احتمال سقوط دولت ائتلافی آلمان

در این راستا حزب سوسیال مسیحی آلمان پیشنهاد آنگلا مرکل، صدراعظم این کشور برای توافق بر سر سیاست مهاجرتی را رد کرد. آنگلا مرکل با هورست زیهوفر، وزیر کشور آلمان بر سر «طرح جامع مهاجرت» اختلاف دارد. صدراعظم آلمان ضمن تاکید بر اهمیت کاهش مهاجرت غیرقانونی از لزوم پیشگیری از اقدام یکجانبه کشورش سخن گفته است. این درحالی است که براساس طرح ارائه شده از سوی هورست زیهوفر مقامات آلمان اجازه می‌یابند از پذیرش آن دسته از پناهجویان که در خواست پناهندگی‌شان در یکی دیگر از کشورهای اتحادیه اروپا به ثبت رسیده است، خودداری کنند. حزب سوسیال‌مسیحی که وزیر کشور آلمان عضو آن است متحد تاریخی حزب دموکرات مسیحی به رهبری آنگلا مرکل محسوب می‌شود. با این حال اختلاف کنونی این دو حزب می‌تواند به تهدیدی برای ائتلاف حاکم در آلمان تبدیل شود. احزاب سوسیال مسیحی (CSU) و دموکرات مسیحی (CDU) شریک ائتلافی حزب سوسیال دموکرات (SPD) هستند. این ائتلاف تنها سه ماه پیش و پس از چند ماه بحران سیاسی در آلمان تشکیل شد.

اعضای حزب سوسیال مسیحی در جریان جلسه‌ای که چهار ساعت به طول انجامید ضمن رد پیشنهاد آنگلا مرکل برای توافق بر سر سیاست مهاجرتی از هورست زیهوفر حمایت کردند. اعضای این حزب تاکید می‌کنند که هورست زیهوفر ممکن است هفته آینده با وجود مخالفت آنگلا مرکل «طرح جامع مهاجرت» را اعلام کند. موضوعی که می‌تواند صدراعظم آلمان را وادار به برکناری هورست زیهوفر از سمت وزارت کشور کند. آنگلا مرکل همچنین ممکن است مجبور شود پایان اتحاد حزب دموکرات مسیحی با حزب سوسیال مسیحی را اعلام کند. این دو حزب از سال ۱۹۴۹ میلادی تاکنون متحد یکدیگر هستند و اعضای آنها در پارلمان عضو فراکسیون مشترکی هستند.

احزاب دموکرات مسیحی و سوسیال دموکرات بدون حزب سوسیال مسیحی دارای اکثریت لازم در پارلمان برای حکمرانی نیستند. حزب سوسیال مسیحی امیدوار است با ارائه «طرح جامع مهاجرت» بتواند در انتخابات ماه اکتبر در ایالت بایرن از پیشتازی حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (AFD) جلوگیری کند. این حزب در آخرین انتخابات سراسری آلمان که ماه سپتامبر گذشته برگزار شد، توانست به پارلمان آلمان راه‌یابد. هورست زیهوفر روز چهارشنبه از همراهی آلمان با سباستین کورتس، صدراعظم محافظه‌کار اتریش و ماتئو سالوینی، وزیر کشور ایتالیا برای مبارزه با مهاجرت غیرقانونی خبر داده بود. در صورت تعمیق بحران سیاسی کنونی در آلمان این کشور می‌تواند شاهد سقوط دولت ائتلافی و پایان ۱۳ سال زمامداری آنگلا مرکل باشد.

آنگلا مرکل در چند روز اخیر به‌شدت سر این موضوع تحت‌فشار بوده و ممکن است این ائتلاف زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌شد از هم بپاشد. هورست زیهوفر قصد دارد تا با ارائه این طرح همچنان در ایالت باواریا حزب خود را بالاتر از حزب آلترناتیو ببیند. او که فرماندار سابق باواریا است در این ایالت به‌عنوان یک شخصیت کاریزماتیک شناخته می‌شود.  ایالت او در سال ۲۰۱۵، خط‌مقدم اسکان پناهجویان بوده و بحران عظیمی برای او به‌وجود آورد. وقتی مرکل در این سال درها را به روی پناهجویان سوری باز کرد، بیشتر آنها را به سمت ایالت باواریا سوق داد. همین مساله موجب شد تا زیهوفر انتقادات تند و تیزی علیه مرکل مطرح کند و تصمیم او را نابخردانه بخواند.

