دورنمای وضعیت صنعت شیر خشک نوزاد در بودجه  1401

با توجه به توضیحات فوق واضح است که این صنعت نیاز به تعداد زیادی از تامین‌کنندگان مواد اولیه از کشورهای گوناگون (از اروپا گرفته تا کشورهای حوزه آسیای شرقی)  دارد تا بتواند فرمول خود را به‌روز نگه دارد. با نگاهی به لایحه بودجه ۱۴۰۱ پیشنهادی دولت مطابق ردیف ۲۰ جدول ۱۶، تعرفه حق‌الثبت دارو یا مواد اولیه آن موضوع ردیف ۱۴۰۱۲۱، مشتمل بر ثبت هر منبع خارجی تولیدکننده مواد اولیه، بسته‌بندی و فرآورده‌های خوراکی، آشامیدنی، آرایشی، بهداشتی، سنتی، طبیعی، مکمل، شیر خشک و تجهیزات و مقررات پزشکی و ملزومات دارویی برابر با ۱۰۷.۲۵۰.۰۰۰ ریال تعیین شده است که نسبت به رقم مشابه که در جدول ۱۶ ردیف ۱۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ مصوب شده و برابر با ۹۷.۵۰۰.۰۰۰ ریال بوده افزایش ۱۰درصدی داشته است. همچنین در جدول مزبور برای سال ۱۴۰۱ تعرفه اصلاح و تمدید هر منبع خارجی تولیدکننده مواد اولیه، بسته‌بندی و فرآورده‌های خوراکی، آشامیدنی، آرایشی، سنتی، طبیعی، مکمل، شیر خشک و تجهیزات و ملزومات پزشکی و دارویی برابر با ۵۰.۶۰۰.۰۰۰ ریال است که نسبت به رقم مشابه تعرفه در سال قبل که برابر با ۴۶،۰۰۰،۰۰۰ ریال بوده افزایش ۱۰درصدی داشته است. به نظر می‌رسد فشار مالی ناشی از هزینه ثبت این منابع که نیاز هر تولیدکننده این حوزه برای به‌روز نگه داشتن فرمولاسیون است در سال آینده حداقل ۱۰درصد بیشتر شود. عجیب اینکه سازمان غذا و دارو ثبت منبع شناخته شده و ثبت شده قبلی را برای هر تولیدکننده به‌صورت جداگانه الزامی می‌داند. این به‌آن معنی است که اگر منبع تامین‌کننده‌ای را یک تولیدکننده ثبت کند، تولیدکننده دیگر هم همان منبع را باید در سازمان به اسم خود ثبت کند. این رویه فشار مالی ثبت منابع را روی این صنعت چند برابر کرده و فقط موجب افزایش درآمد از این محل برای دولت خواهد شد که متاسفانه نهایتا توسط این صنعت و مردم پرداخت خواهد شد.

با توجه به جدول ۱۴ مربوط به تبصره ۱۴ مبلغ اختصاص یافته به دارو و شیرخشک از محل درآمد ناشی از هدفمندسازی یارانه‌ها برابر با ۱۵۰۰ میلیارد تومان است که به نظر می‌رسد برای تولید شیر خشک رگولار (برای نوزادان سالم یا ترم) در نظر گرفته شده و از طرفی مبلغ ۱۸۰۰ میلیارد تومان نیز برای حمایت دولت از کاهش نرخ داروهای ساخته شده، مواد اولیه دارو، واکسن و شیر خشک (های رژیمی)، کیت و کیسه خون مصرفی از محل درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌ها پرداخت خواهد شد. اگر این ارقام را به قیمت دلار بازار آزاد حساب کنیم در خوش‌بینانه‌ترین حالت دولت ۵۰میلیون دلار برای تولید شیر خشک رگولار و ۶۰ میلیون دلار برای تولید و واردات شیر خشک‌های رژیمی‌ و متابولیک در نظر گرفته است که آن هم با بودجه واکسن، کیت و کیسه خون مصرفی مشترک است. این ارقام به طور اختصاصی برای تولید و واردات مواد اولیه شیر خشک نوزاد کافی به نظر نمی‌رسند چه برسد به اینکه با دیگر اقلام حوزه سلامت در نظر گرفته شوند و عجیب‌تر اینکه دولت بودجه را تفکیک نکرده شاید به این دلیل که بعدا بتواند از بودجه یک قسمت در قسمت دیگر استفاده کند.

ارقام فوق در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ نمایانگر این است که دولت در سال آینده همچنان قصد حمایت از کالاهای کم‌کشش و اساسی را دارد، ولی میزان دقیق این حمایت از طریق ارقام اعلامی‌ قابل پالایش و تبیین نیست. مقایسه تطبیقی جدول ۱۶ در لایحه بودجه ۱۴۰۰ و قانون بودجه سال ۱۴۰۱ نشانگر این است که تعرفه ناشی از واردات مواد اولیه کالاهایی مانند شیر خشک نیز حداقل به‌میزان تورم رسمی ‌پیش‌بینی‌شده که همان ۱۰درصد است افزایش خواهد یافت.

به‌عبارتی با حذف ارز ۴.۲۰۰ تومانی از طرفی دولت با منابع به‌دست آمده از هدفمندی یارانه‌ها قادر به حمایت از صنایع مولد و کالاهای اساسی است و از طرف دیگر با افزایش هزینه واردات مواد اولیه این صنعت بخشی از کسری درآمد خود را پوشش خواهد داد؛ اما حذف ارز ۴.۲۰۰ تومانی به تنهایی باعث افزایش قیمت واردات مواد اولیه و تشدید تورم وارداتی و کمبود شدید نقدینگی در این صنعت خواهد شد. در نهایت، اگرچه به‌نظر می‌رسد برآیند دیدگاه دولت نسبت به این گونه صنایع حمایتگرانه باشد، ولی با توجه به عدم شفافیت و تفکیک دقیق بودجه در این حوزه با اقلام دارویی بعید به‌نظر می‌رسد حمایت دولت کافی باشد.