کارگروه ویژه برای ساماندهی کارون

رضا اردکانیان اظهار کرد: از مجموع ۵۱ میلیارد مترمکعب حجم مخازن سدهای بزرگ ساخته شده، حدود ۲۲ میلیارد مترمکعب از این مقدار در خوزستان است. از مجموع ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار هکتار از اراضی آبیاری مدرن کشور، حدود ۴۵۰هزار هکتار معادل ۲۰ درصد در خوزستان است. وی افزود: از ۱۲ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاه‌های برقابی کشور حدود ۷ هزار و ۷۰مگاوات یعنی حدود ۶۰ درصد آن زیرمجموعه مدیریت آب و برق خوزستان است. از مجموع ۲ هزار و ۴۰۰میلیارد تومان منابع حاصل از فروش آب، حدود ۳۷ درصد مربوط به آب و برق خوزستان است. در کل حدود ۴۰ درصد دارایی‌های فیزیکی صنعت آب و برق کشور در این استان قرار دارد.وزیر نیرو خاطرنشان کرد: اصلی‌ترین مزیت ما در محدوده ظرفیت‌هایی که داریم، منابع انسانی است. از نظر منابع انسانی کشور، کشور ما جزو منابع ممتاز است. منابع زیرزمینی و موقعیت ژئوپلیتیک ارزشمندی داریم اما همه آنها به پای منابع انسانی ما که یک منبع تجدیدپذیر نیز است، نمی‌رسد.

اردکانیان افزود: مورد دیگری که باید به آن توجه شود، توجه جدی به ماهیت میان‌بخشی بودن آب است. در برنامه‌های این دوره مدیریت همزمان عرضه و تقاضای آب را قرار داده‌ایم که این به معنای رسمیت بخشیدن به میان‌بخشی بودن آب است و در دولت باید همکاری تنگاتنگی در این زمینه باشد. وقتی خوزستان جایگاه عمده‌ای در آب و خاک کشور دارد باید در این زمینه مدل و الگو برای کشور باشد.  وی افزود: مساله صیانت از سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در بخش آب و برق در این استان نیز باید مورد توجه قرار گیرد. نگهداری مطابق اصول، پایداری سدها و لایروبی رودخانه‌ها باید از اهمیت بالایی برخوردار باشد. مساله دیگر ارتقای شفافیت و سلامت سازمانی در گردش امور و پاسخگویی است. همچنین ارتقای سطح مفاهمه با همه گروه‌ها نیز باید مورد توجه قرار گیرد. به طور طبیعی استانی که از این مجموعه حساسیت‌ها برخوردار است و یک استان مرزی است نیاز به توجه ویژه‌ای دارد.

وزیر نیرو گفت: در شرایط تغییر اقلیم قرار داریم. سال‌های خشکی داریم که ترسالی‌های وسیع در پی آن خواهد بود. این اطمینان داده شده است که کاری خارج از چارچوب برنامه‌های گفته شده به نمایندگان مردم صورت نمی‌گیرد. تلاش می‌کنیم که برنامه‌ها را به طور کامل اجرا کنیم. امروز درصدد تشکیل یک کارگروه ذیل شورای عالی آب برای ساماندهی کمی و کیفی کارون بزرگ هستیم که همه مسائلی که در دغدغه مردم است، در آن دیده شده است که این مسائل محدود به انتقال آب نیست. نه انتقال آب از نقطه الف به نقطه ب همه مسائل نقطه ب را حل می‌کند؛ نه عدم انتقال آن مسائل نقطه الف را حل می‌کند. بحث کنترل کیفیت منابع آب، استفاده بهینه و مصرف صحیح آب مجموعه‌ای است که باید به آن توجه ویژه‌ای شود. مدیرعامل پیشین سازمان آب و برق خوزستان در خصوص انتقال آب از سرشاخه‌ها گفت: من از ۲۳ سال پیش با انتقال آب از سرشاخه‌ها مخالف بودم. دلیل مخالفت من نیز استانی‌گری نبود، بلکه دلیل آن تنها جنبه کارشناسی دارد.  محمدرضا شمسایی اظهار کرد: بخش اول اقدامات انجام شده در دوره تصدی من در سازمان آب و برق شامل اصلاح ساختار و اقدامات ساختاری و سازماندهی مجدد سازمان آب و برق خوزستان در بخش‌هایی می‌شود که به نظر می‌رسید یا ضعف داشتیم یا نیاز به اصلاح و تکمیل داشتیم. وی افزود: راه‌اندازی واحد مشارکت‌های مردمی برای تشکل‌های موجود با مشارکت جهاد کشاورزی خوزستان و وزارت جهاد کشاورزی انجام شد که ما نخستین شرکت در وزارت نیرو بودیم که این کار را انجام دادیم. اکنون ۹۰ هزار هکتار از تشکل‌ها را تشکیل داده‌ایم و در سال آینده قرار است این عدد به ۲۰۰ هزار هکتار برسد.

مدیرعامل پیشین سازمان آب و برق خوزستان گفت: اقدام بعدی ایجاد و راه‌اندازی مرکز مانیتورینگ سازمان آب و برق استان بود. از گذشته حدود ۲۰۰ ایستگاه آب‌سنجی و هواشناسی داشتیم اما واقعیت این است که در طول هشت سال چندان به آن توجه کافی نشده بود. سعی کردیم این ۲۰۰ ایستگاه را بازسازی کنیم.وی ادامه داد: حدود ۱۰۰ ایستگاه جدید نیز راه‌اندازی و تلاش کردیم این ایستگاه‌ها را آنلاین و برخط کنیم. در حال حاضر از این ۳۰۰ ایستگاه، حدود ۱۸۰ ایستگاه برخط شده‌اند و اطلاعاتی که از رودخانه‌ها داریم، علاوه بر خوزستان از ۶ استان دیگر نیز هست و وضعیت را به صورت آنلاین بررسی می‌کنیم.

