اوضاع پولی کشور در دهه ۱۳۴۰
در چنین وضعی دولت ناگزیر بود دست به اقدامات اساسی زند و به این جهت در شهریورماه سال ۱۳۳۹ یک «برنامه تثبیت اقتصادی» تهیه و پس از تصویب هیات وزیران به موقع اجرا گذاشته شد. نباید تصور شود که اتخاذ این‌گونه برنامه‌ها منحصر به ایران یا کشورهای درحال توسعه است. حتی انگلستان که در سال ۱۹۶۱ با مشکلات اقتصادی مواجه شد، «برنامه تثبیت اقتصادی» مشابهی تنظیم کرد و به مرحله اجرا گذاشت. در هر صورت با اجرای صحیح برنامه تثبیت اقتصادی دولت و بانک مرکزی ایران موفق شدند که به وضع ناسالم پولی و اعتباری سرو سامان دهند. توسعه میزان اعتبارات خصوصی که در سال ۱۳۳۷ به ۵/ ۶۰ درصد و در سال ۱۳۳۸ به ۴/ ۳۲ درصد رسیده بود در سال ۱۳۳۹ به ۱/ ۱۱ درصد کاهش داده شد. ترقی صحیح قیمت‌ها کاملا تحت کنترل درآمد: ترقی شاخص هزینه زندگی که در سال ۱۳۳۸ به ۱۳ درصد بالغ شده بود در سال ۱۳۳۹ به ۸ درصد و در سال ۱۳۴۰ به ۷/ ۱ درصد محدود شد و در آذرماه ۱۳۴۱ شاخص هزینه زندگی فقط ۲/ ۱ درصد زیادتر از ماه مشابه سال قبل بود. در سال‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۴۱ علاوه بر اینکه مبالغ عمده‌ای از بدهکاری‌های کوتاه مدت دولتی به خارج تصفیه شد، موجودی ارزی کشور نیز به میزان قابل توجهی افزایش یافت.
ارسال نظر