در دوران نزدیک‌تر، ناظران اروپایی اغلب از میزان دسترسی مردم به شاهان، برخورد غیررسمی آنها با درباریان و مقامات و جدیتی که در پرداختن به کار حکومت به خرج می‌دادند، حیرت کرده‌اند. تونو اشاره می‌کند که «آنان صمیمیت زیادی با بیگانگان و حتی رعایای خود نشان می‌دادند و نسبتا آزادانه با آنها به خوردن و نوشیدن می‌پرداختند.» ملکم از روی مشاهدات شخصی‌اش اظهار می‌کند: «هیچ کشوری وجود ندارد که در آن وظایف پادشاه بیشتر از ایران باشد... هنگامی که او در اردوگاه است، اشتغالاتش با پایتخت تفاوتی ندارد و می‌توان گفت که هر روز بین شش تا هفت ساعت در میان عموم است که طی آن افراد زیادی از همه درجات نه تنها قادر به دیدن او بلکه تماس با او نیز هستند. غیرممکن است پادشاهی که آداب و رسوم او را تا این حد ملزم به آمیزش با رعایایش می‌سازد از شرایط آنان بی‌اطلاع باشد و این اطلاع باید به پیشبرد رفاه حال آنان منجر شود مگر اینکه شاه ذاتا بسیار بی‌خرد باشد.»

منبع: راجر سیوری، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، نشر مرکز، ۱۳۶۳.