ظریف در نیویورک؛ دیپلماسی تاثیرگذاری بر افکارعمومی

از یکسو وزیر امور خارجه کشورمان در نیویورک با محدودیت‌هایی مواجه می‌شود و از سوی دیگر مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا خواستار حضور در صداوسیمای ایران است. در چهارمین سالگرد امضای برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) ظریف برای دومین بار طی سه ماه گذشته راهی نیویورک شد تا این بار هم مانند دفعه قبل از دیپلماسی گفت‌وگو برای روشنگری اذهان عمومی مردم آمریکا و جهان درباره سیاست‌های ایران استفاده کند و از طریق ارتباط‌گیری با محافل رسانه‌ای و اندیشکده‌ای، راه‌هایی برای تاثیرگذاری بر افکار عمومی غرب بیابد. اما سفر ظریف در شرایطی صورت گرفته که تنش‌ها میان ایران و آمریکا افزایش یافته و در این میان امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه می‌کوشد تا از طریق میانجیگری و مذاکره به کاهش تنش‌ها در منطقه کمک کند. مکرون گفته که در هفته جاری به منظور کاهش تنش‌ها در منطقه با روحانی، پوتین و ترامپ، دیدار و گفت‌وگو خواهد داشت. در همین حال سفر ظریف به نیویورک که البته با محدودیت‌هایی همراه بود، در فضای مجازی میان مخالفان و موافقان دیپلماسی گفت‌وگو، بحث‌هایی به راه انداخت.کاربران با ساخت هشتگ #ظریف نسبت به این سفر واکنش نشان دادند. برخی از مخالفان سیاست خارجی دولت دوازدهم محدودیت تردد ظریف در نیویورک را دستمایه انتقادات خود قرار دادند. کاربری اصولگرا دراین زمینه نوشت: «با پاسپورت ایرانی، آقای ظریف فقط می‌تواند حدود ۸۰۰ متر در ایالات متحده آمریکا تردد کند. این اگر بازگشت عزت به پاسپورت ایرانی نیست، پس چیه؟ آب و صابون بیارم؟» اشاره این کاربر به سخنان تبلیغاتی روحانی برای انتخابات سال ۹۲ بود که گفته بود عزت را به پاسپورت ایرانی برمی‌گرداند. این در حالی است که مایک پمپئو در مصاحبه با واشنگتن پست درباره علت اعمال محدودیت‌های جدید برای ظریف گفت: «آقای ظریف از آزادی‌های ایالات متحده استفاده می‌کند تا به اینجا بیاید و به تبلیغات مخرب بپردازد.» از طرف دیگر همزمان با سفر ظریف به نیویورک،گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال باز شدن درهای مذاکره ایران و آمریکا مطرح شد. موضوعی که با اظهارات وزیرخارجه در بدو ورود به نیویورک رنگ و بوی جدی به خود گرفت و ظریف گفت: «ما میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم، این آمریکا بود که به‌صورت غیرقانونی و یک‌جانبه از این توافق خارج شد و اکنون هم به آمریکا مرتبط است که به میز مذاکره بازگردد یا خیر.» در همین حال رئیس‌جمهور هم پیش از سفر ظریف به نیویورک از آمادگی مشروط و فوری ایران برای ورود به مذاکرات با آمریکا سخن گفت و افزود: «ما همیشه برای مذاکره آماده‌ایم، همین ساعت و همین لحظه شما از زورگویی و تحریم دست بردارید و پای منطق و عقل برگردید ما آماده‌ایم.»  اما ظریف در گفت‌وگو با شبکه ان‌بی‌سی آمریکا هم گفت: «ما نمی‌توانیم با این پیش‌فرض آمریکا کنار بیاییم که «آنچه مال من است، مال من است و آنچه مال توست، قابل مذاکره است.» اگر شما تن به خواسته‌های غیرقانونی دهید، پایانی بر چنین خواسته‌هایی نخواهد بود.» در چنین شرایطی کاربران شبکه‌های اجتماعی با فعال کردن هشتگ # مذاکره، درباره احتمال گفت‌وگو میان ظریف و مایک پمپئو نوشتند. یکی از کاربران اصولگرای توییتر نوشت« به نظر میرسه با پمپاژ خبری خارجی‌ها مبنی بر اینکه ایران آماده مذاکره است در داخل هم شبکه نفوذ و متاسفانه برخی مذاکره‌طلبان در حال کاهش قیمت ارز و طلا هستند تا دوباره معیشت را در برابر مذاکره القا کنند. خبر سفر مکرون رو هم در همین پازل ببینید.» یکی از تحلیلگران سیاسی هم نوشت: « ظریف می‌تواند پیشنهاد مناظره تلویزیونی با پمپئو در مورد مواضع دو کشور را بدهد که همزمان هم از رسانه‌های دوکشور پخش شود. اقدامی از موضع برابر و ضد تنش و درعین حال به‌معنای مذاکره رسمی هم نیست. بدون اقدامات مبتکرانه وشجاعانه صلح محقق نمی‌شود. نقد صریح مواضع دو طرف گام نخست رفع بی‌اعتمادی است.» از سوی دیگر، سفر رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان به نیویورک که با سالروز امضای توافق‌نامه برجام همزمان شد، حاشیه‌هایی نیز به همراه داشت. ظریف در سخنانی درباره امضای برجام گفت که اگر به ۴ سال قبل بازگردد، بازهم برجام را امضا خواهد کرد. این اظهارات ظریف با واکنش‌های بسیاری روبه‌رو شد و موضع‌گیری برخی از مذاکره‌کنندگان ارشد هسته‌ای در دوره قبل را برانگیخت. سعید جلیلی در اظهاراتی ضمن انتقاد به برجام پرسیده بود که درآمد حاصل از اجرای برجام به کجا رفته است. علی باقری، عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای هم در رسانه ملی، برجام را مانند ازدواج بدون اذن پدر و شکست خورده دانست. در این میان حسام‌الدین آشنا، مشاور روحانی در توییت‌هایی کنایه‌آمیز نوشت: «آنچه برجام ستیزان و برجام گریزان نمی‌گویند:

۱- دستاورد شش سال و نیم مذاکرات و مباحثاتشان دقیقا چه بوده است؟ ۲- اگر پرونده هسته‌ای در دستشان باقی می‌ماند دقیقا چه می‌دادند، چه می‌گرفتند و چگونه؟ ۳- چه تضمینی برای موافقت طرف‌های مذاکراتی داشتند؟ ۴- زمان به نفع ما بود یا علیه ما؟»در همین حال اظهارات روحانی درباره ژاپن هم از چشم کاربران دور نماند. کاربری نوشت: «‌شاید دقیق‌ترین تحلیل ازبرجام توسط خود جناب روحانی بیان شده.برجام برای ایران مثلِ جنگ جهانی دوم برای ژاپنه که حالا مجبوریم برای جبران این خسارت محض روزی ۵ساعت بیشتر کار کنیم.»