روز آتش‌بس

در قطعنامه ۵۹۸ از طرفین درگیر درخواست شده بود که «فورا در جنگ آتش بس اعلام کرده و آن را رعایت کنند، نیروهای مسلح خود را تا پشت مرزهای شناخته شده بین‌المللی به عقب بکشند و اسرای جنگی را آزاد کنند.» شورا در این قطعنامه نگرانی عمیق خود را از استمرار جنگ بین ایران و عراق اعلام   و اظهارنظر کرده بود که‌ «چون احتمال افزایش و گسترش جنگ می‌رود قصد دارد کلیه اقدامات جنگی را متوقف کند و یک صلح جامع‌، عادلانه، شرافتمندانه و بادوام بین ایران و عراق برقرار سازد.» شورا در پایان قطعنامه اظهار کرده بود که به‌دلیل استمرار جنگ بین ایران وعراق صلح جهانی به‌خطر افتاده است و در نتیجه تهدید کرده بود که برابر مواد ۳۹ و ۴۰ منشور سازمان ملل عمل خواهد کرد. دولت عراق درسال ۱۳۵۸ شمسی حدود ۱۲ میلیارد دلار صرف خرید تسلیحات کرد، اما در سال ۱۳۶۱ توانست در خرید جنگ‌افزار از عربستان سعودی سبقت بگیرد و درسال ۱۳۶۳ بودجه نظامی بغداد از مجموع بودجه نظامی کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج‌فارس بیشتر شد.

در این سال عراق ۴۰ درصد درآمدهای داخلی خود را صرف خرید جنگ‌افزار از آمریکا، انگلیس، فرانسه و روسیه کرد. هزینه‌ای که عراق در دهه ۱۳۶۰ صرف خرید سلاح از آمریکا و اروپا کرد، از هزینه تسلیحاتی کشورهای صنعتی اروپای غربی در همین دهه بیشتر بود، در این دهه عراق، دو برابر آلمان (غربی) بودجه نظامی داشت. نه در آمریکا، نه در اروپا، نه در روسیه و نه در سازمان ملل، هیچ منعی برای تسلیح مداوم عراق به انواع جنگ‌افزارهای کشتار‌جمعی در دهه ۱۳۶۰ وجود نداشت. بسیاری از این سلاح‌ها در شرایطی به عراق سرازیر می‌شد که این کشور پولی برای خرید آنها نداشت و خود را همه ساله به فروشندگان خود مقروض می‌ساخت و بسیاری از واردات نظامی عراق نیز با صادرات نفتی پاسخ داده می‌شد. آمارهای رسمی نشان می‌دهد که شوروی سابق، فرانسه و چین سه عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل به ترتیب درصدر کشورهای صادرکننده سلاح به عراق در دهه ۱۳۶۰ بودند.

شورای همکاری خلیج‌فارس که در سال ۱۳۵۹ به بهانه همکاری‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی ۶ کشور عضو «امارات‌متحده‌عربی، بحرین، قطر، کویت، عربستان سعودی و عمان» به‌وجود آمد، عملا کانونی برای گردآوری دلارهای نفتی منطقه و انتقال آن به بغداد برای تقویت بنیه نظامی عراق شده بود. هنگامی که جنگ عراق علیه جمهوری اسلامی ایران به پایان رسید، تنها مطالبات نقدی ۶ کشور عضو این شورا از عراق از مرز ۸۰ میلیارد دلار گذشته بود. این غیر از میلیاردها دلار نفتی بود که دولت‌های منطقه به‌ویژه کویت و عربستان از پالایشگاه‌ها و پایانه‌های خود به‌حساب عراق به شرکت‌ها و کمپانی‌های نفتی غرب فروخته بودند.

منبع: ایرنا