عصر جدید در انتظار بازار نفت؟

در همین حال، موجودی هاب نفتی کوشینگ آمریکا به پایین‌ترین سطح از سال ۲۰۱۸ رسیده؛ این همان انباری است که سال گذشته با پر شدنش موجب منفی‌شدن قیمت نفت شده بود. از سوی دیگر تولید نفت از سوی اعضای اوپک‌‌پلاس به‌‌آرامی افزایش یافته و تعداد دکل‌‌های حفاری نفت و گاز در جهان که به‌عنوان شاخصی برای پیش‌‌بینی تولید نفت به‌‌کار می‌‌رود، با وجود افزایش مداوم هنوز ۳۰‌درصد از ابتدای ۲۰۲۰ پایین‌تر است. عامل بحران انرژی جهانی برای زغال‌سنگ و گاز هم بر تقاضای نفت افزوده و در کنار آن فشارهای محیط‌زیستی برای کاهش سرمایه‌‌‌گذاری در نفت، موجب شده است چشم‌‌انداز عرضه نفت در سال‌های آتی ضعیف‌‌تر از گذشته باشد. در واقع کمپین‌‌های محیط‌زیستی در حالی روی سمت عرضه بازار اثر می‌‌گذارند که تقاضا هنوز افزایشی است.

کمبود سرمایه‌‌‌گذاری مهم‌ترین عاملی است که برخی تحلیلگران وال‌استریت را روی قیمت‌های بالای نفت برای بلندمدت مصر کرده است. آنها اکنون با اصلاح صعودی پیش‌‌بینی‌‌های خود که در بعضی موارد به ۱۰ دلار بر بشکه هم می‌رسد، متوسط قیمتی بالای ۸۰ و ۸۵ دلار برای یکی دو سال آینده را برآورد می‌کنند. با این وجود، تجارب قبلی پیش‌‌بینی قیمت نفت مخصوصا برای بلندمدت نشان داده که این کار احتمال خطای بسیار بالایی دارد چراکه همین اتفاقاتی که حالا در جریان است هم به‌‌ندرت پیش‌‌بینی شده بود.

نفت برنت هفته گذشته یک‌درصد افزایش یافت تا با قیمت ۵۳/ ۸۵دلار بر بشکه بسته شود و هفتمین هفته متوالی صعودی خود را ثبت کند. نفت‌خام آمریکا (وست‌تگزاس اینترمدییت) هم در همین دوره توانست ۷/ ۱درصد بالا رود تا برای نهمین هفته پیاپی افزایش قیمت را تجربه کند. وست‌تگزاس که با قیمت ۷۶/ ۸۳ دلار در هر بشکه هفته خود را به پایان برد، طولانی‌‌ترین روند افزایشی خود را از سال۲۰۱۵ به ثبت رساند.

   شکاف در عرضه با کمبود سرمایه‌‌‌گذاری

آیا باید برای همیشه با عصر عرضه نفت ارزان خداحافظی کرد؟ این نتیجه‌‌گیری است که برخی از دفاتر بزرگ کامودیتی در وال‌استریت به آن رسیده‌‌اند، جایی‌که بانک‌ها اخیرا دست به افزایش پیش‌‌بینی‌‌های بلندمدت درباره قیمت نفت زده‌‌اند که اغلب به ۱۰ دلار یا بیشتر هم می‌رسد.  

بلومبرگ در گزارشی تحلیلی در این‌باره به تغییر دیدگاه‌ها از گذشته تاکنون در مورد آینده نفت می‌‌پردازد و رویکردی کلان به این موضوع دارد. بر اساس این گزارش، در حالی‌که شکوفایی نفت شیل آمریکا شعاری به همراه داشت که مضمون آن قیمت نفت پایین برای بلندمدت بود، بازار حالا روی مساله تغییر اقلیمی و روند کاهشی اشتهای سرمایه‌‌‌گذاری در سوخت‌‌های فسیلی متمرکز شده است. به‌جای افزایش عرضه، شرکت‌ها تحت‌فشار هستند تا هزینه‌ها را کاهش دهند که منجر به کمبود سرمایه‌‌‌گذاری ساختاری در تولید نفت جدید می‌شود که خود عاملی برای بالا نگه‌داشتن قیمت‌ها در بلندمدت است.

