تحول ساختمانی دارالفنون

همچنین امیرکبیر در نامه‌هایی به ناصرالدین‌شاه در سال ۱۲۶۷ق، از تعلیم و تعلم دانش‌آموزان مدرسه سخن گفته است. اعتمادالسلطنه نیز در کتاب «تاریخ منتظم ناصری» همین سال ۱۲۶۷ق را سال اتمام بنای مدرسه ذکر کرده است. امیرکبیر با دو تن از معلمان اتریشی که در زمان خود او به ایران آمده بودند، در نیمه سال ۱۲۶۷ق، هشت ماه پیش از افتتاح رسمی مدرسه و شش ماه پیش از عزل او، شعبه فنون نظامی دارالفنون را راه انداخته بود و در اواخر سال ۱۲۶۷ق، ساختن بخش شرقی مدرسه خاتمه یافت.

می‌دانیم معلمانی که امیرکبیر از فرنگ خواسته بود، در محرم سال ۱۲۶۸ق، چند روز پس از عزل امیر و در دوره‌ای که او خانه‌نشین بود، به تهران رسیدند.  مدرسه دارالفنون در دوره قاجاریان دو پاره داشته است. پاره اول بنای نخست است که به دستور امیرکبیر با طراحی میرزارضا مهندس و معماری محمدتقی‌خان معمارباشی در ۱۲۶۶ق پی‌ریزی و در ۱۲۶۸ق افتتاح شد. این بنا را در سال‌های پس از ۱۲۹۰ق با طرحی از میرزاعباس مهندس و معماری محمد ابراهیمخان معمارباشی تغییر دادند؛ به این نحو که ایوان ستون‌دار پیرامون حیاط آن را ویران کردند و به جای آن، ایوانی با نمایی کاملا متفاوت با قبل ساختند. پاره دوم که حاصل توسعه دارالفنون است، بنای دیگری است با عنوان مدرسه جدید/  مدرسه موزیک/  مدرسه موسیقی که در فاصله سال‌های ۱۳۰۹ -۱۲۷۵ ق در شمال بنای قدیم و در غرب بنای تلگراف‌خانه ساختند. در اوایل دوره پهلوی، بنای قدیم را ویران کردند و به جای آن بنای تازه‌ای با طرح نیکلای مارکف گرجی ساختند که بعدها «دبیرستان دارالفنون» خوانده شد و همچنان باقی است.