گفته‌ها

از ویژگی‌های جوامع سنتی که صنعت در آن پا نگرفته مخدوش بودن اوضاع تقسیم کار در آن جامعه است. یکی از شروط تخصصی شدن جامعه، تقسیم کار و همبستگی ارگانیک بین اعضای آن است. اما در جامعه‌ای که به شکل اولیه اداره می‌شود، درهم‌تنیدگی بین مشاغل مختلف وجود دارد. در هم تنیدگی فعالیت کشاورزی و صنایع دستی در بین روستاییان، عدم تمایز روستا از شهر و نبودن مشاغل و تخصص‌های ویژه برای جماعت شهرنشین از مختصات این دوران است.

در چنین زمانی است که نیروی مولد اقتصادی وجود ندارد و کلیه فعالیت‌های صورت گرفته نه برای نیاز بازار که برای نیاز شخصی است. آنچه از آن میان به بازارها می‌رسد مازاد نیاز خانواده‌های روستایی است. از این‌رو می‌توان گفت شهر و فعالیت‌های شهری چندان شکل نگرفته است و ما در این دوران تنها مناطق شهری داریم و کسانی که فقط در شهر زندگی می‌کنند و روستایی می‌اندیشند و زندگی می‌کنند.

منبع: سمیه توحیدلو، «حیات اقتصادی ایرانیان در دوره مشروطه»، نشر هرمس،۱۳۹۴.