استقبال ازحضور عراق و لبنان در فرمت آستانه

پیش از این نیز سه کشور در چهارمین نشست مشترک خود در شهر سوچی سوریه توافقی را در مورد لزوم خروج تروریست‌ها از این منطقه امضا کرده بودند که حسن روحانی روز دوشنبه در سخنرانی‌اش در پنجمین نشست سه‌جانبه سران جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و ترکیه در آنکارا به نوعی از عدم موفقیت آن توافق انتقادکرد. او در سخنرانی‌اش با اشاره به عدم موفقیت توافق ادلب که سال گذشته در شهر سوچی امضا شد خواستار بیرون راندن تروریست‌ها و بازگشت حاکمیت دولت سوریه به بخش‌هایی که در کنترل تروریست‌ها قرار دارد، شد. او همچنین در پایان اجلاس سه‌جانبه آنکارا و در نشست مطبوعاتی روسای‌جمهوری ایران، سوریه و ترکیه با اشاره به تحولات سوریه گفت: همگان باید به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه احترام بگذارند. درهمین حال برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که نشست روز دوشنبه در آنکارا نیز بدون نتیجه خاصی بر سر ادلب به پایان رسیده است و سه طرف در پایان نشست موفق نشدند بر سر اقدامی مشترک برای مقابله با بحران ادلب توافق کنند.درهمین حال در پایان پنجمین نشست سه‌جانبه با دعوت حسن روحانی رئیس‌جمهوری از همتایان روس و ترک خود، که در کاخ «چان کایا» ترکیه برگزار شد، قرار شد که نشست بعدی سران سه‌جانبه، به میزبانی ایران برگزار شود. روسای‌جمهور ایران، روسیه و ترکیه از آذر ماه ۱۳۹۶ با هدف بررسی روند و نتایج مذاکرات آستانه و آغاز فرآیندهای سیاسی داخلی در سوریه اقدام به برگزاری نشست‌هایی مشترک کرده‌اند. اجلاس نخست سران سه کشور در سوچی روسیه و اجلاس دوم نیز فروردین ۹۷ در آنکارا برگزار شد. تهران نیز شهریور ماه سال گذشته میزبان سومین نشست سران سه کشور بود. همچنین چهارمین نشست روسای‌جمهور سه کشور بهمن ماه ۹۷ مجددا در شهر سوچی روسیه برگزار شد. براساس توافق ایران، روسیه و ترکیه، این نشست به‌صورت نوبتی به میزبانی هر سه کشور برگزار می‌شود.

عدم موفقیت توافق ادلب

حسن روحانی دوشنبه شب در سخنرانی‌اش در پنجمین اجلاس سران ایران، روسیه و ترکیه گفت: جمهوری اسلامی ایران همچون گذشته معتقد است بحران سوریه تنها راه‌حل سیاسی دارد و این مهم صرفا از طریق تعامل سازنده و مشارکت کلیه آحاد مردم سوریه به انجام می‌رسد. دولت و مردم سوریه - با همه تنوعی که دارند - خود قادرند این راه سرنوشت‌ساز و البته خطیر را بپیمایند. جمهوری اسلامی ایران از ابتدا بر ناکارآمدی راه‌حل نظامی برای پایان بخشیدن به این بحران تاکید کرده و این حقیقت هنوز پابرجا است. به گزارش «ایسنا» رئیس‌جمهوری در ادامه سخنانش تصریح کرد: مبارزه با تروریسم به ویژه داعش و القاعده و گروه‌های وابسته باید تا محو کامل آنها در سوریه ادامه یابد. البته در این مبارزه هیچ‌گاه نباید سلامت و امنیت غیرنظامیان به خطر افتد. روحانی گفت: سال گذشته در چنین روزهایی، نمایندگان شرکای ما در روند آستانه، توافق ادلب را در شهر سوچی امضا کردند و ما نیز به امید بیرون راندن تروریست‌ها و بازگشت حاکمیت دولت سوریه به بخش‌هایی که در کنترل تروریست‌ها قرار دارد، از این توافق حمایت کردیم. بی‌تردید یکی از اهداف اساسی تلاش‌ کشورهای ضامن روند آستانه دراین توافق و حمایت از اجرای آن، پرهیز از وقوع بحران فراگیر انسانی در منطقه ادلب بوده است. اما اجرای این توافق آن‌گونه که طراحی شده بود، پیش نرفت. متاسفانه چند صباحی از امضای آن نگذشته بود که مناطق تحت کنترل تروریست‌ها نه تنها کاهش نیافت، بلکه به‌صورت غیرقابل باوری افزایش هم یافت. این وضعیت، موید این واقعیت است که هرگز نباید به تروریست‌ها فرصتی برای سوء‌استفاده از شرایط میدانی را داد.

