آذربایجان؛‌‌ پیشتاز در حمل‌و‌نقل ریلی

مدیرکل راه‌‌آهن آذربایجان ‌‌درخصوص روند جابه‌جایی مسافر و بار در این حوزه اظهار کرد: درباره روند بارگیری نسبت به سال گذشته عملکرد خوبی داشته‌ایم و امسال هم در ۵ ماه گذشته نسبت به مدت مشابه سال قبل شاهد یک روند صعودی و مثبت هستیم. سال گذشته ۳/ ۲‌درصد کل بار شبکه ریلی را تامین کردیم که برای آذربایجان‌ ‌یک رکورد به حساب می‌آید.شاپور اصلانی افزود: در سال‌جاری هم در تناژ بارگیری نسبت به سال گذشته شاهد رشد ۲۵‌درصدی هستیم و به عدد ۴۹۱هزار ۸۲۶ تن رسیده‌ایم که ۴۹‌درصد رشد را شاهد هستیم. در تن کیلومتر مرزی هم که از اهمیت بسزایی برخوردار است ۸۱‌درصد رشد و تن کیلومتر مبدا و مقصد در حمل‌و‌نقل داخلی ۱۵‌درصد بوده است.وی ادامه داد: با توجه به این‌که اداره کل راه‌آهن آذربایجان‌ ‌یک اداره کل مرزی است در بخش حمل‌و‌نقل خارجی هم بسیار فعال از مبادی رازی و جلفا به سایر کشورها بوده است که در کل در بخش بین‌المللی در واردات و صادرات نسبت به سال‌های گذشته عملکرد مثبتی را در این اداره کل شاهد بوده‌ایم.

اصلانی با اشاره به بارگیری‌های صورت گرفته در این اداره کل گفت: بعد از سه سال بار مازوت راه افتاد که از تبریز به بندر امام می‌رود. همچنین بار گندم را بعد از دو سال توقف از تبریز به نکا، زاهدان و کرج بارگیری داریم. در عین حال امسال توانستیم برای نخستین ‌بار کنسانتره طلا را از تبریز بارگیری و به‌صورت ترکیبی به بندرعباس ارسال کنیم. واگن‌های اول این بار رفته است و در انتظار مجوز کلی هستیم که جابه‌جایی این بار ادامه داشته باشد. وی ادامه داد: همچنین کنسانتره مس از معدن سونگون که طولانی‌ترین بار صادراتی کشور است از تبریز به بندرعباس بارگیری می‌شود. در کنار این بارها موفق به جذب یک بار دیگر از معدن مس انجرد شدیم که کنسانتره آن به اهر می‌آید و تاکنون ۳۲ واگن به‌عنوان نمونه بارگیری و به بندرعباس اعزام شد. برای این بار هم منتظر مجوز هستیم تا همچنان تداوم داشته باشد. صادرات بار قیر به ترکیه که در حال حمل است و همچنین بار کربنات سدیم از محور تازه‌تاسیس مراغه به ارومیه هم باید ذکر شود.

 عملکرد مناسب در جذب مسافر

اصلانی در ادامه با اشاره به عملکرد مثبت این اداره کل در حوزه جذب مسافر اظهار کرد: درخصوص جذب مسافر و سفرهای خارجی امسال بعد از ۵ سال قطار تبریز- وان را باتوجه به جلساتی که در سطح مدیرعامل راه‌آهن با طرف ترک برگزار شد راه‌اندازی کردیم. این قطار هفته‌ای یک بار رفت و برگشت دارد و در جذب مسافر خوب بوده است.وی ادامه داد: البته با توجه به شرایط سختی که در بازار ارز موجود است و روی جذب مسافر هم تاثیرگذاشته به آمار دلخواه خودمان در این خصوص نرسیده‌ایم اما اکنون ۴ سالن از تبریز به وان حرکت می‌کند که از ۲۵‌درصد ظرفیت آن استفاده می‌شود و امیدواریم با تداوم کار شاهد رشد خوبی در جذب مسافر باشیم.

