خطر شکل‌گیری «وضعیت هیتلری» در آمریکا عکس: EPA

طرفداران دموکراسی در هنگ‌کنگ هم ادعاهای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا را درباره تقلب در انتخابات این کشور پذیرفته‌اند. فعالان حقوق‌بشر و رهبران مذهبی در ویتنام و میانمار حرف و حدیث‌های زیادی را درباره توانایی‌های جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب ایالات‌متحده در بازداشتن اقتدارگرایان مطرح کرده‌اند. در حالی مدافعان آسیایی دموکراسی از سرسخت‌ترین حامیان ترامپ به‌حساب می‌آیند که وی پیش‌تر دوستی خود را با کیم‌جونگ‌اون و شی‌جین‌پینگ اعلام کرده و این خلاف درک آنها است. در واقع تمایل ترامپ به نادیده گرفتن پروتکل‌های دیپلماتیک، کنار گذاشتن توافق‌های بین‌المللی و نامطمئن نگه‌داشتن مخالفانش موجب شده است تا ترامپ نزد آنها به‌عنوان یک رهبر مقتدر در برابر دیکتاتورها جلوه‌گر شود و او را حامی دموکراسی‌های خارج از کشور نشان دهد، حتی اگر در داخل خانه وی در حال از بین بردن آن (دموکراسی) باشد.

در شرایطی که جو بایدن، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در حال چینش تیم خارجی خود است، فعالان حقوق‌بشر در آسیا نگران بازگشت ایالات‌متحده به هنجارهای مرسوم بین‌المللی هستند. آنها بر این باورند که جو بایدن مانند سلف خود باراک اوباما، در برابر اقدامات پرخاشگرانه و تهاجمی چین، همراهی را به تقابل ترجیح می‌دهد.‌ نظرات طرفداران ترامپ اغلب توسط اطلاعات نادرست از سایت‌های خبری مشکوک دریافت می‌شود و عمدتا بر این محور است که بایدن با کمونیست‌ها کار خواهد کرد و با سوسیالیست‌ها همذات‌پنداری خواهد کرد. المر یوآن، یک کارآفرین هنگ‌کنگی که با ارسال یک ویدئو از حزب کمونیست چین انتقاد می‌کند، می‌گوید: «بایدن رئیس‌جمهور است و این مثل آن می‌ماند که شی‌جین‌پینگ در کاخ سفید مستقر شده باشد.» او می‌افزاید: «بایدن تمایل دارد که با چین همزیستی کند و هرکس که با حزب کمونیست همزیستی کند، بازنده است.» در دوران گرگ و میش شده دو‌نالد ترامپ، این فعالان خواستار ایستادگی دولت ترامپ یک‌بار برای همیشه در برابر دیکتاتورهای آسیا شده‌اند. چنین درخواستی نیز برای گسترش سریع دیوار مکزیک دیده می‌شود.

مایک پمپئو، وزیر امور‌خارجه دولت ترامپ در ماه اکتبر از ۵ کشور آسیایی بازدید کرد. او در این سفر، رسم ادب را کنار گذاشت و حکومت چین را «یغماگر بی‌قانون و تهدیدآمیز» خواند و گفت که چین یک کشور خطرناک برای آینده آزادی‌های مذهبی است. این تور به‌عنوان تور رو در رویی با چین تلقی می‌شود، جایی‌که دیپلماسی دلاری چین از نفوذ قابل‌توجهی برخوردار شده است. اوایل این ماه، لوبسانگ ساناگای، به اولین تبعیدی تبت تبدیل شد که به کاخ‌سفید رفت. این یک اقدام تحریک‌آمیز از‌ سوی چین تلقی شده  و آن را در راستای حمایت از جدایی‌طلب‌ها تلقی کرده است. در ماه ژوئن، پمپئو در یک نشست مجازی با رهبر دموکراسی‌خواه در هنگ‌کنگ یعنی جاشوآ وونگ و تسای اینگ-ون، رئیس‌جمهوری تایوان حضور پیدا کرد. هر دو منفور دولت چین هستند.

ترامپ هواخواهان ویژه‌ای نزد مسیحیان به‌ویژه مسیحیان چینی دارد که با خداناباوران کمونیست چینی در زمینه آزادی مذاهب و حقوق اقلیت‌های نژادی در جنوب شرق آسیا  مبارزه می‌کنند. به اعتقاد آنها، مایک پمپئو و دیگر مقامات دولت ترامپ در خارج از کشور ماموریت خود را مبتنی بر ایمان و مذهب پیش می‌برند. سال گذشته ترامپ در کاخ سفید با گروهی از رهبران مذهبی از سراسر جهان دیدار داشت. از افرادی که در این جلسه حضور پیدا کردند می‌توان به «هکلام سامسون» رئیس کنوانسیون پاپتیست‌کاچین اشاره کرد که نماینده اقلیت‌های مسیحی میانمار است و از قضا در داخل آن کشور شکنجه می‌شوند. سامسون می‌گوید: «تجربه خوبی بود و هنگامی که به من یک دقیقه فرصت داده شد تا در مورد کاچین صحبت کنم، برایم بسیار با‌معنا بود و این یعنی اینکه ترامپ به ما اهمیت می‌دهد.» سامسون بر این باور است که «ترامپ برای کاچین بهتر از بایدن است.»