جف کوری، رئیس بخش پژوهش کالایی گروه گلدمن‌ساکس در این‌باره توصیه می‌کند که سرمایه‌‌گذاران بازار آتی نفت روی افزایش قیمت معامله کنند تا زمانی که قیمت به نقطه آرامی برسد که باعث تحریک عرضه جدید خواهد شد. او می‌گوید: «ما می‌‌دانیم که (آن نقطه ثبات) سطحی بالاتر از قیمت کنونی است زیرا ما تاکنون افزایش بزرگی در هزینه سرمایه‌‌ای و سرمایه‌‌‌گذاری را شاهد نبوده‌‌ایم.»

ایده شکاف در عرضه چیز جدیدی نیست. از وقتی که قیمت‌ها در سال‌۲۰۱۴ سقوط کرد، تحلیلگران در مورد اینکه تقاضا به دلیل کمبود سرمایه‌‌‌گذاری از تولید سبقت بگیرد، سخن می‌‌گفتند، اما روند قیمت‌های انرژی از زمان همه‌‌گیری کووید-۱۹ در کنار نگرانی‌‌های محیط‌زیستی دلایلی به‌‌دست می‌دهند که فکر کنیم این‌بار متفاوت است.

تعداد دکل‌‌های حفاری نفت و گاز در جهان ممکن است از کفی که در زمان منفی‌شدن قیمت نفت تجربه کرد، بازیابی شده باشد اما هنوز بیش از ۳۰‌درصد از شروع سال ۲۰۲۰ پایین‌تر است. در واقع بر اساس داده‌های بیکر‌هیوز، با وجود افزایش قیمت نفت‌خام آمریکا به اوج هفت ساله، تعداد دکل‌‌های حفاری در حال‌حاضر به‌اندازه سال ۲۰۱۶ پایین است.

   تغییر دیدگاه وال‌استریت درباره قیمت نفت

در میان بانک‌‌‌هایی که قیمت بالاتری برای نفت متصور هستند، گلدمن‌ساکس می‌گوید قیمت آن به‌‌طور متوسط ۸۵ دلار بر بشکه در سال‌۲۰۲۳ خواهد بود. مورگان‌استنلی پیش‌‌بینی بلندمدت خود را با ۱۰ دلار افزایش به ۷۰ دلار بر بشکه رساند. در همین حال، BNP Paribas تقریبا نفت را ۸۰ دلار بر بشکه برای سال ۲۰۲۳ می‌‌بیند. بانک‌‌های دیگر شامل آر‌بی‌سی‌ کپیتال‌مارکتس از چشم‌‌انداز خوب نفت با توجه به نظر آنها مبنی بر آغاز رالی افزایشی طلای‌سیاه، سخن می‌گوید.

چنین تخمین‌‌‌هایی نشان می‌دهد که این کالای حیاتی برای اقتصاد جهانی از نظر ساختاری گران‌‌تر شده است. انتظارات قیمت نفت زیربنای صدها میلیارد دلار ارزش‌‌‌گذاری سهام برای شرکت‌های نفتی بزرگ بین‌المللی مانند رویال‌داچ‌شل و بی‌‌پی است.

اشتهای سرمایه‌‌گذاران برای وام‌دادن نیز رو به کاهش است. تنها در هفته گذشته، بزرگ‌ترین بانک‌‌های فرانسوی اعلام کردند که از اوایل سال آینده، تامین مالی صنعت نفت و گاز شیل را محدود خواهند کرد. اکوادور اخیرا مجبور شد تعداد بانک‌‌‌هایی را که می‌‌توانستند ضمانت‌‌های اعتباری به آن ارائه کنند دو برابر کند، زیرا موسسات مالی از نفت‌خام برداشت‌‌شده از آمازون اجتناب می‌کردند.

با این حال، همه از این دیدگاه که قیمت‌ها برای بلندمدت در سطوح بالایی بمانند، حمایت نمی‌کنند. سیتی‌گروپ در گزارش ‌ماه‌جاری میلادی خود گفته به‌نظر می‌رسد قیمت نفت زیر ۳۰ دلار و بالای ۶۰ دلار بر بشکه در بلندمدت ناپایدار باشد. تحلیلگران این بانک از جمله اد مورس در یک یادداشت نوشتند که قیمت طولانی‌مدت بالای ۵۰ دلار بر بشکه می‌تواند ۷میلیون بشکه در روز عرضه اضافی ایجاد کند. آنها می‌گویند: «در میان‌مدت، شاخص‌‌های هزینه همچنان به محدوده عادلانه ارزش بین ۴۰ تا ۵۵ دلار در هر بشکه اشاره می‌کنند.»