 شرایط ایمن قطارهای مسافری

مدیرکل راه‌آهن آذربایجان ‌‌در ادامه به میزان عمر بالای ناوگان ریلی در این منطقه اشاره کرد و گفت: متاسفانه عمر ناوگان ما بالا بوده و اکثر قطارهای مسافری که در استان سیر می‌کنند و تحت نظارت اداره کل راه‌آهن آذربایجان ‌‌هستند، بالای ۳۰ سال عمر دارند. فعلا با حفظ شرایط ایمنی این قطارها اجازه سیر دارند که با مکاتبات انجام شده به دنبال در اختیار گرفتن واگن‌ها با عمر کمتر برای جلب رضایت مشتریان هستیم. وی افزود: اکنون ۱۲ رام قطار از اداره کل راه‌آهن آذربایجان‌‌ اعزام می‌شوند که این قطارها از مبدا تبریز به مراغه، تبریز- مشهد، تبریز- تهران، مراغه- تهران و جلفا به سلماس و وان است که در خط سیر قرار دارند و مسافر از آنها اعزام می‌شوند.

 آذربایجان ‌‌پیشتاز حمل‌و‌نقل ریلی

شاپور اصلانی درخصوص اقدامات صورت گرفته در حمل‌و‌نقل حومه‌ای ریلی با تاکید بر پیشتاز بودن اداره کل راه‌آهن آذربایجان‌‌شرقی به‌عنوان یکی از اداره‌های پیشتاز در این حوزه اظهار کرد: به‌عنوان یک اداره کل پیشتاز در این خصوص توافق‌های خوبی با مناطق مختلف انجام دادیم و ظرفیت خیلی بالایی در استان و تبریز در این زمینه موجود است. قطار تبریز- تربیت معلم را داریم که استقبال خوبی از آن صورت می‌گیرد. وی ادامه داد: این یک قطار دانشجویی است که اکثر اوقات با ۱۰۰‌درصد ظرفیت حرکت و ۸۰۰ مسافر را جابه‌جا می‌کند. برای این خط دو رام قطار ریل باکس اعزام می‌کنیم که گاه در این مسیر یک قطارکمکی هم اعزام می‌شود. در این حوزه همکاران ما در بخش مسافری اقدامات خوب دیگری هم انجام داده‌اند. یکی از این کارها قطارهای رایگان در منطقه ارس است که در چند مرحله و فاز با قبول ۱۰۰درصد هزینه از سوی منطقه آزاد قطارها اعزام می‌شود. در ایام نوروز روزی ۲ هزار مسافر را جابه‌جا کردیم و بعضی اوقات هم براساس توافق‌نامه صورت گرفته با منطقه آزاد قطار کمکی هم گذاشتیم که تا پایان جشنواره تابستانی هم ادامه دارد. اصلانی گفت: قطار توریستی برای مراغه‌گردی را در دو مرحله در این خصوص به اجرا گذاشتیم که با استقبال خوبی مواجه شد. این قطار از تبریز با ۹۰‌درصد ظرفیت به مراغه حرکت می‌کند که یک روز رفت و یک روز برگشت است.

 آخرین وضعیت راه‌آهن میانه – تبریز

مدیرکل راه‌آهن آذربایجان ‌‌درخصوص آخرین وضعیت راه‌آهن میانه – تبریز گفت: این بخش در اختیار معاونت ساخت است اما با توجه به اقدامات صورت‌گرفته و مشاهدات عینی از میانه به بستان‌آباد ریل‌گذاری انجام شد کار در مرحله عملیاتی و تکمیل است. کار زیربنایی ۸۵‌درصد تا ۹۰‌درصد پیشرفت داشته و در سال‌ گذشته کار به خوبی پیش رفته است.وی افزود: محور مهاباد به ارومیه پیشرفت بهتری داشته است و در دو بازدیدی که در خدمت آقای نوبخت و معاونان وزیر راه‌و‌شهرسازی و همچنین مدیرعامل راه‌آهن بودیم، بخش ساختمانی ایستگاه نقده و ارومیه تکمیل شده و کمی از اقدامات تاسیساتی و ساختمان‌های جانبی مانده است که در حال انجام کار هستند. همچنین از لحاظ خطی هم ۹۵‌درصد پیشرفت داشته که امیدواریم هرچه زودتر برای خدمت‌رسانی تحویل داده شود.

 توسعه دو برابری ایستگاه تبریز

بحث توسعه ایستگاه تبریز دیگر مبحثی بود که شاپور اصلانی در مورد آن گفت: درخصوص توسعه ایستگاه تبریز کار را در سه فاز طراحی کردیم که این اقدام سال گذشته انجام گرفت. ایستگاه قدیمی دوبخش اداری و مسافری داشت و اداره کل راه‌آهن آذربایجان‌ ‌در ایستگاه تبریز قرار داشت. در این‌خصوص با توجه به ساختمان‌هایی که برای بخش اداری ساخته شد، فضا آزاد شد. وی ادامه داد: فاز نخست اضافه شدن ۴۰۰مترمربع به فضای ایستگاهی بود.

