راه و چاه افزایش رقابت

سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه در آخرین گزارش خود اعلام کرده تنها کشورها و صنایعی امکان تولید محصولات رقابتی را پیدا می‌کنند که با تمرکز روی سه موضوع، به تنظیم بازار و اصلاح مقررات با هدف افزایش رقابت‌پذیری اقدام کنند. کشورهای موفق در این زمینه عموما «درک درستی از جایگاه اقتصاد ملی در مقایسه با بهترین عملکرد در سطح بین‌المللی را دارند»، «پیشرفت اصلاحات را در طول زمان پایش می‌کنند» و «ارتباط میان اقدامات تنظیم‌گری و عملکرد اقتصادی را شناسایی و ارزیابی می‌کنند» و ارزیابی رقابت با شاخص PMR را در دستور کار خود قرار می‌دهند. ارزیابی رقابت با شاخص PMR نشان می‌دهد «دخالت دولت» در اقتصاد تبعات به مراتب بیشتری بر سطح رقابت‌پذیری در صنایع مختلف دارد. پژوهش تا‌زه OECD که روی بیش از ۳۰ کشور انجام گرفته و توسط معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران منتشر شده گویای تا‌ثیر بالاتر انحرافات ناشی از مداخله دولت در اقتصاد نسبت به موانع مقرراتی ورود بنگاه‌ها از  نظر داخلی و خارجی است.  این گزارش تا‌کید می‌کند اصلاحات تنظیم‌کننده رقابت در بازار کمک می‌کند تا‌ با بهبود «تولید محصولات رقابتی»، «نابرابری درآمدی» کاهش یافته و اشتغال افزایش می‌یابد. در این گزارش تا‌کید شده سه مساله «مالکیت عمومی»، «مداخله در عملیات تجاری» و «ساده‌سازی و ارزیابی مقررات» از مهم‌ترین مصادیق انحراف ناشی از مداخله دولت بر سطح رقابت در بازار محصولات هستند. در عین حال سه مساله «بار اداری شرکت‌های نوپا»، «موانع تجارت و سرمایه‌گذاری» و «موانع موجود در بخش‌های خدمات و شبکه» به عنوان زمینه‌های اصلی موانع داخلی و خارجی ورود بنگاه‌، روی سطح رقابت در یک کشور تا‌ثیر می‌گذارند.   از آنجا که مساله رقابت عموما از دو موضوع «مداخله دولت» و «موانع ورود داخلی و خارجی» تا‌ثیر سو می‌پذیرد، تنظیم بازار محصول راهکاری است که  از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی پیشنهاد شده است. این سازمان طبق نتایج حاصل از شاخصPMR اعلام کرده تنظیم بازار محصول تا‌ثیر بالایی بر کل اقتصاد داشته و در تجربه فرانسه، ایتالیا، کره‌جنوبی و آفریقای جنوبی اثر مثبت آن احساس شده است.  شاخص PMR که با بررسی ۱۰۰۰ داده مختلف، معیار کمی برای اندازه‌گیری موانع رقابت در اقتصادهای در حال توسعه و توسعه‌یافته است، به تا‌ثیرات بالقوه اصلاحات بازار محصول بر متغیرهای اقتصاد کلان، مانند اشتغال، تولید ناخالص داخلی و بهره‌وری پرداخته و موفقیت یا شکست دولت‌ها و سیاست‌گذاران را در کشورهای مختلف موردارزیابی قرار می‌دهد.