شمسایی خاطرنشان کرد: راه‌اندازی سامانه پیش‌بینی هواشناسی یکی دیگر از اقدامات ما بود. ما نخستین سازمان آب منطقه‌ای در کشور بودیم که این اقدام را انجام دادیم. این سامانه برای پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت است. این سامانه می‌تواند در واحد مدل‌های آب محیط زیست که طی ۳ سال گذشته راه‌اندازی شده‌اند میزان بارش‌ها را در حوزه‌های مختلف پیش‌بینی کند. پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی استانی است اما در آب و برق خوزستان و شرکت آب منطقه‌ای به پیش‌بینی‌های حوزه‌ای نیاز داریم.

وی گفت: راه‌اندازی واحد برنامه‌ریزی منابع آب نیز یکی از اقدامات ما بود که این مرکز برنامه مصرف آب را از سدها تا انتهای رودخانه برنامه‌ریزی می‌کند تا آب هم از نظر کمی و هم کیفی شرایطی داشته باشد که قابل تحمل برای کشاورزی و صنعت و شرب باشد. با استفاده از مدل‌های بارش ‌روان‌آب، میزان ورودی آب به سدها را پیش‌بینی و برای طول رودخانه از پایین‌دست و بالادست برنامه‌ریزی می‌کند. مدیرعامل پیشین سازمان آب و برق خوزستان در خصوص دیگر اقدامات انجام شده در این سازمان گفت: موسسه تحقیقاتی آبیاری زهکشی بین‌المللی با همکاری ستاد وزارت نیرو و شرکت مدیریت منابع آب به خوزستان منتقل شد و در زمینه‌ پژوهش‌های مختلف تحقیقاتی را فراهم کرده و اکنون با آلمان‌ها، روس‌ها و کره جنوبی در حال همکاری هستیم. ایجاد و راه‌اندازی مرکز دیتای سازمان آب و برق هزینه سنگینی برای ما داشت اما اگر می‌خواهیم دولت الکترونیک را راه‌اندازی کنیم باید بسترهای لازم را فراهم کنیم که این کار نیز انجام شده است. طرحی در استان تحت عنوان تکفا انجام شده است که طی آن بیش از ۸۰ طرح نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در آب و برق خوزستان انجام شده است تا جزو شرکت‌های پیشتاز در زمینه دولت الکترونیک باشیم.

مدیرعامل پیشین سازمان آب و برق خوزستان ادامه داد: طرح آبرسانی شمال شرق استان را بیش از یک سال پیش شروع کردیم. به دلیل مشکلات پیش آمده در فاینانس آن، هنوز دچار مشکلاتی در این زمینه هستیم اما همین که دولت این طرح را تصویب کرد و پذیرفت که چنین طرح مهمی در استان آغاز شود، جای تشکر دارد. مناقصه طرح آبرسانی شهرهای جنوب شرق استان برگزار شده است. امیدواریم این طرح به زودی شروع به کار کند.شمسایی در خصوص اجرای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری در استان گفت: آبیاری و زهکشی شبکه‌های فرعی حدود ۳۰۰ هزار هکتار از این طرح انجام شده، آبیاری و زهکشی شبکه‌های اصلی نیز به دلیل مشکلات مالی با معضلاتی مواجه بود که با تامین منابع از صندوق توسعه ملی نیز این کار سرعت گرفته و در حال انجام است.

وی افزود: در این دو سال، دو سد تنظیمی در استان به اتمام رساندیم. دو سد دیگر نیز در همین زمینه در آبادان و خرمشهر شروع کردیم تا مساله جلوگیری از آب شور در پایین‌دست حل شود و قرار است در این زمینه به‌زودی اعتباری داده شود. یک سد در لالی و یک سد نیز در خیرآباد آماده کلنگ‌زنی هستند. مدیرعامل پیشین سازمان آب و برق خوزستان در خصوص نیروگاه‌های برقابی تصریح کرد: بهینه‌سازی یکی از واحدهای سد و نیروگاه شهید عباسپور حدود ۲ سال پیش به اتمام رسید. بهینه‌سازی واحد شماره ۴ نیروگاه دز نیز که سال‌ها خوابیده بود، به حدود ۸۰ درصد پیشرفت رسیده است. واحد دوم نیروگاه مارون نیز افتتاح شده و به بهره‌برداری رسیده است. مناقصه نیروگاه دوم سد دز نیز در حال انجام است و به زودی پیمانکار آن مشخص می‌شود.

شمسایی تصریح کرد: مطالعه و بازنگری برنامه جامع استراتژیک سازمان آب و برق خوزستان صورت گرفته که طی آن یک برنامه ۱۰ ساله برای سازمان تهیه شده و تقریبا به اتمام رسیده است. مطالعات و تهیه برنامه جامع ۱۰ ساله در زمینه GIS و مطالعه طرح جامع سازه‌های آبی نیز در استان انجام شده است. خوزستان بیشترین سازه‌های آبی کشور را دارد و ظرف سه سال گذشته مطالعه جامعی در زمینه همه سازه‌های آبی تاریخی در استان انجام شد.