رئیس کمیسیون اقتصادی اتاق اصناف تهران خبر داد
فروش ویژه شب عید مشروط شد
کمیسیون اقتصادی اتاق اصناف تهران با بررسی شرایط و پژوهش‌های میدانی با امید به پیشگیری‌های لازم از تلفات پیک چهارم بیماری کرونا توانست از تعطیلی فضاهای کسب‌وکار جلوگیری کند. علی اژدرکش رئیس کمیسیون اقتصادی اتاق تهران در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درباره دلایل عدم برگزاری نمایشگاه‌های بهاره اظهار کرد: «در شرایط کنونی و یک‌سال رکود کسبه موضع اتاق اصناف درباره برگزاری نمایشگاه‌های بهاره این بود که این فضاها در شرایط بحرانی کنونی، محلی از اعراب ندارد و امیدواریم به‌طور کامل قطع شود. کرونا تهدیدی بود که این فرصت را فراهم کرد با حذف نمایشگاه بهاره، اصناف و مصرف‌کنندگان آسیب کمتری ببینند. »
منافع مشترک اصناف و مصرف‌کننده
هر سال در ماه‌های شهریور و اسفند این نمایشگاه‌ها مفری برای خرید ارزان شهروندان به‌حساب می‌آمد اما نظر رئیس اتحادیه فروشندگان کفش‌های ماشینی تهران خلاف این ذهنیت‌سازی است. او در سخنانش خواستار تغییر نگاه به اصناف شد و تصریح کرد: «فکر نکنیم که اصناف قشری جدای از مصرف‌کننده هستند. اگر بنده در حوزه کفش تولید یا توزیع‌کننده هستم، در پوشاک، خوراک، مواد شوینده و بقیه مایحتاج زندگی مصرف‌کننده هستم. قشر اصناف کشور بیش از ۳ میلیون واحد صنفی را شامل می‌شود و حدود ۳۲ درصد ارتزاق جامعه از مسیر این بخش است. نمی‌توان منافع اصناف و مردم را از هم جدا کرد. اصناف بخشی از شهروندان هستند. اصنافی که اشتغال ایجاد می‌کنند و مالیات می‌پردازند و هزینه‌های مختلف دارند مخالف برگزاری این نمایشگاه‌ها هستند. تولیدکننده طبق روال کالایش را به‌صورت سری تولید و روانه بازار می‌کند. در شرایط کنونی اکثر تولیدها براساس سفارش انجام می‌شود که باید پیش‌پرداخت دریافت کنند. با توجه به عدم تبحر ایشان در بخش فروش باید نقدینگی زیادی تزریق کند تا برای مثال هزار جفت کفش تولید و به نمایشگاه ببرد.گیریم طی ۱۰ روز ۶۰۰ جفت بفروشد. مابقی را باید در زمان طولانی‌تری در کارها بگنجاند و خواب محصول، هزینه‌براست و به‌صرفه نیست. اینجا بحث دیگری در میان است. واحد تولیدی صرفا کارگران تولید در اختیار دارد و فروشنده برای ایام نمایشگاه ندارد و باید فروشنده‌ای ناوارد بیاورد. در این ایام همه فروشندگانی که در واحدهای صنفی مشغول کارند، سرشان شلوغ است و نمی‌توانند سراغ فروش فصلی بروند. پرسنل این بازارها از کجا جذب می‌شود؟ تولیدکننده با چه ضریب اطمینانی کالاهایش را به او می‌سپارد؟ اینها عواملی است که شرکت در این نمایشگاه‌ها را فاقد توجیه اقتصادی می‌کند. شرایط بازار تغییر کرده و کسی نیروی اضافی ندارد که صرفا بخواهد در ایام نمایشگاه از او استفاده کند.»
