فرصت‌ها و چالش‌های شهری گرگان‏

فائزه عبداللهی با اشاره به اینکه شناخت نقاط قوت و ضعف سیستم‌های کنونی درآمدی شهرداری‌ها می‌تواند موانع و فشارهای موجود بر مدیریت شهری را کاسته و سبب بهبود عملکرد متولیان و مدیران شهری شود، گفت: وظایف کنونی مدیریت شهری تنها به مواردی همچون برنامه‌ریزی، خدمات‌رسانی، مدیریت فرهنگ محلی، انجام طرح‌های عمرانی خلاصه نمی‌شود، بلکه جهت‌دهی فعالیت‌های شهری و ترسیم چشم‌انداز شهر در راستای دستیابی به توسعه پایدار از مهم‌ترین وظایف مدیران شهری به شمار می‌رود.

وی افزود: گرگان به عنوان یکی از شهرهای شمالی که دارای بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین بافت تاریخی، طبیعت بی‌نظیر و اقوام مختلف است و از طرفی به علت قرار گرفتن در مسیر تردد زائران بارگاه امام هشتم(ع)، برخورداری از مجموعه متخصصان، پژوهشگران، هنرمندان و ورزشکاران تراز اول کشور و بهره‌مندی از پایانه‌های بار و مسافر بین‌المللی هوایی، ریلی و جاده‌ای و تنوع اقلیمی دارای فرصت‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری و توسعه شهری است.  

رئیس شورای شهر گرگان با تاکید بر اینکه ماموریت اصلی مدیریت شهری امروز تحقق شهر انسانی با افزایش کیفیت زندگی و کیفیت محیط در شهر گرگان است، اظهار کرد: با نگاهی گذرا نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای شهر گرگان در حوزه‌های محیط و منظر شهری، ترافیک و شبکه معابر، سیستم حمل و نقل عمومی و در حوزه اجتماعی و روابط اجتماع مورد بررسی قرار گرفت که توجه به این موضوعات در برنامه‌ریزی شهری می‌تواند نتایج مطلوبی در پی داشته باشد.

عبداللهی وجود بافت تاریخی ارزشمند به مساحت تقریبی ۱۵۰ هکتار، بالا بودن نسبی متوسط مساحت قطعات مسکونی در محدوده، سرانه مطلوب کاربری‌های تجاری، مسکونی، مذهبی و پویایی حاصل از واقع شدن شهر در راه‌های مواصلاتی اصلی استان را از نقاط قوت حوزه کالبدی شهرگرگان برشمرد و گفت: برخوردار نبودن از سلسله مراتب مناسب خدماتی در سطح محلات، پایین بودن سطح و سرانه کاربری‌های آموزشی، فرهنگی، درمانی و ورزشی و عدم هماهنگی بین ساخت و سازهای جدید و بناهای قدیمی نیز از نقاط ضعف در این زمینه است.

وی افزود: قرارگیری بافت تاریخی ارزشمند در مرکز شهر و پیاده‌سازی برخی از طرح‌ها همچون پیاده محور کردن مسیرهای دسترسی به آن، امکان استفاده از زمین‌های بایر و تخریبی به‌منظور کاهش مشکلات خدماتی، مدیریت بحران و پارک‌های چند منظوره و امکان افزایش تراکم ساختمانی در شهر و ایجاد منابع درآمدی برای مردم و شهرداری نیز از فرصت‌های پیش روی حوزه کالبدی شهری است که باید مورد توجه قرار بگیرد.

رئیس شورای شهر گرگان ادامه داد: امکان افزایش فرسودگی بافت‌های تاریخی در پی انجام نشدن اقدامات لازم، رواج ساخت و سازهای غیرقانونی و عدم رعایت ضوابط و مقررات طرح جامع و تغییر کاربری‌های متعدد و عدم طرح‌های موضعی و موضوعی در رابطه با بافت تاریخی شهر گرگان متناسب با ظرفیت‌ها و امکانات جذب توریست تهدیدهای حوزه کالبدی شهری است.

