«یونیدو» وضعیت صنایع در فصل سوم ۲۰۱۹ را بررسی کرد
ساز ناکوک تولید در جهان
در واقع رشد بخش تولیدی جهان از سال ۲۰۱۸ با روندی نزولی مواجه بوده است، روندی که در فصل سوم ۲۰۱۹ نیز ادامه یافت. به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد» بر این اساس پس از نرخ رشد ۲/ ۲ و ۵/ ۱ درصدی در فصل‌های اول و دوم، در فصل سوم نیز نرخ به سطح ۲/ ۱ درصد کاهش یافت. به گزارش «یونیدو» این کاهش که عمدتا ناشی از وضع تعرفه‌ها و تشدید تنش‌های تجاری میان اقتصادهای اصلی جهان شامل آمریکا، چین و اروپا بوده، در تمامی مناطق و گروه‌های کالایی اتفاق افتاده است. به‌علاوه عمده اقتصادهای صنعتی بزرگ جهان شامل آلمان، ژاپن و آمریکا، و اقتصادهای نوظهور همچون هند، مکزیک و ترکیه این کاهش را در بخش تولیدی خود تجربه کردند. به اعتقاد این نهاد، کاهش جهانی در رشد بخش تولیدی، که موتور اصلی رشد اقتصادها به‌شمار می‌رود، تهدیداتی را متوجه اهداف توسعه پایدار می‌سازد.
بخش تولید اقتصادهای صنعتی
از اواخر ۲۰۱۸ رشد بخش تولیدات در عمده اقتصادهای صنعتی به‌طور مداوم در کاهش بوده است. بر اساس تازه‌ترین برآوردهای «یونیدو» که تعدیلات فصلی نیز در آن اعمال شده است، این کاهش را که در فصل سوم ۲۰۱۹ نیز تجربه شد، اقتصادهای صنعتی کاملا احساس کردند. در مقایسه با دوره مشابه سال ۲۰۱۸، در این فصل، بخش تولیدی جهان کاهشی ۷/ ۰ درصدی یافت، کاهشی که در فصل دوم نرخ ۵/ ۰ درصدی را به ثبت رسانده بود. بر این اساس تولیدات کارخانه‌ای فصل سوم آمریکای‌شمالی نسبت به سال گذشته ۵/ ۰ درصد کاهش یافت، روندی که عمدتا به‌خاطر کاهش فعالیت‌های تولیدی در این کشور بوده است. این بخش از اقتصاد آمریکا در فصول اول و دوم به ترتیب نرخ‌های رشد ۶/ ۱ و ۲/ ۰ درصدی را به ثبت رسانده بود.
با این حال اقتصادهای صنعتی شرق آسیا، بیشترین آسیب را از این روند دیدند. در فصل گذشته تولیدات کارخانه‌ای این گروه از کشورها ۸/ ۰ درصد کاهش یافت، کاهشی که البته نسبت به فصل دوم از شدت آن کاسته شد. ژاپن، بزرگ‌ترین اقتصاد تولیدکننده منطقه، بازهم در فصل سوم نرخ رشد منفی را به ثبت رساند، روندی که از ابتدای سال ۲۰۱۹ ادامه دارد. در این فصل بخش تولیدی سنگاپور نیز با ۲ درصد کاهش مواجه شد. کره‌جنوبی با کاهش ۱/ ۱ درصدی و هنگ‌کنگ با ۱/ ۰ درصد، از دیگر اقتصادهای این منطقه بودند که دچار افت شدند. در مقابل اما مالزی و تایوان توانستند در مقابل روند نزولی بخش تولیدی ایستادگی کنند، اقتصادهایی که به ترتیب رشد ۴/ ۳ و ۹/ ۰ درصدی را به ثبت رساندند.
بخش تولیدی اقتصادهای صنعتی اروپا از دیگر گروه‌هایی بودند که این کاهش را تجربه کردند. بر این اساس تولیدات کارخانه‌ای این اقتصادها در فصل سوم مجدد یک درصد کاهش یافت، نرخی که برای فصل دوم ۹/ ۰ درصد کاهش را به ثبت رساند، در حالی که در فصل اول نرخ رشد ضعیف ۲/ ۰ درصدی در مقایسه با سال قبل تجربه شده بود. در این رابطه اقتصادهای اروپایی که عمدتا صادرات‌محور هستند، به‌شدت تحت‌تاثیر نااطمینانی‌های برگزیت و سایر چالش‌های مربوط به محدودیت تجاری قرار دارند، عواملی که به‌شدت بر کسب‌وکارها، سرمایه‌گذاری و تولیدات این اقتصادها اثر گذاشته‌اند. به‌علاوه آمارهای جزئی‌تر از اقتصادهای صنعتی اروپا حکایت از آن دارد که بخش تولیدی ناحیه یورو نیز در فصل سوم نرخ رشدی پایین‌تر را نسبت به سال گذشته تجربه کرد. در واقع در این فصل بخش تولیدی عمده اقتصادهای بزرگ ناحیه یورو دچار کاهش شد. در این گروه از کشورها، آلمان با کاهش ۴/ ۴ درصدی بیشترین افت را تجربه کرد.تولیدات کارخانه‌ای در ایتالیا نیز ۲ درصد و در فرانسه ۴/ ۰ درصد کاهش یافت، کاهشی که عمدتا در بخش تولید وسایل‌نقلیه رخ داد.
