در گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با سخی احمد پیمان، معاون اول اتاق صنایع و معادن افغانستان بررسی شد
نقش تشکل‌های اقتصادی افغانستان در پارلمان
برای بررسی جایگاه تشکل‌های اقتصادی در افغانستان به سراغ سخی احمد پیمان، معاون اول اتاق صنایع و معادن افغانستان رفتیم و گفت‌وگوی زیر را با وی انجام دادیم:
شما زمانی در انجمن صنایع افغانستان فعالیت می‌کردید. این انجمن در چه وضعیتی قرار دارد؟
انجمن منحل شد ولی اغلب اعضای آن در اتاق تجارت افغانستان و اتاق صنعت و معدن افغانستان به فعالیت صنفی ادامه می‌دهند.
در افغانستان چند اتاق اقتصادی فعالیت می‌کند؟
قبلا فقط یک اتاق بود که همه بخش‌های اقتصادی کشور عضو آن بودند ولی الان چهار اتاق فعالیت می‌کنند و به جز دو اتاقی که گفتم، اتاق زراعت و اتاق تجارت و صنایع زنان افغانستان در کنار هم فعالیت می‌کنند.
البته در اتاق صنعت و معدن، بخش‌های مختلف مانند معدن، مواد غذایی و... وجود دارد.
به نظر شما این تنوع اتاق‌ها خوب است؟
نه، بهتر است دوباره به سمت ادغام اتاق‌ها پیش برویم و مانند ایران فقط یک اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی داشته باشیم. البته تضاد منافع باعث تشکیل اتاق‌های جداگانه شده ولی می‌توانیم این تضاد منافع را داخل یک اتاق هم حل و فصل کنیم.
انجمن‌ها و تشکل‌های اقتصادی در افغانستان، چه تعداد هستند؟ آیا زیر نظر اتاق‌ها فعالیت می‌کنند؟
تعداد انجمن‌ها خیلی کم است و عمدتا به‌صورت مستقل اداره می‌شوند. اما اگر اتاق‌ها بتوانند انجمن‌های تخصصی را افزایش دهند و با آنها ارتباط منظم داشته باشند، نتایج بهتری دارد. مثلا رئیس اتاق نمی‌تواند از وضعیت همه فارم‌های (مزارع) مرغداری به‌صورت مستقیم اطلاع کسب کند ولی یک انجمن تخصصی می‌تواند مسائل کاری آنها را شناسایی کند و برای پیگیری بیشتر به رئیس اتاق منعکس کند. ارائه راه‌حل‌های تخصصی، با فعال‌تر شدن انجمن‌ها بهتر میسر می‌شود.
قدرت لابی‌گری اتاق‌ها در افغانستان چقدر است؟
تقریبا اتاق صنایع و معادن افغانستان سیاست‌های اقتصادی کشور را تعیین می‌کند. در شورای عالی اقتصادی کرسی بخش خصوصی وجود دارد. در وزارتخانه‌های مختلف نماینده داریم و نظرات ما به خوبی شنیده می‌شود.
حضور نمایندگان بخش خصوصی، تاثیری هم بر تصمیم‌گیری‌ها داردیا عمدتا جنبه تزئینی دارد؟
نمایندگان بخش خصوصی در افغانستان همیشه انتقادهای خود را با جدیت مطرح می‌کنند و این آزادی را دارند که تصمیم‌های کابینه و وزرا را در زمینه‌های اقتصادی نقد کنند. معمولا هم نظرات نهایی دولت و وزارتخانه‌ها، بر اساس نگاه بخش خصوصی اتخاذ می‌شود.
در پارلمان چطور؟
اتاق‌ها در انتخابات عمومی افغانستان نقش موثری دارند و انتخاب پارلمان، شوراهای ولایتی و رئیس‌جمهور، فرصت مناسبی برای نقش‌آفرینی بخش خصوصی است. در پارلمان تعداد قابل ملاحظه‌ای نماینده از طرف بخش خصوصی حضور دارند که باعث می‌شود تصمیم‌های اقتصادی و قوانین، متناسب با واقعیت‌های اقتصادی انجام شود.
آیا در افغانستان دولت در مسائل اتاق صنایع و معادن و دیگر اتاق‌های اقتصادی دخالتی دارد؟
اتاق‌های افغانستان، از دخالت دولت مصون هستند. در اینجا دولت هیچ عضوی را به اتاق تحمیل نمی‌کند و همه اعضا با رای شرکت‌های بخش خصوصی انتخاب می‌شوند البته در ایران از طریق وزیر صنعت و وزیر کشاورزی، چندین عضو هیات نمایندگان اتاق‌های بازرگانی تهران و ایران انتخاب می‌شوند. اما اتاق‌ها در افغانستان، کاملا مستقل از دولت اداره می‌شوند.