دلال‌های برنده
علی اژدرکش، دلال‌ها را بهره‌برداران اصلی این نمایشگاه‌ها معرفی کرد و دنبال حرفش را گرفت: «دلال‌ها اجناس بنجل و بی‌کیفیت را در این نمایشگاه‌ها عرضه می‌کنند و مشتری راهی برای بازستانی حقوقش ندارد. در بازار بارها اتفاق افتاده که شخصی آمده از واحد تولیدی ۵۰۰ جفت کفش خریده و بار نخست نقدی تسویه کرده. بار دوم چک یک هفته‌ای داده و در نهایت با پرداخت پول ۵۰۰ جفت توانسته از واحد تولیدی ۵ هزار جفت کفش ببرد و ردی از خودش بر جای نگذارد.» او در پاسخ به چگونگی نحوه بازرسی‌ها و قوانین نمایشگاه‌ها گفت: «در مواقع برگزاری نمایشگاه به اتحادیه‌ها می‌گوییم برو اجناس را کارشناسی، قیمت‌گذاری و سپس پلمب کن. این درحالی است که بازرسی‌ها بر مبنای شکایت طراحی شده و این قانون چندان قابلیت اجرایی ندارد. اولا کارشناسی این همه اجناس مختلف در هر فروشگاه کار ساده‌ای نیست. بعد از آن، این کار قابل کنترل نیست. این بیشتر یک ژست محسوب می‌شود تا قدرت بازدارندگی از تخلف. این فرم‌ها کنترل‌کننده بازار نیست. مشتری با پیش‌فرض جنس باکیفیت و ارزان راهی نمایشگاه می‌شد که این‌طور نبود. در واقع بستر ظلم به مصرف‌کننده فراهم می‌شد. سود این قبیل نمایشگاه‌ها اغلب به جیب پیمانکاران شهرداری و ارگان برگزارکننده و دلال‌ها می‌رود.» رئیس کمیسیون اقتصادی اتاق اصناف تهران درباره بهره‌برداران این نمایشگاه‌ها پرسشی مطرح می‌کند: «شهرداری‌ها زمین‌های مفتی که در اختیار دارند را به قیمت گزاف اجاره می‌دهند. آیا سودی که پیمانکار می‌برد در زنجیره شبکه توزیع کشور تعریف شده است؟ اشتغالی ایجاد کرده است؟»
دیوار کوتاه اصناف
بازارهای ایران و برخی کشورهای دیگر را بازار سنتی می‌نامند که حرکت آن به گفته اژدرکش دینامیک است و کشورهای توسعه‌یافته بازارهای ثابت دارند. در بازارهای سنتی مردم با اعیاد ملی و مذهبی خرید کرده و جشن می‌گیرند اما در جوامع توسعه‌یافته مردم صرفا براساس نیازشان خرید می‌کنند. رئیس کمیسیون اقتصادی اتاق اصناف تهران در توضیح این تفاوت اظهار کرد: «مردم ما در ماه‌های شهریور و اسفند خریدهای سنتی و کلی انجام می‌دهند. از سوی دیگر در اعیاد مذهبی مانند عید فطر و غدیر نیز خریدی بیش از معمول انجام می‌دهند. از میوه و خوراک تا هدیه که بزرگ‌ترها به کوچک‌ترها می‌دهند. این خریدها براساس آیین انجام می‌شود. این روزها معادل ۱۰ تا ۲۰ روز فروش اتفاق می‌افتد. صرفا در شهریور و اسفند اندازه ۶ ماه معاملات و خرید و فروش انجام می‌شود و از سوی دیگر ماه مبارک رمضان جز ارزاق، بقیه بازارها در رکود است. فصل تابستان نیز میزان خرید شهروندان کاهش چشمگیری دارد.» اژدرکش با اشاره به نقش اصناف در عرصه اقتصاد و تامین امنیت جامعه، سیاست‌گذاری‌های اشتباه را مورد نقد قرار داد و افزود: «گرچه سیاست‌های غلط وجهه حبیب‌اللهی کاسب‌ها را کمرنگ کرده اما نباید همه مشکلات را گردن اصناف انداخت. جای دیگری از کشور قاچاق می‌شود، جایی دیگر گران‌فروشی یا کم‌فروشی روی می‌دهد و بعد همه مسائل را به اصناف ربط می‌دهند که دور از انصاف است.»
رئیس اتحادیه فروشندگان کفش ماشینی تهران درباره خطای اصناف تصریح کرد: «اگر کسی خطا کند مورد توبیخ قرار می‌گیرد اما اصل ماجرا در سیاست‌گذاری است که باید اصلاح شود.»
رئیس کمیسیون اقتصادی اتاق اصناف تهران، خرده‌فروشی را دارای اهمیت ویژه خواند و ادامه داد: «خرده‌فروشی مانند نرخ بیکاری، ارزش پول ملی و توان ملی یک شاخص مهم و بزرگ در اقتصاد به‌حساب می‌آید و برای رشد اقتصادی لازم است کمک کنیم تا شبکه و زنجیره تولید تا مصرف‌کننده به بلوغ برسد و در شبکه توزیع به‌روزرسانی اهمیت ویژه‌ای دارد. شرایط کنونی برای تشریح این زنجیره مثال یک بزرگراه است که جایی ۶ باند دارد و جایی صرفا یک باند، بخشی از بزرگراه ایمن و هموار است و بخشی پر از چاله و دست‌انداز که موجب به‌هم‌ریختگی و ترافیک و حتی خطر در مسیر می‌شود. زنجیره شامل تولیدکننده یا واردکننده مواد اولیه، تولیدکننده ماده واسط که بعد از این در کارخانه فرآوری یا مونتاژ و کالای مصرفی تولید می‌شود. از آنجا به عمده فروشی یا شرکت پخش و بعد خرده‌فروش و در نهایت مصرف‌کننده کالا را خریداری می‌کند. در واقع خرده‌فروش آخر زنجیره نشسته است. در علم اقتصاد تعداد و حجم کالای تولیدشده بین حلقه‌های این زنجیر باید نسبت درست داشته باشد تا مانند جاده یکدست باشد وگرنه همان مثال بزرگراه صدق می‌کند. ساخت زیرساخت این مسیر بر عهده وزارت صمت و وزارتخانه‌های مسوول دیگر است.