شک و تردیدها درباره بایدن حتی برای کسانی که برای سکولاریسم هم مبارزه می‌کنند، گسترده شده است. آنها می‌گویند که پذیرش عرف‌های دیپلماتیک از ‌سوی رئیس‌جمهور منتخب وقتی فقط یک‌طرف منصفانه بازی می‌کند، کارآیی نخواهد داشت. وانگ دان، کسی که کمک به هدایت اعتراض‌های تیان‌آن‌من را در سال ۱۹۸۹ به عهده گرفت، می‌گوید: «به نظر من بازی کردن بر اساس عرف‌های بین‌المللی با چین بسیار پوچ و بی‌معنی است.» او می‌افزاید: «همانطور که می‌دانیم چین به سختی تن به قوانین بین‌المللی می‌دهد.»

وانگ تصریح می‌کند: «اگر تغییر رژیمی در کار نباشد، هیچ پیشرفتی در مسائل حقوق‌بشری در چین پیش نخواهد آمد.» وانگ جزو کسانی است که آرای الکترال بایدن را زیر سوال می‌برد و در این زمینه با مخالفان چینی خارج‌نشین هم‌عقیده است. با این حال دیگرانی در جامعه وجود دارند، به‌ویژه در چین و هنگ‌کنگ که حمایت از ترامپ را در بهترین حالت ریاکاری و در بدترین حالت خطرناک می‌خوانند. بادیکائو، یک هنرمند سیاسی چینی که در تبعید خودخواسته در استرالیا به‌سر می‌برد، می‌گوید: «سوابق حقوق‌بشری رئیس‌جمهوری آمریکا- آنچه او با کودکان مهاجران و ممنوعیت ورود مسلمانان به این کشور انجام داد- حقیقتا مانع جذب من به دونالد ترامپ می‌شود. اما به‌نظر می‌رسد نگرش دیگران در داخل چین، هنگ‌کنگ و تایوان با من تفاوت دارد.» بادیکائو که یک نام مستعار برای این هنرمند چینی است، با پنهان‌کردن نام قصد دارد به این طریق از خانواده‌اش در چین حافظت به‌عمل آورد. او اخیرا در یک مناظره با امثال وانگ به شکل آنلاین حضور داشته است. او می‌گوید: این افراد سودجو هستند و آنها معتقدند که ترامپ در حال مبارزه با حزب کمونیست چین است اما کسی که شعار اول‌آمریکا را داده است، به اینکه حزب کمونیست چه می‌کند، اهمیت می‌دهد؟ در حالی‌که هدف آنها سرنگونی حزب کمونیست چین است.»

با این حال، طی ۱۲ ماه گذشته اقدامات ترامپ در داخل آسیا افزایش یافته است. در اواخر سال گذشته، دولت ایالات‌متحده به آنچه نقض فاحش حقوق بشر در روهینگیا و سایر اقلیت‌ها می‌خواند، مانع ورود رهبران نظامی میانمار به داخل این کشور شد. آمریکا همچنین تحریم‌های مالی را برای پاکستان و کامبوج که آزادی‌های فردی و مدنی را کم کرده‌اند، در نظر گرفت. این تابستان وزارت خزانه‌داری دولت آمریکا تحریم‌هایی را علیه کری لام، رئیس اجرایی هنگ‌کنگ در نظر گرفت. افزون بر این ۱۰ نفر دیگر از کسانی که نقض‌کننده استقلال هنگ‌کنگ در برابر چین خوانده شدند، مشمول تحریم‌های مالی قرار گرفتند. گفته می‌شود ۴ نفر از این افراد در اواخر همین ماه به این فهرست اضافه شدند.

در ماه ژوئن، دونالد ترامپ تحریم‌های جدیدی را برای مقامات چینی در نظر گرفت و برخی از این افراد کسانی بودند که گفته می‌شود در زندانی‌کردن مسلمانان اویغور در کمپ‌ها نقش فعالی داشته‌اند. صالح حیدر که در پکن به‌دنیا آمده و از کودکی به ایالات‌متحده سفر کرده است، می‌گوید: تاکنون اقدامات دونالد ترامپ نسبت به این مسائل بیشتر از هر کشور دیگری بوده است.» او می‌افزاید: «من نسبت به دولت بایدن بدبین هستم و ترس این را دارم که اجازه دهد، چین به فعالیت‌های عادی خود بازگردد؛ یعنی بازگشت چین به نسل‌کشی در قرن بیست و یکم.»

این در حالی است که جو بایدن اقدامات شی‌جین‌پینگ را نسل‌کشی خوانده بود. ترامپ اما از این واژه استفاده نکرد و در کتاب مشاور سابقش نیز فاش شده بود که ترامپ به رئیس‌جمهوری چین گفته بود که آماده همکاری با این کشور است. برخی از ناراضیان چینی می‌گویند که تنفر از بایدن به اطلاعات غلطی باز‌می‌گردد که در فضای آنلاین پخش شده و قصد دارند او را همراه با سوسیالیسم نشان دهند. یکی از ناراضیان که طرفدار ترامپ هم نیست، می‌گوید: در کل آسیا، در همه جهان مردم حق ندارند اینگونه صحبت کنند. در آمریکا، چپ یا راست، شما آزادی‌های فردی دارید. از این باید محافظت به‌عمل‌ آید.»

p04-01