ترامپ بر سر دو راهی
امنیت آبراه تنگه هرمز که اهمیت بسیار بالایی برای اقتصاد جهان دارد، خط قرمز ترامپ است و اکنون او با یک وضعیت ویژه مواجه شده است. اگر ترامپ نخواهد به حادثه روز پنج‌شنبه واکنش نشان دهد و اگر فرض کنیم این حادثه به‌دست ایران رخ داده، احتمال اینکه در آینده امنیت انتقال نفت بیشتر مورد تهدید قرار گیرد، افزایش می‌یابد. در مقابل اگر آمریکا بخواهد واکنش بزرگ نظامی به این حادثه نشان دهد، قیمت نفت و نرخ بیمه کشتی‌ها به‌شدت افزایش می‌یابد و نیز کل منطقه خاورمیانه بی‌ثبات‌تر خواهد شد. همچنین محل حادثه روز پنج‌شنبه نزدیک تنگه هرمز است و اختلال در عبور نفتکش‌ها از این تنگه یک فاجعه برای اقتصاد جهان است.
ایران دست داشتن در این حادثه را رد کرده اما وزیر خارجه آمریکا ادعا کرده: «شواهد نشان می‌دهد ایران این کار را انجام داده است. حادثه روز پنج‌شنبه تازه‌ترین مورد از چندین مورد حمله به تاسیسات نفتی و نفتکش‌ها در منطقه است. این رویدادها تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی محسوب می‌شود.» ارتش آمریکا معتقد است بهترین رویکرد یافتن راهی برای کاستن از تنش است. فرمانده نیروهای آمریکایی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ایالات‌متحده هیچ علاقه‌ای به درگیر شدن در منازعه‌ای جدید در خاورمیانه ندارد، اما از منافع خود دفاع خواهد کرد.»
به‌نظر می‌رسد دولت آمریکا در قبال نحوه ادامه مسیر علیه ایران یکپارچه نیست. ایالات‌متحده معتقد است اقدامات ایران نظم مورد نظر آمریکا در خاورمیانه را تهدید می‌کند و تهران در حال افزایش نفوذ خود در این منطقه است. اما اختلاف نظر بر سر نحوه مقابله با ایران وجود دارد. برخی مقامات اطلاعاتی، سیاسی و نظامی آمریکا معتقدند حمله آمریکا به ایران در واکنش به حادثه روز پنج‌شنبه اوضاع را از کنترل خارج خواهد کرد. ایران در صورت حمله آمریکا واکنش غیرمتقارن نشان خواهد داد و به احتمال زیاد از گروه‌های حامی خود در منطقه علیه آمریکا استفاده خواهد کرد. زمان بسیار زیادی طول می‌کشد تا اثبات شود، ایران مسوول این حملات بوده و حتی اگر ثابت شود، چنین بوده، واکنش آمریکا منافع واشنگتن و دیگر کشورها را به‌شدت به خطر می‌اندازد. تنش در روابط آمریکا و ایران در یک سال اخیر یعنی از زمان خروج آمریکا از پیمان هسته‌ای سال ۲۰۱۵ پیوسته افزایش یافته است. با آنکه جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ و مایک پمپئو وزیرخارجه آمریکا خواهان اقدام و واکنش تندتر علیه ایران هستند، ترامپ تمایلی به استفاده از نیروهای نظامی ندارد و برخی مقامات جامعه امنیتی و اطلاعاتی آمریکا و مقامات نظامی و سیاسی می‌گویند، واکنش نظامی علیه ایران به راحتی سبب خارج شدن اوضاع از کنترل خواهد شد. از سوی دیگر برخی کارشناسان معتقدند بازیگران منطقه‌ای تلاش می‌کنند آمریکا را به درگیری نظامی با ایران بکشانند.
صرف‌نظر از اینکه واقعیت حادثه روز پنج‌شنبه چه بوده به‌نظر می‌رسد فشارهای آمریکا و واکنش‌های ایران زمینه را برای بروز درگیری فراهم کرده است. ماه گذشته میلادی ترامپ مجوز افزایش نیروهای آمریکا در خاورمیانه را صادر کرد تا از آنچه که دولت آمریکا رفتار خطرناک ایران می‌نامد جلوگیری شود. مقامات آمریکایی ادعا می‌کنند، ایران عامل این حملات بوده است، اما مدارکی قابل اتکا و اثبات‌کننده ارائه نکرده‌اند.
برای مثال یک مقام آمریکایی گفته است: «این ارزیابی که ایران مقصر است بر این ایده استوار است که تنها ایران منابع مورد نیاز برای این کار را دارد. اما مین‌های مورد استفاده در این حملات ارزان و ساده هستند و می‌توان از دور آنها را کنترل کرد. قبل از اقدام نظامی باید اطلاعات اثبات‌کننده قطعی درباره نقش ایران در اختیار داشته باشیم، نه اینکه به دلیل فقدان مظنون، ایران را مقصر بدانیم.» ایالات‌متحده پس از خروج از پیمان هسته‌ای سال ۲۰۱۵، سیستم مالی بین‌المللی را به سلاحی علیه ایران تبدیل کرده و این اقدام به خروج شرکت‌ها از ایران منجر شده است. اقدامات آمریکا به کاهش شدید صادرات نفت ایران منجر شده و اقتصاد این کشور امسال رشد منفی خواهد داشت. فشار بر اقتصاد ایران همچنان ادامه پیدا می‌کند و ترامپ هدف خود را به مذاکره وادار کردن تهران اعلام کرده است.
ارسال نظر