لزوم مبارزه با تروریست‌ها درشرق فرات

همچنین حسن روحانی رئیس‌جمهوری شامگاه دوشنبه در نشست خبری مشترک با حضور روسای‌جمهور سه کشور درباره تحولات سوریه، اهداف آمریکا از حضور و مداخله در امور سوریه را که بدون دعوت دولت قانونی این کشور انجام می‌گیرد، بسیار خطرناک و در راستای کمک به تروریست‌ها دانست.به گزارش «ایسنا» روحانی در این نشست خبری افزود: همچنین هر سه رهبر سه کشور بزرگ منطقه معتقدند مبارزه با تروریسم باید ادامه پیدا کند، چرا که هنوز ادلب در تصرف تروریست‌ها است و متأسفانه در ماه‌های اخیر حضور تروریست‌ها از جمله جبهه النصره در این منطقه بیشتر شده است.روحانی تاکید کرد: ضرورت دارد با تروریست‌ها از جمله در ادلب مبارزه و به دولت سوریه کمک کنیم همچنین در مسأله شرق فرات و منطقه‌ای که در کنترل و سیطره آمریکایی‌هاست و گروهی از تروریست‌ها در آنجا حضور دارند و حاکم هستند.روحانی با ابراز خوشحالی از ادامه روند آستانه اظهار کرد: کمیته قانون اساسی، تکمیل شده و امیدواریم این تحول سیاسی اصلاح قانون اساسی، سریع‌تر انجام بگیرد. از شرکت دو دولت عراق و لبنان به‌عنوان ناظران جدید در روند آستانه استقبال می‌کنم و امیدوارم در اجلاس ششم در ایران میزبان دو کشور عزیز روسیه و ترکیه باشیم.

شرط بازگشت به تعهدات برجامی

روحانی همچنین در حاشیه پنجمین دور اجلاس سه‌جانبه سران ایران، روسیه و ترکیه در آنکارا، در دیدار با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه گفت: ایران و روسیه علاوه بر روابط سیاسی و اقتصادی در زمینه همکاری‌های دفاعی و هسته‌ای نیز پیوندهای خوبی با هم دارند. به گزارش «ایسنا» روحانی تصریح کرد: همکاری ایران با اتحادیه اورآسیا که به زودی عملیاتی خواهد شد، فرصت بزرگی برای توسعه همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای در زمینه‌های مختلف اقتصادی ایجاد خواهد کرد. رئیس‌جمهور اظهار کرد: اقدامات ایران در کاهش تعهدات برجامی گامی در راستای حفظ برجام و تعهد کامل طرفین آن است و در صورت ایفای تعهدات طرف مقابل، ایران نیز آماده بازگشت به تعهدات برجامی است. وی در ادامه گفت: مهم‌ترین اقدام برای سوریه در حال حاضر عملیاتی شدن توافقات مربوط به پاکسازی ادلب از تروریست‌ها و ایجاد ثبات و امنیت در این منطقه است.ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه نیز دراین دیدار با بیان اینکه روسیه از حضور ایران در اتحادیه اقتصادی اورآسیا استقبال می‌کند و آن را فرصت مهمی برای توسعه همکاری‌های دوجانبه‌ و منطقه‌ای می‌داند، گفت: روسیه متعهد به ادامه همکاری با ایران در حوزه‌های دفاعی، نظامی و هسته‌ای است.

بیانیه ۱۴بندی

در پایان این نشست بیانیه مشترکی در ۱۴ بند از سوی سران سه کشور صادر و بر حفظ تمامیت ارضی سوریه تاکید شد. براساس آنچه در بند ۶ این بیانیه آمده است سه کشور با اشاره به بررسی تنش ادلب، نسبت به وخامت وضعیت انسانی دراین منطق هشدار دادند و توافق کردند اقدامات مشخصی برای کاهش نقض‌ها انجام دهند. آنها همچنین نگرانی جدی خود در مورد افزایش حضور سازمان تروریستی هیات تحریر‌الشام در منطقه را ابراز کرده و بر عزم خویش مبنی بر ادامه همکاری برای نابودی نهایی داعش، جبهه النصره و تمامی دیگر افراد، گروه‌ها، تشکل‌ها و موجودیت‌های وابسته به القاعده یا داعش که از سوی شورای امنیت سازمان ملل شناسایی شده‌اند، تصریح کردند. همچنین براساس بند ۱۱ این بیانیه سه کشور از شرکت عراق و لبنان به‌عنوان ناظران جدید فرمت آستانه استقبال کردند.