عبداللهی در ادامه با اشاره به نقاط قوت در حوزه محیط و منظر شهری اظهار کرد: وجود کریدورهای شاخص دید همچون بلوار ناهارخوران و رودخانه در داخل شهر برای ایجاد فضاهای سبز و پارک و پارک‌های ساحلی، تنوع و توزیع عناصر طبیعی و انسان ساخت در شهر و وجود گره شاخص عملکردی از ظرفیت‌های موجود در این بخش است. وی خاطرنشان کرد: متاسفانه در کنار این مواهب شاهد فقر شدید فضای عمومی و فضای سبز مناسب در محلات، کمبود مسیرهای نواری سبز در حاشیه برخی از خیابان‌ها همچون خیابان امام خمینی، خیابان سرخواجه و عدم تناسب و تطابق کالبدی - بصری المان‌های شهری با بدنه اصلی شهر هستیم که این موضوعات باید با برنامه‌ریزی و گرایش به نوسازی عناصر عملکردی شهری و فراشهری در جهت ایجاد جذابیت بصری، گرایش به استفاده از عناصر در جهت جذب گردشگر همچون محور زیارت، بافت قدیمی نعلبندان و سرچشمه و تعریف طرح‌های موضعی در زمینه گردشگری و سیما و منظر شهری در طرح‌های فرادست نظیر طرح جامع و طرح‌های تفصیلی ویژه مورد پیگیری قرار بگیرد.

رئیس شورای شهر گرگان در ادامه همچنین وجود محورهای تجاری- خدماتی در خیابان‌های امام خمینی، شهیدبهشتی و شهدا و ولیعصر و استقرار مراکز عمده خدماتی پیرامون این محورها و وجود فضاهای شهری نسبتا مناسب در امتداد محورهای اصلی را از نقاط قوت حوزه ترافیک و شبکه معابر شهر گرگان برشمرد و تصریح کرد: واقع شدن بیش از ۸۰ درصد معابر اصلی شهر در بافت قدیمی شهر، عدم برخورداری از سلسله مراتب مناسب عملکردی معابر در شهر و عدم پیوستگی در معابر شهری، نبود خیابان‌های جمع و پخش‌کننده مناسب برای اتصال کوچه‌های درون‌بافت‌های شهری به محورهای شریانی و وجود گذرهای تنگ و باریک در بافت مسکونی از نقاط ضعف حوزه ترافیک است. وی افزود: همچنین ناکارآمدی سیستم حمل‌ونقل عمومی، عدم پیوستگی پیاده‌روهای خیابان‌های اصلی شهر و کافی نبودن پارکینگ‌های مورد نیاز ساکنان نیز از نیازهای موجود در حوزه ترافیک است و ایجاد کمربندی در پیرامون شهر جهت هدایت تردد وسایل نقلیه عبوری، اختصاص شبکه‌های جدید استخوان‌بندی شهر به عنوان محورهای جاذب جمعیتی در کنار عملکرد انتقالی و دسترسی و ایجاد پیاده‌رو در سطح شبکه گذرهای ارتباطی شهر از موضوعات کاربردی در این خصوص است.

 رئیس شورای شهر گرگان در ادامه فرسودگی ناوگان اتوبوسرانی و عدم پراکندگی مناسب مسیرهای مختلف حمل و نقل عمومی را از نقاط ضعف حوزه سیستم حمل و نقل عمومی دانست و خاطرنشان کرد: ارتقا و استانداردسازی سطح کیفی اتوبوس‌های داخلی، خصوصی‌سازی با نظارت دقیق و تغییر سوخت اتوبوس‌های دیزلی به بنزینی برای کاهش آلودگی هوا از نیازهای سیستم حمل و نقل عمومی است.عبداللهی در ادامه همچنین با اشاره به نقاط قوت حوزه اجتماعی و روابط اجتماعی گفت: ایجاد فضاهای گردشگری – تفریحی از سوی مدیران شهری، تقویت ورزش‌های بومی و موفق با برند اجتماعی بالا نظیر کبدی، بسکتبال و ایجاد فضاهای اجتماعی در نقاط مختلف شهری از جمله نیازهای موجود در این حوزه است که باید مورد توجه قرار بگیرد.