اما دیگران آن را موجی می‌‌بینند که در حال چرخش است، به‌‌خصوص با تغییرات در ایالات‌متحده که به‌‌طور موثری در سال‌های اخیر به یک تولیدکننده چرخشی تبدیل شده است.

شرکت‌‌های نفت شیل آمریکا که به‌‌طور عام سهامشان عرضه‌شده همچنان در رشد تولید محتاط هستند. ‌اندک شرکت‌‌هایی که اعلام می‌کنند برنامه افزایش تولید دارند با افت ارزش سهام مواجه می‌شوند. همزمان تاثیر کاهش تولید میادین هم واضح‌‌تر از گذشته شده است.

در همین حال، با وجود اینکه برخی تولیدکنندگان اوپک‌‌پلاس خود را دارای مازاد ظرفیتی می‌‌بینند که می‌توانند در سال آینده از آن استفاده کنند، دیگران از جمله نیجریه و آنگولا از قبل نشانه‌های تقلا برای افزایش بیشتر عرضه را بروز داده‌‌اند.

در جهانی که هزینه‌ها در سوخت‌‌های فسیلی کمتر است، سوالات به سمت تقاضا چرخش پیدا می‌کند که به‌نظر نمی‌رسد به این زودی‌‌ها به پیک خود برسد (و پس از آن برای همیشه ثابت و کاهشی شود.)

آژانس بین‌‌المللی انرژی هم در ‌ماه جاری گفت که اگر روند افزایشی تقاضا ادامه پیدا کند، سرمایه‌‌‌گذاری فعلی در سوخت‌‌های فسیلی کمتر از نیاز خواهد بود. از نظر آژانس، با سیاست‌های فعلی کشورها تقاضای نفت در دهه۲۰۳۰ شروع به کاهش خواهد کرد؛ با این وجود‌ مورگان‌استنلی تخمین زده افزایش عرضه ممکن است از سال ۲۰۲۵ متوقف شود که شکاف عرضه و تقاضا را بسیار بزرگ خواهد کرد.

   طولانی‌‌ترین رالی هفتگی نفت از ۲۰۱۵

نفت‌خام آمریکا طولانی‌‌ترین روند افزایش هفتگی خود را از سال ۲۰۱۵ رقم زد، چراکه تولیدکنندگان اوپک‌پلاس فقط‌ اندکی عرضه خود را افزایش دادند و عرضه نفت آمریکا هم کاهش می‌‌یابد.

نفت‌خام آمریکا که در هفته گذشته ۷/ ۱‌درصد بالا رفت توانست برای نهمین هفته پیاپی به سطوح بالاتری دست یابد. رئیس‌جمهور این کشور، جو بایدن پنج‌شنبه شب گفت که آمریکایی‌‌ها باید انتظار قیمت بالای بنزین را تا سال بعد داشته باشند زیرا عرضه اوپک و دیگر تولیدکنندگان خارجی حفظ شده است. موجودی‌های نفت در بزرگ‌ترین هاب ذخیره‌‌سازی این کشور در حال تخلیه به سطوحی است که وقتی نفت ۱۰۰ دلار بود شاهدش بود. بر اساس گزارش روز چهارشنبه اداره اطلاعات انرژی آمریکا، موجودی نفت کوشینگ اوکلاهاما به ۲/ ۳۱میلیون بشکه کاهش پیدا کرده که پایین‌ترین سطح از اکتبر ۲۰۱۸ به‌‌شمار می‌‌رود.  قیمت نفت در هفته گذشته به اوج خود از سال۲۰۱۴ رسید چراکه نگرانی‌‌‌هایی در مورد افزایش مصرف و احتمال گذر آن از عرضه وجود دارد. کمبود گاز و زغال‌سنگ هم تقاضا برای فرآورده‌های نفتی را افزایش می‌دهد که بین ۵۰۰ تا ۷۵۰ هزار بشکه در روز پیش‌‌بینی می‌شود.  برنت هم در هفته گذشته توانست یک‌درصد بالا رود و هفتمین هفته متوالی افزایشی خود را رقم بزند.