سیاست‌گذاری‌ها مسیر درست را می‌سازد و باعث رعایت این نسبیت‌ها می‌شود. تعداد کارخانه به تعداد عمده‌فروش و تعداد عمده‌فروش به خرده‌فروش و نحوه پراکندگی خرده‌فروش به مصرف‌کننده در قیمت و کیفیت نهایی عرضه کالا تاثیرگذار است. وقتی جنس قاچاق از مبادی مختلف وارد می‌شود خرده‌فروش مورد شماتت قرار می‌گیرد و در زنجیره تامین‌کالا دیوار این قشر از بقیه کوتاه‌تر است.
جشنواره نوروزی و جمعه سیاه
امسال نمایشگاه بهاره برگزار نمی‌شود و قرار شده جشنواره نوروزی اجرا شود تا علاوه بر کسبه به سود مصرف‌کننده نیز باشد. رئیس اتحادیه فروشندگان کفش‌های ماشینی تهران درباره شیوه حراج در بقیه جوامع گفت: «تعطیلات در کشورهای دیگر شنبه و یکشنبه است اما پیش از سال‌نوی میلادی جمعه‌ها به تعطیلی‌ها اضافه می‌شود و برندهای مختلف تخفیف‌های جذاب و قابل‌توجهی می‌دهند. این در حالی است که ما به‌خاطر بحران سلامت دو هفته اول آذر را تعطیل کردیم. در همین موقع شبکه‌های اجتماعی ترکیه بیش از ۵۰میلیون دلار فروش کردند و ما در این بحبوحه خرید جهانی، تعطیل بودیم و جمعه سیاه را انکار می‌کنیم درحالی‌که باز‌بودن آن سه روز در روند بحران سلامت تاثیر خاصی نداشت. ما باید شبکه توزیع کالا که منظور همان زنجیره تامین است را به رسمیت بشناسیم و در تصمیم‌گیری‌ها نظر آنان را هم محاسبه کنیم.»
اژدرکش درباره جایگزینی جشنواره نوروزی و چگونگی برگزاری آن اظهار کرد: «واحدهای صنفی را توجیه کرده‌ایم در بازار رقابتی از حداقل سود مورد وثوق اتحادیه، درصدی تخفیف بدهند و کالا را بفروشند تا بازار رقابتی شود. اصناف مشارکت‌کننده در این طرح پوسترهای ویژه جشنواره را نصب می‌کنند. هنگام برگزاری جشنواره نوروزی کمیسیون‌های رسیدگی به تخلفات به همه موارد رسیدگی خواهند کرد و اجازه نمی‌دهیم هیچ مساله و چالشی برای مصرف‌کننده بیش از ۲۴ ساعت طول بکشد. از سوی دیگر از وزارتخانه‌ها خواستیم ما را نظارت کنند و گفتیم که حاضریم مرتب به ایشان گزارش دهیم.» رئیس کمیسیون اقتصادی اتاق اصناف تهران مزیت دیگر این جشنواره را عمل در راستای رعایت پروتکل‌های بهداشتی عنوان کرد و افزود: «در فضای کرونایی حمل‌ونقل و ازدحام در مناطقی از شهر نخواهیم داشت. البته طی یک‌سال گذشته اصناف این‌قدر رکود داشته که الان شرایط بازار بسیار رقابتی است. فقط خواهش ما از مردم و فروشنده‌ها رعایت پروتکل‌های بهداشتی طبق مصوبات است. برای هر فروشگاه با متراژ مختلف و نوع کالا، تعداد خریدار واردشونده در فضا مشخص شده و این بخش بیشتر به عهده شهروندان است که با رعایت فاصله اجتماعی و به شکل حداقلی در فروشگاه حضور یابند. فروشنده‌ها همه موظف به زدن ماسک و گذاشتن مایع ضدعفونی‌کننده در رویت مشتریان هستند. پیشنهادمان به فروشنده‌ها این است که مشتری بدون‌ماسک را به داخل مغازه راه‌ندهند و با تعبیه جعبه ماسک و ارائه آن، همه مشتریان را تشویق به استفاده از ماسک کنند. تهویه فروشگاه‌ها حتما روشن باشد و هر‌از‌گاهی درها باز شود تا هوا در فضای بسته راکد نماند. تنها با رعایت این مسائل می‌توانیم امسال شبکه تامین کالا را باز نگه داریم وگرنه با بحران جدی روبه‌رو می‌شویم.»