زیهوفر خواهان آن است که هر پناهجویی که خود را وارد یکی از کشورهای اروپایی می‌کند در همان نقطه برای پناهندگی اقدام کند. در این شرایط بیشترین مشکلات برای یونان و ایتالیا رقم خواهد خورد. این درحالی است که در دولت جدید ایتالیا قصد بر آن است که پناهجویان را از این کشور اخراج کنند.  مرکل اما جلوی این طرح را گرفته زیرا ممکن است به توافق جدید اتحادیه اروپا درباره نحوه پناهجویی آسیب وارد کند زیرا در صورتی که طرح زیهوفر به سرانجام برسد، آلمان نمی‌تواند دیگر مهاجر جدیدی را بپذیرد و در آن صورت بیشترین فشار به کشورهای جنوبی اروپا وارد می‌شود.

همین مساله از پیش شکاف‌ها را بین کشورهای اروپایی بیشتر کرده بود. این در شرایطی است که این بلوک بیش از هر زمان دیگری با بحران مهاجران و پناهجویان دست و پنجه نرم می‌کند و حتی ممکن است به فروپاشی نیز منجر شود. این خطر زمانی دو چندان می‌شود که ماتئو سالوینی، رهبر حزب ضدمهاجرتی لیگ شمالی، وزیر کشور ایتالیا شده است. او در نخستین اقدام ضدمهاجرتی‌اش از پذیرش ۶۰۰ مهاجر سرگردان آفریقایی جلوگیری به‌عمل آورد و اگر اسپانیا آنها را نمی‌پذیرفت یک فاجعه انسانی و سیاسی برای اروپا رقم می‌خورد. آلمان به‌خاطر تاریخ خود نسبت به سایر کشورهای اروپایی که توسط پوپولیست‌ها درحال درو شدن هستند، از مصونیت نسبی برخوردار بود اما اقدام اخیر زیهوفر ممکن است آلمان را نیز دچار سرنوشت مشابهی کند. آندره‌آ رومله، استاد دانشگاه هرتی در این زمینه ضمن هشدار به آلمانی‌ها می‌گوید: «محافظه‌کاران باواریایی خود را به پوپولیست‌های اروپایی نزدیک می‌کنند.» او می‌افزاید: «این خطری جدی است. این امر یک پوپولیسم محض است.»

تصمیم مرکل برای بازکردن درها به روی ۴/ ۱ میلیون مهاجر از نظر سیاسی می‌تواند برای او هزینه جبران‌ناپذیری به بار آورد. اپوزیسیون سال گذشته توانست با انتقاد از این تصمیم مرکل و با شعارهای ضدمهاجرتی پس از جنگ‌جهانی دوم برای نخستین‌بار وارد بوندس‌تاگ، پارلمان آلمان شود. این شرایط موجب شد تا مرکل نتواند خیلی زود دولت تشکیل دهد و برای تشکیل یک دولت ائتلافی ۶ ماه انتظار کشید. نیمی از حمایت باواریایی‌ها از حزب سوسیال مسیحی به‌خاطر حضور زیهوفر است که در این حزب حضور دارد. او به‌شدت نزد باواریایی‌ها محبوب است. این اختلاف‌ها از مدت‌ها پیش هم دیده شده بود. مثلا زیهوفر در ماه مارس گفته بود: «اسلام به آلمان تعلق ندارد.» این اظهارنظر اما باعث شد تا نخستین جرقه اختلافات زده شود اما طرح زیهوفر می‌تواند پایانی برای رویای اروپای واحد و آلمان میانه‌رو باشد.