که دبیرکل بانک مرکزی عنوان کرد: در حال رایزنی با سازمان بورس برای ورود سکه به بورس کالا هستیم چرا که در این حالت می‌تواند با توجه به شرایطی که در بورس وجود دارد فروش انحصاری سکه را تعدیل ‌کند.