اعتراض تولیدکنندگان لوازم‌خانگی به افزایش قیمت مواد اولیه
فشار به گلوی تولید
اگرچه تولید این محصولات در بازار افزایش یافته، اما قیمت این محصولات در روزهای اخیر روندی صعودی به خود گرفته است. با توجه به ظرفیت تولیدکنندگان به‌نظر نمی‌رسد کاهش عرضه دلیل این افزایش قیمت‌ها باشد. سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم‌خانگی تامین نشدن ارز و افزایش قیمت ورق‌های فولادی به‌واسطه فعالیت دلال‌ها را از جمله دلایل مشکلات تولیدکنندگان می‌داند. این در شرایطی است که چندی پیش رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد نیز با اشاره به معاملات آهن و فولاد در بورس‌کالا و افزایش قیمت‌ها، به‌طور تلویحی عامل افزایش قیمت‌ها را به گردن بورس‌کالا انداخت. موضوعی که فعالان بورس‌کالا با آن موافق نیستند و صورت مساله را در مداخلات دولتی در این بازار می‌دانند.
افزایش سهم تولیدکنندگان داخلی
مرتضی میری، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان لوازم‌خانگی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» بر افزایش حجم تولیدات ایرانی در بازار لوازم‌خانگی تاکید کرده و می‌گوید: «در ماه‌های اخیر محصولات بیشتر و متنوع‌تری در داخل کشور تولید شده است. »
دلالان میدان‌داری می‌کنند
با این حال به‌نظر می‌رسد مسائل و تناقضات تولید این محصولات همزمان با افزایش قیمت‌ها بیشتر شده است.
حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم‌خانگی می‌گوید: تهیه ورق فولادی از بورس برای واحد‌های تولیدی بسیار مشکل شده است؛ به‌گونه‌ای‌که دلالان بیشترین منفعت را می‌برند. ورق‌های فولاد با قیمت ۲ برابر نرخ بورس در بازار آزاد توسط دلالان به فروش می‌رسد و این موضوع موجب زیان تولیدکنندگان شده است. غزنوی با بیان اینکه از دلال‌بازی در بورس جلوگیری نشده است، ادامه میدهد: بخشی از ورق‌ها را تولیدکنندگان باید از مچینگ خریداری کنند؛ اما مچینگ، لوازم‌خانگی را در اولویت قرار نداده است. برخی از افراد بدون داشتن کارخانه، در سایت بهین‌یاب به‌عنوان تولیدکننده اقدام به خرید ورق می‌کنند و در بازار آزاد آن را به فروش می‌رسانند.
او در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: سهم مچینگ ۶۰ درصد و سهم بورس‌کالا ۴۰ درصد است با این وضع تولیدکنندگان تنها می‌توانند یک دهم نیاز خود را از بورس‌کالا خریداری کنند.
او با تاکید بر این موضوع که این افزایش قیمت‌ها منجر به تضییع حقوق مصرف‌کنندگان می‌شود می‌گوید: قیمت نهایی محصولات به‌طور معمول تابعی از هزینه‌های تولید مانند دستمزد و... است اما این افزایش قیمت‌ها ظلم به مصرف‌کننده است.
نوسانات مساله‌آمیز بازار آهن
حجم معاملات در بازار فولاد و مصنوعات آن، در اولین روزهای سال ۹۹ با همه اما و اگرهای ناشی از بلاتکلیفی نرخ‌ها و جو حاکم بر بازارهای جهانی و داخلی، نسبت به اسفندماه افت جدی داشت. در فروردین‌ماه امسال، ۴۶۶ هزار و ۸۱۱ تن محصولات فولادی مورد دادوستد قرار گرفت که این میزان در مقایسه با اسفندماه سال قبل با کاهش ۵۴ درصدی همراه بود. با این حال همزمان با فعال شدن بخش‌های تولیدی رونق به این بازار برگشت اما در روزهای اخیر این بازار نوسانات شدیدی را تجربه می‌کند.
