توسعه تهران

«اولیویه» سیاستمدار و سیاح فرانسوی که یک سال قبل از قتل آقامحمدخان از تهران دیدار کرده بود، در رابطه با روند توسعه شهر می‌نویسد: «به جهت سهولت امر مسافران، کاروانسراهای خوب و مکان‌های مرغوب در آن بنا کرد، چنان‌که امروزه این محوطه از بهترین شهرهای مملکت ایران شمرده می‌شود. ارگ و عمارت شاهی کمال وسعت و نیکویی عمارت و زینت باغ و فراوانی آب را دارد. این ارگ در طرف شمالی شهر واقع شده و به قدر ربع شهر بزرگی دارد و مانند خود شهر مربع‌الشکل با دیوارهای بلند و عریض و با خندقی پهن وعمیق، مصون و محفوظ است. تمامی این حصار از گل ساخته شده بود. با وجود سعی و کوشش زیاد آقامحمدخان که در ازدیاد جمعیت شهر به‌عمل آورد و حمایت و اعانتی که از کسبه و تجار می‌کرد - خاصه از آنها که به تازگی آمده‌اند و در آن شهر مسکن می‌کنند - هنوز جمعیت آن در تاریخی که ما وارد شده‌ایم، علاوه بر پانزده هزار نفس نبود. قراول و عملجات دیوانی را نیز که به قدر سه هزار نفر می‌شوند، ضمن این جمعیت به‌شمار آوردیم.»

منبع: جواد مهدیزاده، «دوره تکوین و شکل‌گیری تهران قدیم»، جستارهای شهرسازی، ۱۳۸۱