چین، از دیگر کشورهای مورد بررسی در این گزارش است. در فصل سوم ۲۰۱۹، تولیدات کارخانه‌ای این کشور در مقایسه با سال گذشته رشد ۱/ ۵ درصدی را به ثبت رساند، نرخی که البته پایین‌ترین رشد بخش تولیدی این کشور از سال ۲۰۰۶ بوده است. این در حالی است که در فصل دوم نیز این نرخ رشد به سطح ۶/ ۵ درصد کاهش یافته بود، نرخی که در فصل اول روی ۵/ ۶ درصد ایستاد. به گزارش «یونیدو» این وضعیت عمدتا به‌خاطر تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین بوده، تنش‌هایی که به‌شدت صادرات دومین اقتصاد بزرگ دنیا را تحت‌تاثیر قرار داده است. البته صادرات چین با چالش‌هایی نیز از جانب ضعف تقاضای داخلی مواجه است. بر این اساس با تمرکز بر هر یک از صنایع، عمده صنایع این کشور نرخ رشد مثبت را در این فصل به ثبت رسانده‌اند، در حالی که تنها تعداد معدودی دچار کاهش شدند. بر این اساس بخش فلزات پایه با رشد ۶/ ۹ درصد، قطعات الکترونیک کامپیوتر با ۴/ ۸ درصد و محصولات دارویی با ۶/ ۷ درصد از جمله بخش‌هایی بودند که عملکردی قدرتمند در فصل سوم سال‌جاری داشتند. در طرف مقابل، رشد بخش ماشین‌آلات این کشور به عنوان بخش تولیدی پیشگام، روی نرخ ۳/ ۳ درصد تثبیت شد. به‌علاوه پوشاک با نرخ ۵/ ۰ درصد، تولیدات چوبی با ۴/ ۰ درصد و وسایل‌نقلیه موتوری با ۴/ ۰ درصد از جمله بخش‌هایی بودند که در این فصل نرخ رشد منفی را تجربه کردند. در نهایت پس از کاهش شدید در فصل آخر ۲۰۱۸، بخش تولید اقتصادهای درحال‌توسعه و نوظهور در فصول اول و دوم ۲۰۱۹ به ثبات رسید و نرخ رشد ۹/ ۰ درصدی را تجربه کرد، نرخی که در فصل آخر سال گذشته ۶/ ۰ درصد کاهش یافته بود. در این رابطه نسبت به فصول گذشته، در فصل سوم سال‌جاری این نرخ رشد با کاهشی ناچیز به سطح ۲/ ۰ درصد رسیده است.
به تفکیک گروه‌های کالایی
در فصل سوم ۲۰۱۹ گروه‌های صنعتی تکنولوژی‌محور، طیف متنوعی از نرخ‌های رشد را به ثبت رساندند، نرخ‌هایی که البته از آغاز سال گذشته روندی نزولی را تجربه می‌کنند. بر این اساس، صنایع با تکنولوژی بالا و تکنولوژی متوسط، در این فصل رشد ۳/ ۱ درصدی داشتند. بنابراین نرخ رشد ۵/ ۵ درصدی که در فصل نخست ۲۰۱۸ به ثبت رسید همچنان بالاترین رکورد خود را حفظ کرده است. به عقیده «یونیدو» یکی از عوامل اصلی این روند کاهشی را می‌توان به تنش‌های تجاری میان اقتصادهای اصلی دنیا نسبت داد، که به‌شدت بر تصمیم مصرف‌کنندگان و سطح تقاضا اثر گذاشته‌اند. متعاقبا تولیدات بخش ماشین‌آلات و وسایل‌نقلیه نیز فصل گذشته را با نرخ رشد منفی به پایان رساندند. با این حال برخی از بخش‌های تولیدی شامل تولیدات هنوز نیز نرخ رشدی قدرتمند را تجربه می‌کنند. بنابراین در هر دو گروه اقتصادهای درحال‌توسعه و پیشرفته بهترین گزینه برای رونق فعالیت‌های نوآورانه به منظور تقویت آینده بخش تولیدی، سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های پایدار جدید باقی مانده است.
