با این‌‌‌حال، صورت‌های مالی تلفیقی، اطلاعات مفیدی برای سایر استفاده‌کنندگان فراهم می‌‌‌آورد. برای مثال، بستانکاران یا وام‌دهندگانی که وثیقه طلب آنها در یکی از واحدهای تجاری گروه قرار دارد نیاز به مراجعه به صورت‌های مالی واحد تجاری مربوطه دارند. با این حال همین استفاده‌‌‌کنندگان ممکن است برای ارزیابی توان مالی گروه از صورت‌های مالی تلفیقی استفاده کنند تا در مورد وثیقه موثر طلب خود و همچنین چشم‌‌‌انداز ادامه رابطه با واحد تجاری قضاوت کنند. توان مالی گروه برای بستانکاران واحدهای تجاری فرعی به خاطر وابستگی متقابل این واحدها دارای اهمیت است، زیرا حتی در نبود ضمانت‌های متقابل رسمی، فشارهای تجاری ممکن است موجب شود واحد تجاری اصلی از واحدهای تجاری فرعی در قبال بستانکاران حمایت مالی کند. (بند ۸ استاندارد حسابداری ۱۸-صورت‌های مالی تلفیقی قبل) بنابراین صورت‌های مالی تلفیقی، صورت‌های مالی گروه است که در آن دارایی‌ها، بدهی‌ها، حقوق مالکانه، درآمدها، هزینه‌‌‌ها و جریان‌های نقدی واحد تجاری اصلی و واحدهای تجاری فرعی آن به‌گونه‌ای ارائه می‌شود که گویی متعلق به شخصیت واحد اقتصادی است. (پیوست الف استاندارد حسابداری ۳۹) در سال ۱۳۹۸، سازمان حسابرسی با هدف تهیه صورت‌های مالی جداگانه سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری فرعی، مشارکت‌های خاص و واحدهای تجاری وابسته، استاندارد حسابداری ۱۸ (صورت‌های مالی جداگانه) را منتشر کرد (بند یک استاندارد حسابداری ۱۸) و تاریخ اجرای آن را در مورد کلیه صورت‌های مالی که دوره مالی آنها از تاریخ ۱/ ۱/ ۱۴۰۰ و بعد از آن می‌شود، لازم‌‌‌الاجرا دانست. در بند ۲ متن استاندارد بین‌المللی حسابداری ۲۷ (صورت‌های مالی جداگانه) تصریح شده «در صورتی که واحد تجاری تصمیم بگیرد صورت‌های مالی جداگانه ارائه کند یا طبق مقررات محلی ملزم به انجام این کار باشد، این استاندارد را باید به کار گیرد.» در نسخه نهایی این استاندارد که در ایران انتشار یافته عبارت کلیدی فوق درج نشده است. واحد تجاری اصلی بر اساس عبارت فوق یا باید جهت این تصمیم (انتشار صورت‌های مالی جداگانه) که منطقا بر اساس قضاوت مدیریت شکل گرفته، قضاوت‌های مدیریت در فرآیند به‌کارگیری این رویه حسابداری را افشا نموده، به طور مثال درج عبارت «درک بهتر صورت‌های مالی تلفیقی» (کتاب قضاوت و تصمیم‌گیری در حسابداری نوشته سارا. ای. بونر ترجمه دکتر علی پارسائیان و بند ۱۲۳ استاندارد حسابداری یک ارائه صورت‌های مالی) یا اینکه مقررات محلی انتشار صورت‌های مالی جداگانه را الزامی کند، به عنوان مثال مقررات مالیاتی برای تشخیص مالیات واحد تجاری اصلی یا مقررات بانکی برای اعطای تسهیلات مالی. این دلایل عمدتا در نمونه‌های خارجی صورت‌های مالی جداگانه درج شده است. ضمنا در همین نمونه‌ها به انتشار همزمان صورت‌های مالی جداگانه و تلفیقی نیز اشاره شده است. این موضوع در کشور ما از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا به طور نمونه مطابق مقررات مالیاتی داخلی، مبنای تشخیص مالیات برای واحدهای سرمایه‌گذاری، صورت‌های مالی جداگانه است. بنابراین بر اساس توضیحات یادشده و در یک استدلال منطقی می‌توان نتیجه گرفت انتشار صورت‌های مالی واحد تجاری اصلی صرفا با اتکا به دو دلیل مذکور و نیز به طور منفک از صورت‌های مالی تلفیقی قابلیت انتشار خواهد یافت.  تا قبل از انتشار استاندارد حسابداری صورت‌های مالی جداگانه، به دلیل فقدان استاندارد حسابداری خاص، نحوه ارائه جداگانه صورت‌های مالی واحدهای تجاری اصلی نامشخص بود. به همین دلیل سازمان حسابرسی با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار صورت‌های مالی نمونه تلفیقی را منتشر کردند. در نمونه انتشار یافته، صورت‌های مالی اساسی تلفیقی گروه و شرکت و یادداشت‌های توضیحی آنها به صورت یکپارچه و در کنار هم قرار گرفتند. جهت هماهنگی با این نمونه از صورت‌های مالی تلفیقی، دستورالعمل تهیه و ارائه گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی به منظور ارائه واحد و همزمان گزارش حسابرسی برای گروه و واحد تجاری اصلی توسط سازمان حسابرسی منتشر شد.  اتخاذ این سیاست گزارشگری به تجربه ثابت کرده ارائه اطلاعات مالی و گزارشگری حسابرسی به این صورت، به دلیل پیچیدگی و گستردگی آن تعارض مستقیمی با خصوصیات کیفی اصل قابل فهم بودن، ادغام و طبقه‌‌‌بندی و میزان توان استفاده‌کننده داشته است. نظر به اینکه استاندارد بین‌المللی حسابداری ۲۷ (صورت‌های مالی جداگانه) از سال ۲۰۱۳ میلادی لازم‌‌‌الاجرا شده، نهادهای استانداردگذار داخلی با اتکا به این استاندارد بین‌المللی، در سال‌های قبل از ۱۴۰۰ می‌توانستند این جداسازی اطلاعات مالی را اجرا کنند.  انتظار می‌‌‌رفت با انتشار استاندارد حسابداری ۱۸ (صورت‌های مالی جداگانه) نهادهای استانداردگذار نسبت به تغییر رویه‌‌‌های قبلی اقدام کرده و صورت‌های مالی تلفیقی گروه را جدا از صورت‌های مالی واحد تجاری اصلی منتشر کرده و به تبع آن گزارش‌های حسابرسی هریک از صورت‌های مالی فوق نیز به طور جداگانه منتشر شود. رویه‌‌‌ای که توسط موسسات حسابرسی بزرگ خارجی مانند e. y، kpmg، Deloitte، pwc و g. t مورد استفاده قرار گرفته است. این تغییر در کشور ما عملی نشده است و در صورت‌های مالی حسابرسی شده میان‌‌‌دوره‌‌‌ای انتشار یافته سال ۱۴۰۰ درخصوص محتوای صورت‌های مالی تلفیقی و گزارش‌های حسابرسی شاهد ادامه رویه قبل بوده‌‌‌ایم. بنا به موارد مطروحه فوق، چگونگی به‌کارگیری این استاندارد توسط استفاده‌کنندگان در هاله‌‌‌ای از ابهام قرار گرفته و به نظر می‌رسد موضع‌‌‌گیری نهادهای حرفه‌‌‌ای درخصوص نحوه پیاده‌سازی استاندارد حسابداری ۱۸ (صورت‌های مالی جداگانه) و گزارشگری حسابرسی آن ضروری باشد.

 

اخبار مرتبط