رئیس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد چندی پیش اعلام کرد ما نمی‌دانیم چه اتفاقی در بازار افتاده که یک روزه قیمت آهن هزار تومان نوسان پیدا می‌کند. ما در جریان تصمیم‌گیری ستاد تنظیم بازار، بورس و فعالیت عرضه محصولات توسط کارخانه‌ها به بازار نیستیم.حمیدرضا رستگار با اشاره به اینکه بازار آهن این روزها با نوسانات قیمتی روبه‌رو است، می‌گوید: هزار میلیارد تومان منابع مالی در این بازار درحال تبادل است، اما باید پرسید در بازاری که نیاز ۱۷ میلیون تنی دارد چرا هیچ نظارتی بر قیمت‌ها انجام نمی‌شود.او با طرح این پرسش که چرا باید ورق بلند در بورس ۶ تا ۷ هزار تومان قیمت بخورد اما در بازار با ۱۰ هزار تومان به فروش برسد، می‌گوید: سود این اختلاف قیمت‌ها به جیب چه کسانی می‌رود چرا هیچ شفاف‌سازی در بخش قیمت و فروش آهن و ورق‌های فولادی صورت نمی‌گیرد.
ماهیت مبهم بورس‌کالا
رسول علی‌محمدی فعال بورس‌کالا در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: ماهیت بازار فولاد و آهن براساس دلالی شکل گرفته است و خرید و فروش آن نیازی به جواز کسب ندارد. او ادامه میدهد: باید پرسید که چگونه می‌توان مکانیزمی را طراحی کرد که به‌طور قطع این اطمینان را ایجاد کند که این محصولات توسط مصرف‌کننده نهایی خریداری شود. او ادامه میدهد: برخی از تولیدکنندگان عادت کرده‌اند که ماهیت بورس‌کالا را زیر سوال ببرند.
او با توضیح مکانیزم عرضه این محصولات می‌گوید: قیمت پایه و سقف قیمت براساس عواملی مانند نرخ ارز و نوسانات بازارهای جهانی تعیین می‌شود. با این حال به‌نظر می‌رسد در اعمال این سیاست‌ها سلیقه نقش اصلی را دارد. او با انتقاد از اظهارات معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامه میدهد: در شرایطی که قیمت ارز نیمایی و جهانی رو به بالا است، الگوی قیمت‌‌گذاری از این روند پیروی نمی‌کند.
او در ادامه انتقادات خود می‌گوید: متغیر‌هایی مانند افزایش هزینه نیروی کار در کنار دیگر عوامل می‌تواند متغیر‌های اثرگذار بر قیمت باشد؛ اما اگر واقعا به مکانیزم کشف قیمت اعتقادی وجود ندارد؛ سقف نرخ را براساس سازوکاری که در ستاد تنظیم بازار وجود دارد اعلام کنید. او ادامه میدهد: این در شرایطی است که بسیاری از محصولات در این بازار به‌واسطه دلالی به مصرف‌کنندگان می‌رسد به‌عنوان مثال میلگرد و آهن محصولاتی هستند که خرده فروشی‌ها نقش موثری در مکانیزم عرضه آن دارند.
علی‌محمدی با بیان اینکه مهم‌ترین اشتباه در تعریف قیمت پایه رخ میدهد، می‌افزاید: وقتی پایه شمش غیر واقعی و بدون در نظر گرفتن قیمت پایه صادراتی و میانگین ارز نیمایی تعیین می‌شود، می‌بینیم که قیمت پایه در بسیاری از موارد پایین‌تر از قیمت بازار است و انگیزه‌های عرضه‌کنندگان را به‌شدت کاهش میدهد.
او با رد این ادعا که تولیدکنندگان لوازم‌خانگی نمی‌توانند کالای خود را از بورس‌کالا تهیه کنند، می‌گوید: گزاره‌ها گویای افزایش تولید آهن و فولاد و امکان صادرات آنها است. او در پایان خاطر نشان می‌کند: مکانیزم‌ها و فرآیند‌های بورس‌کالا روشن است و به جای کنترل و مداخله در این بازار؛ باید موارد کنترلی و نظارتی در خارج از این بازار را برای مقابله با رانت‌خواری و احتکار بیشتر کرد.
