امضای قرارداد وثوق‌الدوله و بریتانیا

۱۷ مرداد ماه ۱۲۹۸ قرارداد موسوم به وثوق‌الدوله بین ایران و انگلیس امضا شد. انعقاد قرارداد ۱۹۱۹ میان ایران و بریتانیا نتیجه مستقیم جنگ جهانی اول بود. ایران به‌رغم اعلام فوری بی‌طرفی در آغاز جنگ، مورد هجوم طرف‌های درگیر (روسیه، عثمانی، انگلستان و حتی آلمان) قرار گرفت و آسیب‌های فراوان دید. تصویر ایران پس از جنگ را می‌توان به ویرانه‌ای قحطی‌زده که ناله و دود از جای‌جای آن رو به آسمان می‌رود تشبیه کرد. خزانه مملکت تهی بود، قوای بیگانه شمال، جنوب، شرق و غرب کشور را در اشغال داشتند، از نفوذ و اقتدار دولت مرکزی هیچ باقی نمانده بود و بیماری، ناامنی و فقر بی‌داد می‌کرد.

از سوی دیگر وقوع انقلاب در روسیه به فروپاشی حکومت سلطنتی این کشور انجامیده و توازن قدرت را در جهان تغییر داده بود. در چنین شرایطی دولت بریتانیا برای جلوگیری از نفوذ امواج انقلاب سرخ به هندوستان تصمیم گرفت حضور نظامی و مالی خود را در ایران افزایش دهد. گروهی از دولتمردان ایرانی در این شرایط به این نتیجه رسیدند که تنها راه نجات کشور از آشفتگی و نابودی، تن دادن به الزامات نزدیکی بیشتر با انگلستان است.  بنابراین برای انعقاد قراردادی که سازوکار روابط دو کشور را در شرایط جدید مشخص می‌کرد، با نماینده بریتانیا در تهران وارد گفت‌وگو شدند. سیدضیاء (از عوامل کودتای ۱۲۹۹) که در آن هنگام روزنامه «رعد» را منتشر می‌کرد، از معدود مدافعان این قرارداد بود. او در واقع بدون اینکه سمت دولتی داشته باشد، در بسیاری از مذاکرات طرفین در مورد قرارداد حضور داشت.