مرگ کاشف دستور زبان هیروگلیف

شهرت عمده او به‌خاطر انتشار نخستین ترجمه از سنگ‌نبشته روزتا یا سنگ رشید است. سنگ روزتا، سنگ‌نبشته‌ای از دوران مصر باستان است که در درک نوشتار هیروگلیف ابزاری سودمند بوده ‌است، سنگ روزتا یکی از مهم‌ترین کشفیات دنیای باستان‌شناسی است.  شامپولیون توانست الفبای زبان مصری، فرهنگ واژگان و سپس دستور زبان هیروگلیف مصر باستان را رمزگشایی کند. او از سال ۱۸۲۸ تا ۱۸۳۰ به همراه یک مستشرق ایتالیایی به نام روسلینی، خاک مصر را بررسی کرده و با گردآوری طرح‌ها، نگاره‌ها و کنده‌کاری‌های بازمانده از سرزمین فراعنه و یادداشت‌هایی که به آن افزوده بودند، کتابی در چهار جلد با نام یادبودهای مصر و نوبی منتشر کردند.