در فاز دوم هم که در حال بهره‌برداری هستیم ۱۱۰۰ مترمربع دیگر به فضای ایستگاهی اضافه شد که به این ترتیب فضای ایستگاه تبریز از ۱۶۰۰مترمربع به ۲۷۰۰ مترمربع افزایش یافت که یک جهش خوب بود. فاز سوم و نهایی هم پیمانکار بخش عملیات و اجرا را شروع کرده که در آن ۵۰۰ مترمربع دیگر به ایستگاه اضافه خواهد شد و کلیه فضاهای جانبی مازاد حذف و ایستگاه تبریز در کل مسافری خواهد شد.

 نگاه ویژه به TOD

اصلانی در ادامه با اشاره به اقدامات و نگاه ویژه به طرح توسعه مبتنی بر حمل‌و‌نقل همگانی (TOD) گفت: در زمینه TOD سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در راه‌آهن فعال است. چند طرح به مرکز معرفی شده و در تبریز، جلفا و سهلان فضاهای خوبی در مسیرها برای سرمایه‌گذاری وجود دارد. در مسیر تبریز به جلفا مذاکرات زیادی با منطقه آزاد ارس بابت کاهش زمان فعلی انجام گرفته و با جذب مشاور طرح اولیه آن تهیه شده است.

وی ادامه داد: در این‌خصوص منتظر به نتیجه رسیدن مذاکرات با منطقه آزاد ارس هستیم. با این حال در بحث سرمایه‌گذاری به‌صورت فراخوان عمومی برای جلفا و تبریز اقدام شده است تا برای محوطه‌های تجاری، هتلینگ ورزشی و تفریحی که مشخصات اولیه آنها تهیه شده است، سرمایه‌گذار جذب شود.

 روند اتصال مناسب به چشمه‌های صنعتی بار

مدیرکل راه‌آهن آذربایجان‌‌ با اشاره به رشد مناسب در استان بابت اتصال به چشمه‌های بار اظهار کرد: در این خصوص تلاش‌های زیادی در استان شده و چشمه‌های صنعتی به‌خوبی شناسایی شده‌اند. در این زمینه جلسات زیادی برگزار و اطلاعات آن به تهران منعکس شده است. فولاد شاهین بناب، کارخانه آرد ارس مهر و کربنات سدیم از جمله ۶ مرکز بار عمده شناسایی شده‌ در استان هستند که شناسایی و اطلاعات آنها در اداره کل به اداره کل بازرگانی گزارش شده است. وی افزود: با این حال در این مسیر بعضا با یکسری مشکلات مثل پل‌ها و آب‌روهای مسیر روبه‌رو هستیم چون این نکته قابل ذکر است که همه انشعاب‌ها باید از ایستگاه‌ها باشد. این موانع باید رفع شوند تا در مسیر اتصال به خوبی حرکت کنیم.

 توسعه حمل‌و‌نقل عمومی به شهرهای جدید

این مقام مسوول در زمینه توسعه ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی به شهرهای جدید با اشاره به اقدامات صورت گرفته، گفت:  سال گذشته مجوز کمیته فنی ایستگاه‌ها را جهت ایستگاه مسافری ایلخچی گرفتیم. با دانشگاه آزاد و شهرداری ایلخچی جلسه مشترک داشتیم و تفاهم‌نامه‌ای در این‌خصوص به امضا رسید. عملیات اجرایی ایجاد سکو شروع شده و امیدواریم تا پایان شهریور با توجه به بازگشایی دانشگاه از آنجا بهره برداری داشته باشیم. وی افزود: در این مسیر بحث کاهش زمان سیر را در خط تبریز – جلفا داشتیم که رقابت زیادی با جاده داریم.

 پیشرفت مناسب در مسیر برنامه ششم

اصلانی در این‌خصوص بابت رشد انتقال مسافر و بار از جاده به ریل طبق برنامه ششم توسعه گفت: سال گذشته نسبت به برنامه‌ای که به ما اعلام شد توانستیم ۴۳‌درصد از برنامه را محقق کنیم. این مساله با محدودیتی‌ که در اداره کل راه‌آهن آذربایجان‌‌وجود دارد صورت گرفت چراکه طول جاده از راه‌آهن کمتر است، به همین خاطر در حوزه جاده‌ای از تبریز به تهران بحث ریلی نمی‌تواند از نظر کیلومتری رقابت کند. این عدم رقابت در بحث کرایه هم هست که یک رقابت سخت و غیرمنصفانه است.